«Перадачы — супер, але дапамога ў 2025-м — гэта найперш дапамога з вызваленнем». Доўгая падсумавала працу «Палітвязынкі»
Пасля атрымання ад беларускіх сілавікоў статусу экстрэмісцкага фармавання спыніў працу праект па падтрымцы палітзняволеных беларусак «Палітвязынка». «Мы прынялі такое рашэнне, таму што не можам рызыкаваць людзьмі ўнутры Беларусі. Дапаможа гэта ці не — мы не ведаем. Але гэта адзінае, што мы можам кантраляваць. Я і фэйсбук свой выдаліла, таму што ён таксама экстрэмісцкі», — прызнаецца стваральніца «Палітвязынкі» Яўгенія Доўгая.
За час існавання «Палітвязынка» дапамагла больш чым 200 жанчынам і іх дзецям, родным. Спыталі ў Яўгеніі Доўгай, якімі кейсамі яны найбольш ганарацца і што плануюць рабіць далей.
Яўгенія Доўгая. Фота з асабістага архіва
«Найперш мы ганарымся тым, што зрабілі тэму палітзняволеных беларусак бачнай. Нам было важна паказаць, як пакутуе беларуска і што такое турма. Да 2020 года я брала шмат інтэрв'ю ў жанчын, якія сядзелі па 328 артыкуле (незаконны абарот наркатычных, псіхатропных рэчываў — НН). Я разумела, што гомельская калонія — сапраўднае пекла. Таму самае першае, да чаго мы імкнуліся — расказваць пра страшную цану, якую плаціць палітзняволеная беларуска. Сваім здароўем, сваёй воляй, сваёй разлукай з дзецьмі і блізкімі», — каментуе Яўгенія.
Журналістка згадвае, як іх знайшоў у тыктоку ўкраінскі спартсмен і заданаціў 250 еўра, якія пасля перадалі дзвюм беларускам, што толькі выйшлі з турмы. Як пасля першага памілавання ёй тэлефанавала сястра палітзняволенай Паліны Палавінка і крычала ў тэлефон, што дзяўчат адпускаюць. Як дзякуючы ўкраінскай мастачцы і музею берлінскай сцяны, яны здолелі зрабіць пастаянную экспазіцыю пра палітзняволеных беларусак. Як данаты прыходзілі абсалютна ад нечаканых людзей, якія спецыяльна адкладалі грошы на дапамогу жанчынам.
«Я памятаю першыя дні існавання ініцыятывы. Чаго толькі мы не чулі! І што назва незразумелая, і што не трэба дзяліць людзей на жанчын і мужчын. Але ў нас атрымалася пераламаць гэта ўсё. Я рада, што ў нас з каляжанкамі атрымалася зрабіць такую ініцыятыву, якая часам была дзёрзкай».
Яўгенія не разумее і нават злуецца, калі віншуюць з «экстрэмісцкім статусам». Для яе тут няма ні кроплі радаснага.
«Мы заўсёды выступалі за дыялог, за гуманітарныя перамовы. І я дастаткова камунікавала з людзьмі, каб разумець, што гэты статус нічога добрага не нясе. Таму мы і вырашылі спыніць нашу дзейнасць. Праект не павінен быць важнейшым за чалавечую свабоду і здароўе».
Пры гэтым у баку ад тэмы палітвязняў Доўгая не застанецца.
«Як толькі будзе магчымасць, буду гаварыць пра іх, дапамагаць на асабістым узроўні. Хаця я лічу, што ў 2025 годзе нам патрэбны іншы ўзровень дапамогі. Рэабілітацыя — гэта супер, дапамога перадачамі — таксама супер. Але гэта не тое, што набліжае вызваленне. Таму дапамога ў 2025-м — гэта найперш дапамога з вызваленнем. Выдзіраць гэта вызваленне, перамовы, выносіць гэта пытанне на іншы ўзровень».
Чытайце таксама:
У расійскую базу вышуку за паўгода дадалі больш за 1200 беларусаў. Шмат вядомых прозвішчаў