Літоўскае тэлебачанне падкрэсліла, што ні Ціханоўская, ні яе прэс-сакратарка дагэтуль не валодаюць літоўскай мовай

Такі акцэнт быў зроблены на фоне абмеркавання няўдала сфармуляваных словаў Сяргея Ціханоўскага, але адлюстроўвае агульныя чаканні літоўцаў.

Святлана Ціханоўская. Архіўнае фота: Офіс Ціханоўскай

І прэзідэнт Літвы Гітанас Наўседа, і міністр замежных спраў Кястуціс Будрыс адрэагавалі на няўдала сфармуляваныя словы Сяргея Ціханоўскага ў ютуб-праграме «Жыццё-маліна».

Ціханоўскі, нагадаем, сказаў: «Я хачу жыць у Беларусі, у турме шмат пра гэта думаў. Калі беларусы не захочуць змагацца, не будуць верыць мне — няхай вераць камусьці іншаму, галоўнае, каб яны змагаліся, каб гэта дало вынік. Калі гэта не дае выніку… Я пачну ствараць такія астравы. У Расіі была такая нямецкая аўтаномная вобласць, нешта падобнае, была і яўрэйская. Мы можам развівацца і так. Краіна — гэта ж людзі», — гаварыў былы палітвязень.

Ціханоўскі пазней патлумачыў, што меў на ўвазе асяродкі, дзе б беларусы маглі камунікаваць, захоўваць сувязі, напрыклад, патлумачыў ён, «бізнэс-хабы для беларускіх прадпрымальнікаў, каб яны і іх сем'і размаўлялі паміж сабой».

Ціханоўскі, выглядае, проста не ведаў, што слова «аўтаномія» для літоўцаў будзіць трывожныя гістарычныя паралелі. У пачатку 1990-х, калі Літва ўзяла курс на незалежнасць, Масква спрабавала ў адказ стварыць на Віленшчыне аналаг Прыднястроўя — польскую, але савецкую па сутнасці аўтаномію. Гэтыя ініцыятывы праваліліся пасля распаду СССР.

І рэакцыі літоўскіх афіцыйных асоб, і запэўненні Ціханоўскага шырока асвятляліся літоўскімі СМІ і прыцягнулі вялікую ўвагу. СМІ цытавалі і рэакцыю Офіса Святланы Ціханоўскай, які запэўніў, што беларусы шануюць літоўскую культуру, мову, традыцыі.

«Беларусы заўсёды паважалі і будуць паважаць вашу дзяржаву, яе незалежнасць, культуру і мову. Запрашаю беларусаў вучыць літоўскую мову і сама планую запісацца на курсы літоўскай мовы», — летась казала сама Ціханоўская.

Аднак літоўскае грамадскае тэлебачанне LRT не прамінула звярнуць увагу пасля гэтай цытаты, што каментар даслала прэс-сакратарка Святланы Ціханоўскай Ганна Красуліна. Але: «Калі ёй адпісалі па-літоўску, адказ атрымалі па-расейску — яна напісала, што цяпер дрэнна размаўляе па-літоўску», — адзначылі ў вечаровай праграме «Панарама».

«Сама Святлана Ціханоўская, якая таксама не размаўляе па-літоўску, год таму казала, што моўныя курсы цяжкадаступныя, а ёй самой не хапае часу на вывучэнне, — працягвае LRT.

«Аднак абяцаю — пачаць вучыцца і інтэнсіўна», — запэўнівала яна. Аднак і пасля гэтай заявы падчас пазнейшых розных мерапрыемстваў С. Ціханоўская па-літоўску толькі чытала з аркуша», — акцэнтуе ўвагу LRT.

Літоўскі сцяг на беларускай дэманстрацыі ў Вільні. Архіўнае фота

Ад рэдактара «Нашай Нівы»

Першыя гады пасля вымушанай эміграцыі беларусы жылі з натуральным спадзяваннем і верай, што ўсё гэта ненадоўга, што хутка сітуацыя стане ранейшай, і неўзабаве ўдасца вярнуцца ў Беларусь.

Аналагічна, як і ўкраінцы, якія спадзяваліся, што вайна і бежанства — ненадоўга.

Але па меры таго, як сітуацыя кансервуецца, мяняецца і стаўленне тых грамадстваў, якія далі гнаным беларусам і ўцекачам ад вайны ўкраінцам прытулак.

У прыватнасці, літоўцы тактоўна даюць зразумець, што нягледзячы на няпростыя, маральна і матэрыяльна нестабільныя ўмовы жыцця на чужыне і няпэўнасць будучыні, вымушаным перасяленцам пара асвойваць літоўскую мову. 

Для многіх беларусаў вывучэнне літоўскай (ці польскай, партугальскай, ці дзе яшчэ раскідала нас па зямлі) мовы — гэта нібы рыса, падведзеная пад спадзяваннем на хуткае вяртанне на родную зямлю. Аднак без гэтага няможна.

Гэтага патрабуе павага да тых нацый, якія нас прынялі. Каму як не беларусам з іх досведам змагання супраць русіфікацыі разумець, як гэта важна для таго самага літоўскага народа.

А мы, дзякуючы вывучэнню новых моваў, узбагацім сябе, станем лепш разумець свет і суседзяў. 

Каментары да артыкула