Беларуска везла праз мяжу $25 000 і пайшла на чырвоны калідор — але скончылася штрафам і канфіскацыяй
Два месяцы таму Віталіна прыляцела ў Мінск рэйсам з Пекіна. У аэрапорце яна пайшла ў чырвоны калідор, каб задэклараваць валюту, якую яна везла з сабой. Частку грошай канфіскавалі, а дзяўчыне выпісалі штраф. Што здарылася і чаму ў такую сітуацыю можа трапіць кожны? «Анлайнер» расказвае дэталі гісторыі.
Што адбылося ў аэрапорце
Выпадак ужо разглядалі ў судзе і вынеслі рашэнне — вінаватая. Дзяўчына кажа, што сітуацыя нетыповая: яна дапусціла памылку, але не ўяўляла, што за гэта пакараюць так строга.
Вось як выглядае гэтая гісторыя ў дэталях: 26 чэрвеня Віталіна прыляцела ў мінскі аэрапорт. Яе рэйс быў з Пекіна, перад гэтым яна ляцела туды з Сінгапура. У дзяўчыны з сабой было больш за 10 тысяч даляраў у розных валютах — гэта значыць, што на мяжы трэба запоўніць дэкларацыю і паказаць дакладную суму. Для гэтага дзяўчына абрала чырвоны калідор, гэта пацвярджаецца запісамі відэакамер у аэрапорце, якія вывучалі ў судзе. Тое, што адбылося потым, Віталіна лічыць памылкай і няўважлівасцю — аднак суд палічыў гэта парушэннем закона і недэклараваннем валюты.
У дэкларацыі дзяўчына пазначыла наступныя сумы: 14 700 еўра, 5800 даляраў, 360 беларускіх рублёў, 800 расійскіх рублёў, 160 турэцкіх лір. Калі ўсе гэтыя грошы перавесці ў даляры, гэта крыху больш за 22 тысячы.
Калі дэкларацыю зарэгістравалі, супрацоўнік мытні прапанаваў пералічыць суму — і пачаліся нестыкоўкі. Высветлілася, што на руках у дзяўчыны было 17 070 еўра, 5772 даляры, 460 беларускіх рублёў, 9070 расійскіх рублёў, 190 турэцкіх лір, 10 дырхам ААЭ — гэта значыць амаль 25 000 даляраў.
У судзе Віталіна звярнула ўвагу, што не хавала грошы, а аддала супрацоўнікам мытні ўсю суму.
— Я памылілася і пазначыла суму меншую, інспектар пералічыў яе, і выявілася, што там амаль на 3 тысячы даляраў больш. Проста я не спала 35 гадзін, у мяне быў доўгі пералёт з Сінгапура ў Мінск з перасадкай 8 гадзін у Пекіне, — тлумачыць дзяўчына. — Падобна, ад стомы я няўважліва палічыла грошы.
Якія сумы трэба дэклараваць на мяжы?
Праз мяжу ЕАЭС (а значыць, і Беларусі) без дэкларацыі можна ўвозіць або вывозіць наяўныя грошы да 10 000 даляраў у эквіваленце. Усё, што вышэй за гэты парог, абавязкова трэба пазначаць у дэкларацыі і ісці ў чырвоны калідор.
На мяжы сума наяўных лічыцца ў эквіваленце даляраў. То бок, калі чалавек вязе некалькі валют — еўра, рублі, даляры, дырхамы і г.д. — то іх пераводзяць у даляры і сумуюць.
Калі не задэклараваць сумы ад 10 000 да 30 000 даляраў, гэта адміністрацыйнае парушэнне. За яго прадугледжаны штраф ад 5 да 30 базавых велічынь (цяпер ад 210 да 1260 рублёў). Таксама суд вырашае, канфіскаваць незадэклараваную частку грошай ці пакінуць іх уладальніку.
Калі гаворка пра суму больш за 30 000 даляраў, то надыходзіць крымінальная адказнасць. За незаконнае перамяшчэнне такой сумы пагражае не толькі штраф, але і абмежаванне альбо пазбаўленне волі — ад 2 да 5 гадоў.
Калі агульная сума грошай перавышае эквівалент 100 000 даляраў, трэба падаць дакументы, якія пацвярджаюць паходжанне сродкаў.
Аргументы Віталіны
Падчас суда глядзелі відэазапіс інцыдэнту — супрацоўнік мытні прапаноўваў, каб Віталіна пералічыла грошы, але яна адмовілася.
— У судовым пасяджэнні таксама быў даследаваны дыск з відэазапісам кода мытнага кантролю, са зместу якога ўгледжваецца, што [Віталіна], знаходзячыся ў чырвоным калідоры, запаўняе пасажырскую мытную дэкларацыю. Пры гэтым супрацоўнікам мытні прапанавана пералічыць грашовыя сродкі, звернута ўвага на неабходнасць правільнага і карэктнага ўнясення даных, аднак [Віталіна] на прапанову адказала адмовай.
Дзяўчына не адмаўляе, што ёй прапаноўвалі пералічыць суму яшчэ раз, але яна гэтага рабіць не стала.
— Мне было дрэнна, балела галава, і я хацела хутчэй дадому. Паўторна не пералічыла суму праз дрэннае самаадчуванне і думала, што першапачаткова палічыла яе правільна, — кажа дзяўчына.
У выніку суд прыйшоў да высновы, што Віталіна вінаватая ў недэклараванні грашовых сродкаў (ч.2 арт. 15. 5 КаАП), ёй прызначылі штраф 25 базавых велічынь (гэта 1050 рублёў) і канфіскавалі грошы, якія яна не пазначыла ў дэкларацыі, — 100 беларускіх рублёў, 2370 еўра, 8270 расійскіх рублёў, 10 дырхам і 30 турэцкіх лір. У суме гэта амаль 3 тысячы даляраў.
Віталіна з такім рашэннем не згодная. На яе думку, фармальна парушэнне ўзнікла не таму, што яна хавала грошы, а таму, што дэкларацыя была недакладнай.
— Сутнасць не ў тым, што я не дэкларавала, а ў тым, што памылілася. Калі мы выявілі памылку, я папрасіла выправіць, але мне не дазволілі. Але я ж не пазбягала дэкларавання, а прыйшла ў чырвоны калідор. Я мяняла валюту і дзесьці магла памыліцца, у мяне былі чэкі з банка ў пацвярджэнне маіх слоў. Таму гэта нейкае жорсткае пакаранне.
Я чула пра выпадкі, калі чалавек не дэклараваў грошы і яго пакаралі. Але калі я дэкларавала і дапусціла падліковую памылку?
Скарга
Віталіна падала скаргу ў Мінгарсуд, каб адмяніць пастанову суда Кастрычніцкага раёна сталіцы.
У матывіровачнай частцы пастановы суда гаварылася, што наяўныя грошы былі выяўленыя ў багажы. Віталіна і яе адвакат вывучылі відэа мытні ў матэрыялах справы і настойваюць, што грошы перададзеныя добраахвотна. «Такім чынам, не было намеру на ўтойванне грашовых сродкаў ад супрацоўнікаў мытнага паста», — гаворыцца ў скарзе.
Адвакат таксама ўказаў, што п. 2 арт. 15.5 КаАП мае на ўвазе «недэклараванне перамяшчаных праз мытную мяжу Еўразійскага эканамічнага саюза фізічнымі асобамі, якія падлягаюць мытнаму дэклараванню, наяўных грашовых сродкаў і (або) грашовых інструментаў».
Згодна з артыкулам 257 Мытнага кодэкса ЕАЭС, на мяжы дзейнічае сістэма падвойнага калідора. Зялёны калідор — для тых, хто не вязе тавары і грошы, якія трэба дэклараваць. Чырвоны калідор — для тых, хто дэкларуе грошы і тавары.
Выбар калідора цалкам залежыць ад самога чалавека. Калі чалавек ідзе праз зялёны, гэта аўтаматычная заява, што дэклараваць няма чаго.
Такім чынам, заканадавец паказвае, што для прымянення нормы ч. 2 арт. 15.5 КаАП павінна быць адно альбо некалькі абставінаў:
— нежаданне падаць дэкларацыю;
— утойванне ад мытні грошай, якія трэба дэклараваць;
– ігнараванне існуючых патрабаванняў і праход вінаватай асобы ў зялёны калідор з грашыма, якія трэба дэклараваць.
У выпадку Віталіны сітуацыя была іншай, сцвярджаецца ў скарзе: яна ведала аб наяўнасці грошай, якія трэба дэклараваць, прайшла праз чырвоны калідор і добраахвотна прад'явіла ўсе наяўныя грошы супрацоўніку мытні разам з падачай дэкларацыі.
— [Віталіна] пры падліку грашовых сродкаў здзейсніла падліковую памылку, што не ўтварае прыкмет складу, прадугледжанага ч.2 арт. 15.5 КаАП. У дадатак да ўсяго вышэйназваная норма КаАП не ўтрымлівае ўказанні на адказнасць за недакладнасць дэкларавання. [Віталіна] выканала патрабаванні, што прад'яўляюцца да асобы, якая ўваходзіць у чырвоны калідор, і падала дэкларацыю, — гаворыцца ў скарзе.
Па тлумачэннях дзяўчыны, пацверджаных копіямі электронных білетаў у матэрыялах справы, памылка ўзнікла з-за працяглых пералётаў, стомленасці, дрэннага самаадчування і адсутнасці ўмоў для дакладнага падліку грошай.
Прыводзіцца і такі аргумент: згодна з ч.1 і 2 арт. 8.2 КаАП Беларусі, асоба, якая ўчыніла адміністрацыйнае правапарушэнне, можа быць вызвалена ад адказнасці, калі яго дзеянні прызнаныя малазначнымі. Малазначным лічыцца дзеянне, якое фармальна падпадае пад прыкметы парушэння, але па сваім характары, ступені грамадскай шкоднасці і абставінам здзяйснення не прычыніла і не магло прычыніць значнага шкоды інтарэсам, ахоўным законам.
Суд мог бы кваліфікаваць сітуацыю як малазначнае дзеянне і вызваліць дзяўчыну ад адказнасці — на гэта і спадзявалася Віталіна, падаючы скаргу.
Аднак скарга засталася без задавальнення, а рашэнне суда — без зменаў. Суд улічыў, што дзяўчына не хавала грошы і перадала іх мытніку падчас кантролю, аднак гэта не змяніла таго, як кваліфікавалі яе дзеянні.
Цяпер дзяўчына плануе звярнуцца ў Вярхоўны суд.