Rasijski akademik: Kali b nie čarnobylskaja katastrofa, Biełaruś była b raźvitaj jeŭrapiejskaj krainaj
Takoje mierkavańnie ŭ intervju BiełaPAN vykazaŭ člen-karespandent Rasijskaj akademii navuk (RAN) bijołah Alaksiej Jabłakaŭ.
Jabłakaŭ prymaje ŭdzieł u mižnarodnaj kanfierencyi «Čarnobyl +30», jakaja 24 krasavika prachodzić u Minsku. Forum arhanizavany ekałahičnym tavarystvam «Zialonaja sietka» pry padtrymcy kijeŭskaha filijała Fondu Hienrycha Biola (Hiermanija), Suśvietnaj asacyjacyi vietraenierhietyki i Jeŭrapiejskaj partyi zialonych.
«Biełaruś mahła b žyć nieparaŭnalna lepš, kali b nie Čarnobyl, heta była b inšaja kraina, raźvitaja jeŭrapiejskaja kraina, — skazaŭ navukoviec. —
Biełarusi daviałosia vydatkavać na nastupstvy Čarnobyla, napeŭna, dzieści 250 młrd. dalaraŭ — ad piaci da siami biudžetaŭ krainy pajšło namarna.
Tak, sapraŭdy, treba było padtrymlivać ludziej, pierasialać, budavać nanova, ale ŭsiaho hetaha možna było nie rabić [kali b nie było čarnobylskaj avaryi], pakinuć hrošy Biełarusi, i žyćcio było b inšaje».
Pa słovach navukoŭca, da hetaha času ŭ asnoŭnym z-za nastupstvaŭ avaryi na ČAES ź Biełarusi emihravała kala 15% nasielnictva: «Źjechali samyja aktyŭnyja, tyja, kamu chaciełasia raźvivacca. Ciapier jany buduć atrymlivać premii pa litaratury, fizicy ŭ ZŠA, Francyi, ale nie tut».
Vučony adznačyŭ, što dakładnuju kolkaść paciarpiełych ad avaryi na ČAES nazvać ciažka. Tym nie mienš jon vykazaŭ zdahadku, što nastupstvy katastrofy zabrali žyćci nie mienš za 200 tys. biełarusaŭ, jašče prykładna ŭ 1 młn atrymali roznyja zachvorvańni, u tym liku ankałahičnyja i sardečna-sasudzistyja.
Nastupstvy hetaj technahiennaj avaryi, chaj i kropkava, pa słovach Jabłakava, u Biełarusi adčuvajuć i siońnia: «Ci adčuvajuć, kali narodzicca dzicia z pryrodžanym parokam raźvićcia, taksama kali ŭ Biełarusi ździajśniajecca 500-700 abortaŭ štohod, kab nie naradžalisia ŭrody».
Jabłakaŭ adznačyŭ, što, zhodna z raspracavanym dla Sajuznaj dziaržavy atłasam nastupstvaŭ katastrofy na Čarnobylskaj AES, vialikija terytoryi zabrudžanych lasoŭ, paloŭ i rek zastanucca da 2056 hoda. Bolš za toje, źjaŭlajucca novyja niebiaśpieki, u pryvatnaści ŭtvareńnie amierycyju-241.
«Dadzienyja pa Biełarusi kažuć, što płošča niebiaśpiečnaha zabrudžvańnia amierycyjem pavialičycca ŭ čatyry razy - da 1.300 kvadratnych kiłamietraŭ, - skazaŭ navukoviec. - Amierycyj taki ž mocny vypramieńvalnik, jak cezij i stroncyj. Kali płutonij vypuskaje alfa-vypramieńvańnie, jakoje raspaŭsiudžvajecca na 1,5 sm i ad jaho možna adharadzicca papieraj, to ad amierycyja adharadzicca nielha — pramiani prosta pracinajuć čałavieka».
«My nie viedajem usich nastupstvaŭ radyjacyi, i kryŭdna, što jany ŭsio mienš i mienš daśledujucca. Kolki navukovych ustanoŭ u Biełarusi zajmalisia nastupstvami čarnobylskaj katastrofy? Zaraz usie jany kolkasna skaročanyja ŭ dziesiatki razoŭ, zahnanyja ŭ Homiel. Ličycie, što biełarusy spynili hetuju pracu. heta złačynstva pierad biełarusami i čałaviectvam, što pierastali daśledavać nastupstvy ŭździejańnia radyjacyi i dapamahać ludziam», - padsumavaŭ Jabłakaŭ.