«Zapasu płazmy niama — usio idzie na lačeńnie». Hałoŭny transfuzijołah pra toje, jak šukajuć donaraŭ dla chvorych na COVID-19
U sacyjalnych sietkach usio čaściej źjaŭlajucca dopisy svajakoŭ i siabroŭ, jakija šukajuć donaraŭ płazmy dla blizkich z karanavirusam. Vopyt pieralivańnia płazmy z antyciełami ŭ Jeŭropie, Kitai i ZŠA pakazvaje, što heta terapija maje efiekt: jana źmianšaje praciahłaść i ciažkaść chvaroby.
Dyrektar RNPC transfuzijałohii i miedycynskich bijatechnałohij Fiodar Karpienka raskazaŭ «Našaj Nivie», jak šukajuć patencyjnych donaraŭ, kolki ich užo ŭ bazie i čamu nie va ŭsich, chto pierachvareŭ na karanavirus, znachodziać antycieły ŭ kryvi.
Fiodar Karpienka. Fota BiełTA.
«Naša Niva»: Jak prachodzić praces apaviaščeńnia donaraŭ? Vy ŭručnuju abzvońvajecie ci rassyłajucca paviedamleńni aŭtamatyčna?
Fiodar Karpienka: Pieršaje — tydni dva tamu my raspracavali infarmacyju dla ŭsich, chto vypisvajecca. U arhanizacyjach achovy zdaroŭja ludziam paviedamlajuć, što jość mahčymaść zdać płazmu.
Druhoje — my atrymlivajem usie śpisy pacyjentaŭ, jakija vypisvajucca. Starajemsia adrazu vyznačyć, chto nam pasuje pa ŭzroście, pa ciažkaści zachvorvańnia, i abzvońvajem, kaho mahčyma. Jość asobnaja hrupa miedycynskich rabotnikaŭ, jakija hetym zajmajucca.
I treciaje, što my zrabili, — adkryli elektronny zapis na našym sajcie blood.by. Užo kala 20 čałaviek takim čynam dadatkova zapisałasia. U ankiecie patencyjny donar ukazvaje svajo imia i proźvišča, kudy i kali byŭ špitalizavany, kali vyzdaravieŭ, dzie zamacavany da miedycynskaha absłuhoŭvańnia i h.d. Maksimum na praciahu dźviuch hadzin paśla atrymańnia hetych danych starajemsia źviazacca ź ludźmi.
Taksama ŭviali dadatkovy telefon dla donaraŭ imunnaj płazmy antykovid, dzie ŭstalavany ŭsie mesendžary, — (29) 175 60 94. Pracujem u kruhłasutačnym režymie.
«Naša Niva»: Dopisy ŭ sacyjalnych sietkach dajuć efiekt?
FK: Ja liču, što nie dajuć. Nie było takoha, kab donary praz sacyjalnyja sietki pryjšli. Ale ŭ płanie pryciahnieńnia ŭvahi patencyjnych donaraŭ my absalutna nie suprać. Tak, my majem patrebu ŭ płaźmie i hetych ludziach.
«NN»: Pa dadzienych Minzdaroŭja, bolš za 3 tysiačy pacyjentaŭ vyzdaravieła i vypisana z balnic. Kolki ź ich patrapiła ŭ bazu patencyjnych donaraŭ?
FK: Tolki naš centr bolš za 200 čałaviek achapiŭ. Dadaktova ŭklučyŭsia haradski centr transfuzijałohii Minska, učora była narychtoŭka płazmy ŭ Hrodnie, u Breście, Viciebsku. U nas niama poŭnaj bazy pa rehijonach, ale dumaju, čałaviek 500 dakładna abzvońvali.
Paviercie, donaram stać nie tak prosta. 15 dzion jak minimum pavinna prajści z momantu vypiski. Ciažkaść zachvorvańnia nam važnaja, jak čałaviek jaho pieranios. Papiarednie my biarom analizy — ahulny analiz kryvi, bijachimiju, test na antycieły, markiory infiekcyj.
«NN»: Ci va ŭsich, chto pierachvareŭ, znachodziać antycieły?
FK: U pracentaŭ 80-90 na tych test-sistemach, na jakich my pracujem.
«NN»: Astatnija 10-20% — čamu nie?
K: Moža, tam bolš nizki citr (kolkaść) antycieł, bo ŭ kožnaha svoj paroh adčuvalnaści. U kahości ŭ lohkaj formie praciakała chvaroba, całkam vierahodna, što antycieły nie vypracavalisia. Kali na ŭzroŭni ślizistych, naprykład, spraviŭsia arhanizm, u kroŭ nie było praniknieńnia virusu, to antycieł moža nie być. Šerah publikacyj za miažoj i Suśvietnaja arhanizacyja achovy zdaroŭja na heta ŭkazvajuć.
«NN»: Kolki razoŭ možna zdać płazmu?
FK: Raz na dva tydni, kolkaść razoŭ nie abmiežavanaja.
«NN»: A ci možna zdać płazmu dla kankretnaha čałavieka?
FK: Jurydyčna nielha, dyj my suprać takoha. Čamu? Bo tut moža być schavany elemient karupcyi ŭ tym liku. Jość śpisy pacyjentaŭ, kamu płazma patrebna, jakija farmirujucca pa zajaŭkach orhanaŭ achovy zdaroŭja — my nikomu nie admaŭlajem.
«NN»: Jak chutka vy reahujecie na zapyty z balnic?
FK: Mnohaje zaležyć ad taho, ci jość płazma i jakoj hrupy kryvi. Na siońnia bolš za 40 čałaviek užo zdała jaje, ale pakul patreba jašče bolšaja. Tamu moža być, što na praciahu hadziny płazma addajecca ŭ balnicu, a časam davodzicca čakać dva-try dni.
My zacikaŭleny va ŭsich hrupach kryvi. Na siońnia zapasu płazmy, piaci- ci siamidzionnaha, niama — jana adrazu idzie na lačeńnie.
«NN»: Płazma vykarystoŭvajecca dla pacyjentaŭ toj miascovaści, dzie jaje sabrali?
FK: U nas mahčymy mižrehijanalny abmien kampanientami kryvi. Tamu płazmu, jakuju my narychtoŭvali, była vykarystana i ŭ Lidzie, i ŭ Stoŭbcach, i ŭ Hrodnie, i ŭ Viciebsku. Kaniečnie, kali płazma była narychtavana, naprykład, u Breście, to pryjarytetna jana pojdzie recypijentam u Breście.
«NN»: Vy płanavali pačać teściravać na antycieły patencyjnych donaraŭ, tych chto pa simptomach pierachvareŭ na karanavirus, ale test jamu nie rabili. Ci pačali?
FK: Pakul my heta nie zrabili. Čakajem pastupleńnia vialikaj kolkaści testaŭ u kancy hetaha — pačatku nastupnaha tydnia. Tady płanujem masavaha zapuścić teściravańnie nie tolki tych, u kaho byŭ jurydyčna paćvierdžany karanavirus, ale i tych, chto ličyć, što pierachvareŭ, — u pieršuju čarhu siarod našych pastajannych donaraŭ.
Testy buduć biaspłatnyja — ale dla tych, chto hatovy stać donaram, a nie prosta choča pravieryć, ci jość antycieły.