«U mianie za siekundu adniali ŭsio». Strašnyja nastupstvy rezanansnaj avaryi, jakaja adbyłasia ŭ lutym u Minsku
Balnica chutkaj miedycynskaj dapamohi. Na łožku, źviesiŭšy adnu nahu, siadzić maładaja žančyna. Jana nie moža padniacca vam nasustrač, a vy nie možacie hladzieć joj u vočy. Maładuju žančynu zvać Viktoryja. Jana — paciarpiełaja ŭ DTZ na Daŭhinaŭskim trakcie, jakoje zdaryłasia 12 lutaha. Čuli pra hetuju avaryju? Mahčyma, i nie ci navat paśpieli zabycca. Historyju raspaviadaje Onliner.
Śledčy kamitet: «Dniom 12 lutaha na vulicy Daŭhinaŭski trakt 21-hadovy kiroŭca HAZ urezaŭsia ŭ maršrutnaje taksi, jakoje stajała na prypynačnym punkcie. Praz sutyknieńnie mikraaŭtobus vyniesła na tratuar, dzie jon źbiŭ 37-hadovuju žančynu. Ź ciažkimi traŭmami jana špitalizavana. Akramia taho, piać pasažyraŭ maršrutnaha taksi atrymali niaznačnyja cialesnyja paškodžańni».
Hetaja žančyna — Viktoryja. U BCHMD jana kala troch tydniaŭ: spačatku reanimacyja, zatym pałata ŭ traŭmatałohii. U vyniku DTZ na Daŭhinaŭskim trakcie Viktoryja straciła levuju nahu. Na tvary ŭ žančyny śviežy doŭhi šnar, ledź nie było zakranutaje voka.
Viktoryja raskazała pra ŭsio, što ź joj adbyłosia.
«Ja razumieła, što, napeŭna, usio vielmi drenna»
— U toj dzień ja stajała na prypynku na Daŭhinaŭskim trakcie, čakała svoj aŭtobus, jaki zatrymlivaŭsia. Ja chacieła chutčej dabracca dadomu, — pačynaje Viktoryja. Jaje hołas dryžyć, raskaz raz-poraz pieraryvajecca: — Raptam ja pačuła niejki huk, paviarnuła hałavu i ŭbačyła, što na mianie niasiecca maršrutka. Akazałasia, što hruzavik udaryŭ jaje, i jana palacieła ŭ prypynak. I pramym chodam — u mianie. Mianie adkinuła, ja prabiła saboj škło i ŭpała.
Mnie zdałosia, što ja chutka pryjšła da pamiaci, byccam prajšło ŭsiaho tolki imhnieńnie. Ciapier ja razumieju, što ŭ mianie byŭ bolevy šok. Musić, tamu ja ŭsio dobra razumieła i dobra zapomniła ŭsio, što tady adbyvałasia. Bolu nie było naohuł. Ja razumieła, što lažu, što niešta zdaryłasia. Vakoł było šmat ludziej. Niechta siadzieŭ i płakaŭ, niechta chadziŭ. Ja paviarnuła hałavu, ubačyła tuju maršrutku. Ubačyła, što dźviery adčynienyja, a kiroŭca chodzić vakoł mašyny i niešta praviaraje.
Pierada mnoj była dziaŭčyna. Jana kazała mnie: «Usio dobra! Usio dobra!» I ja bačyła, što jana svaim ramianiom pieraciahvaje maju nahu. Ja nie ŭśviedamlała, što mienavita adbyvajecca. Ja pačała kryčać, chacieła, kab vyklikali chutkuju. Nichto nie vyklikaŭ. Niechta prosta siadzieŭ, niechta prachodziŭ mima ci jašče niešta.
Ja zrazumieła, što treba siabie ratavać: dastała telefon i vyklikała sabie chutkuju. Skazała, maŭlaŭ, situacyja ciažkaja, kali łaska, pryjazdžajcie. Potym na telefon paliłasia kroŭ. Ja adrazu nie zrazumieła čamu. Potym užo akazałasia, što škło mocna paškodziła mnie tvar.
Adrazu skažu, što kali mianie pieravodzili z reanimacyi, u mianie ŭ voku jašče zastavalisia askiepki, i mnie ich dastavali. Na ščaście, biez surjoznych traŭmaŭ dla vačej.
Ale heta potym. A tady, ležačy na prypynku, paśla zvanka ŭ chutkuju ja patelefanavała mužu. Skazała: «Napeŭna, usio drenna». Pry hetym ja zusim nie adčuvała bolu. Miedyki pryjechali vielmi chutka, pryčym mnie navat pieratelefanavali, skazali, što za mnoj adpravili bryhadu. Mianie chutka źmiaścili ŭ mašynu, my pajechali. Mianie spytali pra chrybietnik, ja adkazała, što ŭsio narmalna. Mnie pačali chutka niešta kapać. Ja razumieła, što, musić, usio vielmi drenna, tamu što doktar, jaki byŭ sa mnoj, prasiŭ kahości, kab jamu terminova skazali, kudy mianie vieźci, bo situacyja nie taja, dzie možna pačakać.
U lakarni mianie stali vazić pa ŭsich kabinietach, praśviečvać, hladzieć. Napeŭna, mnie ŭ chutkaj dali niejkaje mocnaje abiazbolvalnaje, tamu što ja ŭsio dobra pamiataju, a bolu nie było. Ja pamiataju, jak mianie pryvieźli ŭ apieracyjnuju, jak pačali rezać adzieńnie. Pamiataju tvary ludziej, jakija byli tam u toj momant. Ja dobra razumieła, što čymści prostym nie abydusia.
«A jak tady być u biaśpiecy?»
— Kali ja pryjšła da pamiaci ŭ reanimacyi, sa mnoj pahavaryła doktar, — praciahvaje žančyna. — Jana ŭsio rastłumačyła, skazała, što nie było času zrabić niejak pa-inšamu, jany zmahalisia za majo žyćcio. Nu a tam usio było razdrobniena, nakolki ja razumieju… Ja nie hladzieła fatahrafii, ja nie mahu. Mnie kazali, što było šmat kryvi.
Praź dzień mianie pieraviali ŭ traŭmatałahičnaje adździaleńnie. Tut ja try tydni. Daktary havorać, chutka płanujecca vypiska, švy ŭžo źniali. Častku iłba nad šnaram ja pakul nie adčuvaju. Ale, pavodle słoŭ miedykaŭ, jość šanc, što adčuvalnaść vierniecca. A moža, i nie. Ale ja razumieju, što mnie pašancavała: voka cełaje — mahło i hetaha nie być. Praz traŭmu nierva na tvary ničoha nie paralizavała, akramia hetaj vobłaści, jakaja, mahčyma, jašče adnovicca.
Mnie dapamahajuć daktary i miedsiostry. U tym liku niejak spravicca z toj situacyjaj, u jakoj ja apynułasia. Ź pieramiennym pośpiecham ja spraŭlajusia. Ale viedajecie, ja b chacieła skazać, što ŭsio ŭśviadomiła i adčuvaju siły ruchacca napierad… Voś tolki heta nie tak.
Fota z asabistaha archiva Viktoryi
Sa mnoj pracuje psichołah, hutaryć sa mnoj, vielmi dapamahaje. Jość psichijatr, jaki taksama moža dapamahčy, pryznačyć miedykamientoznaje lačeńnie. Ja, praŭda, zaŭsiody pa žyćci sama sprabavała z usim spraŭlacca, staviła metu i zaŭsiody jaje dasiahała, navat kali było ciažka. Ale ciapier — nie viedaju, mahčyma mnie spatrebicca dapamoha takoha płana.
Ja pamiataju, jak mianie pieršy raz naviedali rodnyja. Pa ich tvarach ja zrazumieła ŭsio. Ja vielmi bajałasia za maci. Jana žyvie ŭ inšym horadzie, i spačatku joj usio paviedamili pa telefonie — heta było vielmi strašna. Potym, kali ja sama zmahła ź joj pahavaryć, stała krychu lahčej, prynamsi ja była za jaje spakojnaja. Biezumoŭna, ja ŭsio heta adčuvaju na sabie, ale navat ujavić bajusia, što adčuvajuć maje baćki. Heta strašna. Mama mianie padbadziorvaje, ale ja dumaju, što joj heta kaštuje vializnych namahańniaŭ.
U lusterka ja pačała hladzieć, musić, tolki na minułym tydni. Heta składana. Zrešty, heta zažyvie, toje-sioje možna budzie papravić. Ale jość toje, čaho ŭžo nie papraviš. I heta ciažka pa-sapraŭdnamu. Ja razumieju, što paśla taho jak mianie, pa sutnaści, prataraniła mašyna, mnie pašancavała, bo ŭsio mahło być našmat horš. Ale čamuści ad hetaha nie robicca lahčej.
Bo, zrazumiejcie, ja vielmi aktyŭny čałaviek. Ja zaŭsiody šalona lubiła hulać, chadzić, biehać. Ciapier mnie vielmi ciažka ŭjavić, jak budzie dalej. U mianie ŭ adno imhnieńnie adniali narmalnaje žyćcio. Ja razumieju, što jość navuka, što žyćcio moža być praktyčna paŭnavartasnym, nu amal što. Ale razumieju taksama, što takoha, jak raniej, nie budzie.
U mianie adniali płany, jakija ŭ mianie byli, płany, źviazanyja ź siamjoj, adniali zdaroŭje majo i baćkoŭ, zabrali čas. I pakul ja z takoj realnaściu tolki sprabuju źmirycca. Kali b ja pierabiahała dzieści darohu, ździejśniła niejki nieabdumany ŭčynak… Ale ž ja z tych, chto pry vyhladzie zamihciełaha śviatłafora spynicca na astraŭku i budzie stajać, pakul znoŭ nie zaharycca zialony, — prosta na ŭsiaki vypadak.
Ja prosta stajała na prypynku, prosta čakała aŭtobus, ja prosta chacieła dabracca dadomu. A jak tady być u biaśpiecy? Bo na maim miescy moh akazacca luby čałaviek. I jak heta praduchilić? Nijak, musić.
«U mianie marafon daŭžynioj va ŭsio majo žyćcio»
— Ja jašče nie prajšła stadyju pryniaćcia, -- hledziačy ŭ akno, ź ciažkaściu pramaŭlaje Viktoryja. — Mučać dumki: a ja mahła b prajścisia pieššu, mahła b pajści na inšy prypynak. A kali b aŭtobus pryjšoŭ krychu raniej… Usio heta ŭvieś čas krucicca ŭ majoj hałavie. Handal — ja razumieju. Ja była b zhodna na ŭsio: lažać paŭhoda ŭ hipsie — što zaŭhodna. Heta byŭ by sprynt. Tak, ciažki, ale jon by skončyŭsia. A ŭ mianie marafon daŭžynioj va ŭsio majo žyćcio. Takija dumki ni da čaho nie pryviaduć — ja heta viedaju. Ja starajusia dumać inakš. Tak, sa mnoj heta zdaryłasia, ja heta nie vybirała i nijak hetamu nie sadziejničała. Ale ja zmahu heta pryniać, i ja budu staracca žyć dalej.
Pačała chadzić na mylicach. Ciažka. Ale kudy ciažej — heta kali ciabie chvalać za toje, što ty robiš paru krokaŭ na mylicach. Vychodzić, zaraz takija ŭ mianie dasiahnieńni. Heta baluča.
Nu i fantomnyja boli… Kožny dzień. Ja dumaju, hetym mozh niejak ratujecca choć na dolu siekundy: tabie raptam zdajecca, što ŭsio pa-staromu, adčuvaješ, što piatku niešta ciśnie, ci palcy. Učora mnie čuchałasia halonka, i na niejkaje imhnieńnie stanovicca lahčej, navat uźnikaje dumka: usio ž dobra! A potym ty viartaješsia i, viadoma, usio razumieješ.
Raniej ja zvała kudy-niebudź muža: my spačatku kudy-niebudź pryjazdžali, potym padoŭhu špacyravali, kiłamietraŭ tak pa piatnaccać. Jon tryvaŭ maju dziŭnuju luboŭ da piešych špacyraŭ. Ale mnie padabałasia heta, padabałasia chadzić, dumać, atrymlivać asałodu. Jak budzie zaraz — ja nie viedaju. Ale niejak ja z hetym spraŭlusia.
«Kažuć, što kali ŭsio projdzie dobra, to ja zmahu chadzić»
— Mnie skazali, što try miesiacy pojdzie na toje, kab zahaiłasia rana, — paśla paŭzy praciahnuła žančyna. — I ŭ mai ja pajedu na kansultacyju ŭ centr pratezavańnia ŭ Minsku (Biełaruski pratezna-artapiedyčny adnaŭlenčy centr. — Zaŭv. Onlíner). Tam zrobiać niejkija zamiery, aformiać zamovu. Na ŭsio heta, mnie skazali, taksama spatrebicca čas — jašče da troch miesiacaŭ. Potym reabilitacyja — jašče kala miesiaca, mianie buduć vučyć chadzić. Jość ryzyki, nakolki pratez padydzie. Nie vyklučana, što moža spatrebicca dadatkovaja apieracyja, ale ja imknusia ab hetym nie dumać. Časam patrabujecca płatnaje pratezavańnie, i heta nie pakryvajecca strachoŭkami, a sumy tam zusim inšyja. Ja razumieju, što mnie treba budzie prajści vialiki šlach.
Mianie padtrymlivajuć, kažuć, što kali ŭsio projdzie dobra, to ja zmahu chadzić: z mylicaj, što nadziavajecca na ruku, ci z kijem. Nu a tam… Nu a tam, moža, i biez kija. Ja starajusia vieryć, ale razumieju, što ŭ lubym vypadku heta ŭžo nie buduć takija praciahłyja prahułki, jak ja lublu.
Chutka ja płanuju viarnucca da pracy. Ja mahu pracavać addalena, i heta ščaście, inakš ja b prosta straciła ŭsio, uvohule ŭsio. Ja ŭžo zvaniła svajmu kiraŭniku, prasiła, kab, jak tolki ja budu ŭ stanie, mnie pastavili niejkija zadačy, jakija ja zmahu vykonvać. Heta daść mnie chacia b iluziju raniejšaha žyćcia. Moj pracadaŭca pajšoŭ nasustrač — dziakuj jamu. Ja spadziajusia, što chutka zmahu pracavać, u tym liku i dla taho, kab niejak pakryvać svaje finansavyja zapatrabavańni, jakich budzie vielmi šmat.
«Ja bajusia, što ŭsio, što adbyłosia, zastaniecca bieź jakoj-niebudź uvahi»
— Śledčy źviazvaŭsia sa mnoj praź niejki čas, my hutaryli, — dadaje Viktoryja. — Nakolki ja razumieju, u rasśledavańni DTZ usio zrazumieła, nichto nie chavaŭsia. Prosta ja akazałasia voś takoj paciarpiełaj. Na dniach mnie patelefanavaŭ kiroŭca hruzavika, spytaŭ, što jon moža zrabić, ci nie treba mnie što-niebudź pryvieźci. Ale ja pakul nie hatova da takoj hutarki.
Mnie skazali, što budzie sud, ale tolki paśla taho, jak projduć usie ekśpiertyzy i ja vypišusia sa špitala. Ja nikoli nie sutykałasia ni z čym padobnym, mnie ciažka ŭjavić. Ale ja zaraz pra heta nie dumaju, u mianie niama mahčymaści psichałahična pieražyvać za heta.
Ja tolki bajusia, što ŭsio, što adbyłosia, zastaniecca naohuł bieź jakoj-niebudź uvahi. A heta majo razburanaje žyćcio! Heta adabranaje zdaroŭje: majo i maich rodnych, za jakich mnie taksama vielmi baluča. I ja prosta chaču spraviadlivaści, bo taho, čaho ja chaču pa-sapraŭdnamu, u mianie ŭžo nie budzie.
Usio ž ludzi, jakija kirujuć transpartam, pavinny być maksimalna zasiarodžanyja. Jany pavinny nieści adkaznaść za kožnaje svajo dziejańnie.
Paślasłoŭje
Zastalisia za dźviaryma vuzki balničny łožak, začynienaje akno i dźvie mylicy, prychilenyja da ściany. Zastałasia ŭ pałacie Viktoryja, jakuju da momantu apublikavańnia hetaha tekstu, musić, užo vypišuć ź lakarni. Jana pryznavałasia, što baicca momantu, kali jaje paviazuć u aŭtamabili. Sa stracham hledziačy ŭ akno, jana raptam vymaviła: «Ja baču, jak jeduć mašyny, i mnie strašna: raptam niejkaja zaraz vylecić na tratuar. Musić, heta tolki zaraz tak. Musić, heta projdzie».
Ale niahledziačy na ŭsio pieražytaje, niahledziačy na žach, jaki nie prajšoŭ, apynuŭšysia ŭ nastolki strašnaj situacyi, hety čałaviek praciahvaje adčuvać pačućcio padziaki. I mienavita pra heta — vykazać jaje padziaku — jana paprasiła naprykancy.
— Ja budu ŭdziačnaja, kali vy zmožacie pieradać, jak mocna ja ŭdziačnaja ŭsim, chto dapamoh mnie vyžyć, — kaža Viktoryja. — Ludziam, jakija akazvali mnie pieršuju dapamohu. Dumaju, taja dziaŭčyna, jakaja ramianiom pieraciahvała mnie nahu, mianie vyratavała. I ja biaskonca ŭdziačnaja joj za toje, što jana nie spałochałasia. Jana siadzieła ŭ kryvi. Zdajecca, jana skazała, što vučycca na pieršym kursie miedyčnaha. Jana starałasia mnie dapamahčy, i jana praciahnuła toj čas, kab mianie jašče možna było transpartavać, možna było vyratavać. I byŭ małady čałaviek, jaki taksama padyšoŭ da mianie i druhim ramianiom taksama pieraciahnuŭ maju nahu. Dziakuj im.
Vialiki dziakuj usim, chto byŭ u bryhadzie chutkaj dapamohi. Ja pamiataju ich tvary, ja ŭžo telefanavała, dziakavała. Ja pamiataju, jak chutka jany mianie damčali, i ja nie sumniavajusia, što heta vyratavała mnie žyćcio, bo strata kryvi była vielizarnaj — mnie kazali pra heta potym.
Vialiki dziakuj lekaram BCHMD, jakija pravodzili apieracyju. Dla mianie heta sapraŭdnyja hieroi, i ja spadziajusia, jany viedajuć pra heta.
Mianie padtrymlivajuć siabry i rodnyja. I ja prosta varjacka im udziačnaja! Tak, pakul ja jašče nie hatova pryniać realnaść. U mianie napieradzie doŭhi šlach, a nie niejki momant, jaki možna budzie prajści, paciarpieć, ale potym usio budzie jak raniej. U mianie, jak raniej, nie budzie. Pakul ja amal ničoha nie mahu sama — zmušanaja biezdapamožnaść. Ale ja ŭsiamu navučusia. Mnie b chaciełasia skazać, što mnie ŭžo ŭsio ŭdajecca. Ale zaraz heta nie tak.