BIEŁ Ł RUS

Na haryščy pad Stoŭbcami znajšli artefakty, jakija sialanie 60 hadoŭ tamu schavali ad savieckaj ułady

3.08.2025 / 7:0

F. Raŭbič

U vioscy Pałaśni vypadkova znajšli imšały i arnaty XVII—XIX stahodździaŭ. Ludzi schavali ich, kali saviety razburali miascovuju kaplicu.

30 lipienia 2025 hoda ź vioski Pałaśnia Staŭbcoŭskaha rajona ŭ parafiju Śviatoha Kazimira ŭ Stoŭbcach pieradali rečy, niekali schavanyja na haryščy paśla razbureńnia miascovaj draŭlanaj kaplicy Śviatoha Antonija Paduanskaha.

Jak śviedčać miascovyja, kaplica była źniščanaja savieckimi ŭładami padčas antyrelihijnaj kampanii ŭ 1960-ja hady. Rečy zachoŭvalisia ŭ sakrecie bolš za paŭstahodździa.

«Jak kažuć staražyły, blachu, što pakryvała dach kaplicy, advieźli na kałhasnuju fiermu ŭ Žyhałki. A drevam — bruskami, doškami — dazvolili zaharadzić miascovyja mohiłki. Usio heta adbyłosia ŭ kancy 1960-ch», — adznačajecca ŭ paviedamleńni parafii.

Rymski imšał, vydadzieny ŭ 1631 hodzie ŭ znakamitaj antvierpienskaj drukarni Officina Plantiniana. Fota: fejsbuk parafii

Francyskanski (1707) i žałobny (1753) imšały, znojdzienyja ŭ Pałaśni. Fota: fejsbuk parafii

Siarod pieradadzienaha — liturhičnyja knihi pačatku XVII — XVIII stahodździaŭ, u tym liku Rymski imšał (Missale Romanum), vydadzieny ŭ 1631 hodzie ŭ znakamitaj antvierpienskaj drukarni Officina Plantiniana, žałobny imšał (Missæ Defunctorum), vydadzieny ŭ 1707 hodzie ŭ drukarni Vilenskaj jezuickaj akademii, i Francyskanski imšał (Missale Franciscanum), vydadzieny ŭ Vieniecyi ŭ 1753 hodzie, a taksama niekalki arnataŭ.

Arnaty, znojdzienyja ŭ Pałaśni. Fota: fejsbuk parafii

Arnaty, znojdzienyja ŭ Pałaśni. Fota: fejsbuk parafii

U adnym z bolš poźnich vydańniaŭ XIX stahodździa, znojdzienych u Pałaśni, rukoj pa-polsku napisana, što imšał byŭ nabyty ksiandzom Klemiensam Fraceŭskim, probaščam Hiełčynskaha parafijalnaha kaścioła, za 22 srebnyja rubli. Najbližejšy Hiełčyn (Giełczyn), dzie jość kaścioł, znachodzicca na zachadzie Padlašskaha vajavodstva Polščy.

U inšym vydańni 19 śniežnia 1913 hoda pa-łacinsku byŭ zrobleny nadpis, što kniha źjaŭlajecca ŭłasnaściu Prusinaŭskaha (Prusinoviensis) filijalnaha kaścioła. Mahčyma, majecca na ŭvazie kaścioł u vioscy Prusinava Uździenskaha rajona, jaki ŭ pačatku XX stahodździa byŭ prypisany da Śvieržańskaha.

Mohiłkavaja kaplica ŭ Pałaśni. Na viežy — miechaničny hadzińnik. Fota: fejsbuk parafii

Miesca źniščanaha kaścioła na miascovych mohiłkach. Fota: telehram-kanał «Spadčyna»

Parafija taksama apublikavała zdymki vonkavaha i ŭnutranaha vyhladu samoj mohiłkavaj kaplicy ŭ Pałaśni. Jak adznačaje telehram-kanał «Spadčyna», hetyja zdymki raniej nidzie nie publikavalisia, a sam vyhlad chrama ździŭlaje svaim hłuchim fasadam i miechaničnym hadzińnikam, ustalavanym na viežy kaplicy — ciažka pryhadać inšy taki artefakt na zvyčajnym draŭlanym chramie, nie kažučy ŭžo pra mohiłkavuju kaplicu. Jak i čamu tam źjaviŭsia hadzińnik — pakul nieviadoma. 

Usio śviedčyć pra toje, što kaplica maje cikavuju i niedaśledavanuju pakul historyju, vyvučeńnie jakoj moža prynieści niamała niezvyčajnych adkryćciaŭ. 

Hałoŭny ałtar kaplicy z abrazom Śviatoha Antonija. Fota: fejsbuk parafii

Sam ža ksiondz parafii Sv. Kazimira vykazvaje nadzieju, što budzie znojdzieny i hałoŭny abraz Śviatoha Antonija, jaki znachodziŭsia ŭ ałtary śviatyni. U svaim paviedamleńni jon napisaŭ:

«Śviaty Antonij, dapamažy nam jaho znajści».

Čytajcie taksama:

Na sklapieńniach chrama ŭ Muravancy źjavilisia raskoliny

U Łahišynie ŭračysta aśviacili padorany Radasłavam Sikorskim arhan

U Budsłavie pačalisia archieałahičnyja raskopki

Pazbaŭleńnie ruin kaścioła ŭ majontku Ažeškaŭ statusu historyka-kulturnaj kaštoŭnaści nazvali fejkam

Kamientary da artykuła