Pamior były prezident Rumynii, jaki adyhraŭ klučavuju rolu pry źviaržeńni Čaŭšesku

5 žniŭnia pamior były prezident Rumynii Ion Ilijesku. Jon znachodziŭsia na lačeńni ŭ kliničnaj balnicy chutkaj dapamohi z 9 červienia, jamu dvojčy rabili apieracyi z-za raku lohkich. Palityku było 95 hadoŭ.

Ion Ilijesku ŭ 1993 hodzie. Fota: Peter Turnley/Corbis/VCG via Getty Images

Ilijesku ŭ apošnija hady žyćcia amal nie źjaŭlaŭsia na publicy, abmiažoŭvajučysia publikacyjami ŭ svaim błohu — zvyčajna heta byli vinšavańni ci pamiatnyja słovy, adrasavanyja roznym asobam abo ŭstanovam.

Za niekalki dzion da śmierci miedyki paviedamili, što stan Ilijesku byŭ krytyčny: nazirałasia šmatorhannaja niedastatkovaść, ciažkija prablemy z dychańniem i mocna panižany vientylacyjny rezierv.

Ion Ilijesku adyhraŭ klučavuju rolu ŭ historyi Rumynii paśla padzieńnia kamunizmu. Jon naradziŭsia 3 sakavika 1930 hoda, byŭ vysokapastaŭlenym funkcyjanieram Rumynskaj kamunistyčnaj partyi, siarod inšaha ŭznačalvaŭ rumynski kamsamoł i byŭ ministram pa spravach moładzi.

Mieŭ dobryja adnosiny z rumynskim dyktataram Nikałaje Čaŭšesku, ale paśla pastupova addaliŭsia ad jaho i trapiŭ u apału: spačatku byŭ pieraviedzieny na druhasnyja pasady, a ŭ 1984 hodzie ŭvohule źniaty adusiul i vyviedzieny sa składu CK.

U śniežni 1989 hoda, paśla revalucyi i kryvavaha źviaržeńnia Čaŭšesku, Ilijesku staŭ faktyčnym kiraŭnikom krainy. Jon uznačaliŭ Front nacyjanalnaha vyratavańnia, a paśla dva razy abiraŭsia prezidentam Rumynii (1990—1996, 2000—2004).

Padčas kiravańnia Ilijesku pravodzilisia važnyja reformy, adbyvaŭsia pierachod da demakratyi i rynkavaj ekanomiki, choć jaho i krytykavali za pavolnaść źmienaŭ i zachavańnie ŭpłyvaŭ byłych kamunistaŭ.

Jaho palityčnaja spadčyna dahetul vyklikaje ŭ Rumynii sprečki: adnyja ličać Iona Ilijesku stabilizujučaj fihuraj u niaprosty čas, inšyja ž — pieraškodaj dla chutkich demakratyčnych pieraŭtvareńniaŭ.

Kamientary da artykuła