«Pravierka na darohach»
TV, 7 traŭnia 2007, paniadziełak
Zabaronieny vajskovy film Alaksieja Hiermana na teleekranie.
STV, 22.55
Pravierka na darohach (Provierka na dorohach / Opieracija «S Novym hodom!»)
Rasieja, 1971, čorna-bieły, 97 chv.
Režyser: Alaksiej Hierman
Roli vykonvajuć: Rałan Bykaŭ, Uładzimier Zamanski, Anatol Sałanicyn, Aleh Barysaŭ, Fiodar Adzinokaŭ, Hienadź Dziudziajeŭ, Anda Zajce, Mikałaj Burlajeŭ
Žanr: Vajskovaja drama pavodle prozy Juryja Hiermana
Adznaka: 9 (z 10)
U partyzanski atrad Ivana Łakatkova (Rałan Bykaŭ) uciakaje palicaj (Uładzimier Zamanski). Zamiest taho, kab rastralać zdradnika, jak taho patrabuje admysłovy adździeł, Łakatkoŭ vyrašaje naładzić jamu pravierku. Pierabiežčyk musić zachapić fašystoŭski ešelon z pravizijaj…
Pa stvareńni karcina Alaksieja Hiermana była adrazu pakładzienaja na paličku – i ŭbačyła śviet tolki ŭ 1985. Savieckija idejołahi 70-ych kryčali, što “ŭ filmie skryŭleny vobraz hieraičnaha času, vobraz savieckaha narodu”. Hiermanu nie mahli daravać, što adzin z hierojaŭ – palicaj, jaki raskajaŭsia, što kamandzir atradu nie manument – a žyvy čałaviek, zdolny daviarać ludziam, što partyzany – zamiest taho, kab padryvać masty (jašče adna niedaravalnaja scena!), dumajuć pra ježu.
Stužka pazbaŭlena nadryŭna-patryjatyčnaha patasu, jaki štohod usio falšyviej i histeryčniej; u łukašenkaŭskaj Biełarusi karcinu źniščyli by razam z aŭtaram. Ale Hierman u čorna-biełaj dakumentalnaj maniery raspaviadaje pra cichi, nieprykmietny j sapraŭdny hieraizm (aktorskija pracy, navat epizadyčnyja – hienijalnyja). A pravierka na darohach – heta pravierka sumleńnia.
I nia ŭsie epochi zdolny jaje prajści.