«Jakubovič pryvodzić prykłady z archiva pra Taraškieviča, jaki naŭrad ci byŭ jahonym svajakom»

Pavał Jakubovič u interviju Hańnie Soŭś nazyvaje dziciačym žadańnie biełarusaŭ adkryć archivy pra kamunistyčnyja represii. Raniej u cyniźmie jaho pieraplunuŭ chiba što tolki Alaksandar Łukašenka, jaki ŭščuvaŭ Zachad, kab toj nie pahaniaŭ biełarusaŭ da demakratyi, maŭlaŭ, jany da jaje jašče nie daraśli.

U paniadziełak redaktar «SB. Biełaruś siehodnia» paspryjaŭ dačce zabitaha kamunistami paeta Todara Klaštornaha pahladzieć sakretnyja dakumenty pa spravie represavanaj maci. Maci, jak žonku voraha narodu, adpravili ź dziećmi ŭ lahier. Todara Klaštornaha reabilitavali 60 hadoŭ tamu, maci viarnułasia ŭ Biełaruś paśla śmierci Stalina, ale dačka zmahła patrymać u rukach i vyvučyć sakretnyja dakumenty na 81 hodzie žyćcia.

Maja Todaraŭna i raniej sprabavała paznajomicca z hetaj papkaj. Ale joj začytvali ŭsłych asobnyja arkušy, nie dazvalajučy navat zazirnuć u ich. Što ž tam takoha było? Sakretnyja numary jadziernaj bomby, ci pin-kod da załatoha zapasu krainy?

Tajamnicu raskryvaje sam Pavał Jakubovič: «Puścicie ŭ archiŭ». Družok, što ty ŭ archivie znojdzieš? U bolšaści kryminalnych spravaŭ chavajucca strašnyja padrabiaznaści, jakija šakujuć».

Jakubovič, darečy, pryvodzić paru prykładaŭ z archivu nakont Branisłava Taraškieviča, jaki naŭrad ci byŭ jahonym svajakom. Svaju cikavaść da detalaŭ čužoj spravy redaktar «Sovietskoj Biełoruśsii» dziciačaj, vidać, nie ličyć. Ale inšym biełarusam u hetym pravie admaŭlaje.

U majoj siamji byli represavanyja kala dziasiatka čałaviek. Usich ich reabilitavali, pryznaŭšy hetym samym złačynnaść sudu i sudovych vykanaŭcaŭ. Ja chaču viedać pra ich spravy ŭsio, i chaču pra heta razmaŭlać. Chaču, kab danosy i pieraśled za pohlady byli nazvanyja pa-imiani, dziela taho, kab źniščyć tabu, jakoje hetuju podłaść uznosić u ranh kaštoŭnaściaŭ navat siońnia. Heta častka historyi majoj siamji. Jak i Jakubovič, ja chaču viedać pra jaje ŭsio. Ci dziela hetaha ja abaviazkova mušu ŭznačalić drukavany orhan Administracyi prezydenta?

Złačynstvy Stalina pryznali jašče ŭ časy Chruščova, a dziaržava praciahvaje hulać ź biełarusami «ŭ koški-myški». Znajomstva Mai Klaštornaj z dakumentami zdymali na fota ŭ redakcyi, jak byccam hetuju papku ŭźniali z dna Paŭnočnaha Ledavitaha akijanu i adnaŭlali pa krupinach u labaratoryi Akademii navuk.

Što zaminała zrabić heta 10 ci 20 hadoŭ tamu? Čamu spryjać pieradačy dakumentaŭ musiŭ Jakubovič? Kali b hetyja papierki Klaštornaj pakazali raniej, to što, ziamla b syšła z arbity, a sonca b pierastała śviacić?

Siońnia ŭłada tak šmat kaža pra patrebu ŭšanavańnia zabitych u Kurapatach, pra pomnik, pra spraviadlivaść. Kali heta ščyraje pamknieńnie, dyk adkryjcie archivy KDB dla ŭsich. Palaki, vuhorcy, niemcy ŭžo daŭno heta zrabili, i ludzi tam žyvyja, niama pomsty svajakam kataŭ, niama novaj kryvi. Dazvolcie kožnamu, biez dapamohi Paŭła Jakuboviča, pabačyć usio, što lažyć u papkach.

Archivy začynienyja, miescy rasstrełaŭ nie nazyvajucca, imiony kataŭ nie afišujucca. Ale dziaržava kaža pra prymireńnie i ŭšanavańnie pamiaci achviaraŭ. Heta nievierahodnaje prynižeńnie nacyi. Pakul jana hetaha nia źmienić, to budzie śviadoma stajać na baku zabojcaŭ.

Apytanka

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0