Навука і тэхналогіі55

Фізікі знайшлі новую форму цвёрдага рэчыва

Новую высокаўпарадкаваную форму рэчыва навукоўцы назвалі q-шклом.

Яе апісанне апублікаванае ў часопісе Physical Review Letters.

Пра адкрыццё піша сайт амерыканскага нацыянальнага інстытута стандартызацыі NIST.

Французска-амерыканская група фізікаў выявіла, што паводзіны астуджанага сплаву алюмінію, жалеза і крэмнію адначасова нагадвае паводзіны крышталёў і шкла, але не ёсць ні тым, ні другім, ні нават квазікрышталём.

Крышталямі называюць цвёрдыя целы, размяшчэнне атамаў у якіх падпарадкаванае пэўнай сіметрыі. Напрыклад, пры зруху некалькіх атамаў уздоўж ліній крышталічнай рашоткі на пэўную адлегласць іх становішча павіннае супадаць — гэта называецца трансляцыйнай сіметрыяй. Калі супадзенне назіраецца не пры зруху, а з дапамогай павароту, такая сіметрыя называецца вярчальнай.

Крышталі заўсёды маюць трансляцыйную сіметрыю (часам і вярчальную), квазікрышталі — толькі вярчальную. Шклом называюць рэчывы, атамы якіх зусім не ўпарадкаваныя і не маюць ніякага тыпу сіметрыі. Пры гэтым з пункту гледжання крышталаграфіі шклом з’яўляюцца не толькі звыклыя целы з аксіду крэмнію, але і, напрыклад, атрыманае рэзкім астуджэннем металічнае шкло.

Паводзіны сплаву, вывучанага аўтарамі, падобныя да шкла тым, што яго атамы не маюць ніякага тыпу сіметрыі, аднак з’яўляюцца пры гэтым высокаўпарадкаванымі. Пры зацвярдзенні кожны новы атам такога цела «ведае» сваё становішча і нават выштурхвае астатнія — гэтак жа растуць крышталі. Тым не менш, пры такім росце не фармуецца далёкага парадку.

У гэтым сэнсе такі тып рэчыва нагадвае так званых куранят Пенроуза — геаметрычную фігуру, якая можа быць укладзеная ва ўзор, упарадкаваны з кожным новым пластом, але які ніколі не паўтараецца.

Новы тып цвёрдага рэчыва атрымаў назву q-шкла. Па словах аўтараў, раней магчымасць існавання такой геаметрыі цела была прадказаная матэматычна, аднак да гэтага часу пра рэальныя такія рэчывы нічога не было вядома.

Каментары5

Цяпер чытаюць

Іллю Дубскага ў калоніі прымусілі самому сабе лязом зрэзаць татуіроўку з Пагоняй11

Іллю Дубскага ў калоніі прымусілі самому сабе лязом зрэзаць татуіроўку з Пагоняй

Усе навіны →
Усе навіны

Памёр прафесар Міхась Кандрацюк

У Непале прэм'ер-міністрам упершыню прызначылі жанчыну1

Павел Вінаградаў за час адседкі схуднеў на 40 кг ФОТАФАКТ14

«Жывём тут як у танку». Беларусы з памежжа расказалі, як перажываюць закрытую мяжу і вучэнні4

У ААН прагаласавалі за стварэнне палесцінскай дзяржавы17

У Беларусі расце запазычанасць насельніцтва па банкаўскіх крэдытах

У Расіі рэзка вырас попыт на беларускія пеністыя віны1

У Гомелі на Дзень горада тысяча чалавек станчылі пад песню «Касіў Ясь канюшыну» ВІДЭА4

У тыктоку завірусіўся «кідок кобры» ў Беларусі ВІДЭА

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Іллю Дубскага ў калоніі прымусілі самому сабе лязом зрэзаць татуіроўку з Пагоняй11

Іллю Дубскага ў калоніі прымусілі самому сабе лязом зрэзаць татуіроўку з Пагоняй

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць