Каментары да артыкула

Ад клінапісу да вітражоў Сен-Дэні. Тэлеграм-каналы беларускіх гісторыкаў, на якія варта падпісацца

  • Hryb
    08.08.2025
    Usio praściej - spiacy pa Eüropie üžo źjechali ü Eüropu i pracujuć u eürapiejskich instytutach. Za narmalnyja eürahrošy.
  • Дзякуй
    08.08.2025
    На беларускамоўныя падпішуся, рускамоўныя няхай ў Маскве чытаюць
  • .
    08.08.2025
    Слушныя высновы. У імперыях вывучаюць тое, што жадаюць акупаваць.
  • Войшелк
    08.08.2025
    На пячатцы Вітаўта напісана (1407 год): лац. *Sigillum Allexandri allas Wytowdi magnis ducis Lithwanie d\[omini]ni Russie et cetera* — «Пячатка Аляксандра, або Вітаўта, вялікага князя Літоўскага, гаспадара Рускага і г. д.»

    Гэта значыць, што Літва і Русь – гэта народы, а слова *et cetera* азначае даслоўна «іншыя» (іншыя народы). І на самой пячатцы намаляваны гербы іншых народаў — Тракайскага княства (Аўкштайціі) і Жамойціі.

    Што сведчыць пра тое, што Літва, Аўкштайты і Жамойты — розныя народы.

    Вось выява пячаткі:
    [https://uk.wikipedia.org/wiki/Вітовт#/media/Файл\:Witold\_Duke\_of\_Lithuania\_seal.PNG](https://uk.wikipedia.org/wiki/Вітовт#/media/Файл:Witold_Duke_of_Lithuania_seal.PNG)

    Таксама пра тое, што ВКЛ было заснавана іншым этнасам (не аўкштайцкім), сведчыць назва сталіцы ВКЛ — Вільня / Вільнюс / Вільнo. Яна паходзіць ад гідроніма *Вілія*, але аўкштайты называюць гэтую раку *Нярэс*.
    Гэта прама сведчыць пра тое, што не аўкштайты заснавалі ВКЛ.

    Таксама варта адзначыць, што ў аўкштайтаў (ліетувісаў) пісьменнасць з’явілася толькі ў 1503 годзе, аднак яна ніколі не была дзяржаўнай у ВКЛ.

    Тое, што назва *Вілія* не мае паходжання з аўкштайцкай мовы, а таксама тое, што аўкштайцка-ліетувіская мова ніколі не была дзяржаўнай у ВКЛ, сведчыць пра тое, што літвіны пераходзілі на аўкштайцкую мову, а не наадварот.

    Вядома, што паміж Вільняй (уключна) і Менскам жылі балцкія плямёны — гэта пацвярджае археалогія. Менавіта яны заснавалі ВКЛ, а пасля былі асіміляваныя аўкштайтамі-ліетувісамі і русінамі-літвінамі.

    Такім чынам, можна сцвярджаць, што беларусы-літвіны — такая ж тытульная нацыя ВКЛ, як і аўкштайты-ліетувісы.

    Што датычыць імёнаў вялікіх князёў літоўскіх, дык аўкштайцкі этнас пазычыў іх з мовы літвінаў. Як, напрыклад, славяне запазычылі скандынаўскія імёны (Алег, Вольга) і назву народа Русь, але пры гэтым засталіся пры сваёй культуры і мове.

    А спробы тлумачыць этымалогію імёнаў з аўкштайцка-ліетувіскай мовы — гэта псэўдаэтымалогія:
    [https://ru.wikipedia.org/wiki/Псевдоэтимология](https://ru.wikipedia.org/wiki/Псевдоэтимология)

    **P.S.**
    Навагрудак быў сталіцай ВКЛ пры Войшалку і Шварне.
    Гродна і Варшава былі сталіцамі Рэчы Паспалітай, хоць юрыдычнай сталіцай быў Кракаў (там праходзілі каранацыйныя соймы).

    Дзяржаўная мова ВКЛ — гэта сумесь старабеларускай мовы і царкоўнаславянскага беларусскага iзвода. Гэта значыць — сумесь размоўнай і духоўнай мовы беларусаў. Таму правільна называць яе — **старабеларуская пісьмовая мова**.

    У 1696 годзе старабеларуская пісьмовая мова перастала быць дзяржаўнай у ВКЛ. Дзяржаўнай стала польская, але не ліетувіска-аўкштайцкая, што ўсталёўвала парытэт паміж нашымі этнасамі, бо ВКЛ было незалежным княствам у складзе
    Рэчы Паспалітай.

    ВКЛ было самастойным княствам, бо існавала права **ліберыум вета**, і любы літвін мог заблакаваць рашэнне агульнага сойму, у якім пераважалі палякі.

    Таксама варта дадаць, што інтэрпрэтаваць імёны вялікіх князёў літоўскіх можна амаль з любой еўрапейскай мовы — гэта і ёсць псэўдаэтымалогія:
    [https://ru.wikipedia.org/wiki/Псевдоэтимология](https://ru.wikipedia.org/wiki/Псевдоэтимология)

 

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць