Гісторыя1616

Памёр Якуб Конан — апошні беларус-удзельнік бітвы пад Монтэ-Касіна

Яму было 99 гадоў. Пахавалі ў Беразінскім, што пад Маладзечнам.

Ён пахаваны 21 чэрвеня на могілках каля мястэчка Беразінскае ў Маладзечанскім раёне, дзе ён жыў апошнія гады. Яму было 99 гадоў.

Вайскоўца пахавалі 21 чэрвеня у ганаровым месцы — каля самай царквы. На жалобе прысутнічаў ваенны аташэ пасольства Польшчы ў Беларусі. Ніхто з прысутных на пахаванні не захацеў паехаць на могілкі — усе ішлі пешшу.

— Было прыемна, што вайсковы аташэ прывёз вельмі прыгожы вянок з уплеценым бел-чырвоным польскім сцягам, — распавядае гісторык Барыс Бароўскі. — Ён прысутнічаў на богаслужэнні ў Гарадзілаўскай царкве і на жалобным стале, па ўсім былі бачныя вельмі паважлівыя адносіны да нябожчыка. У сваёй прамове вайсковы аташэ сказаў, што Польшча і далей прапаноўвае грашыма падтрымліваць сям’ю Якуба Конана. А калі апускалі труну, то аддаў чэсць жаўнеру польскага войска.

Якуб Конан памёр каля 11 раніцы 20 чэрвеня. Паводле слоў Барыса Бароўскага, апошнія гады ў вайскоўца было няважнае здароўе, але аб ім клапаціліся сын і нявестка, ды і ўсе жыхары мястэчка вельмі шанавалі салдата.

* * *

Якуб Конан — нарадзіўся 28 сакавіка 1913 года ў сялянскай сям’і ў вёсцы Міхалова (цяпер — Маладзечанскі раён).
У 1936–37 адбываў службу ў Войску Польскім. У 1939-м удзельнічаў у абароне Львова. Ад 1939 — у савецкім палоне, з якога вызвалены ў 1941 як польскі грамадзянін. Пасля гэтага залічаны ў склад палка лёгкай артылерыі 5-й пяхотнай дывізіі арміі пад камандаваннем генерала Андэрса. Узнагароджаны Памятным крыжам Монтэ Касіна [мясцовасць у Італіі, дзе ў маі 1944 г. адбылася зацятая бітва: жаўнеры Армія Андэрса, дзе было багата беларусаў, штурмавалі нямецкі бастыён — НН], медалямі. Ён належаў да «групы супраціву» — польскіх жаўнераў, якія адмаўляліся дэмабілізоўвацца і вяртацца на радзіму, бо лічылі, што павінны змагацца далей. Дэмабілізаваўся толькі ў 1948 годзе. На радзіме ў 1951 годзе арыштаваны і дэпартаваны ў Іркуцкую вобласць разам з жонкай і пяцімесячным сынам.
У 1958 яго вызвалілі, але выдалі ваенны білет, у якім адзначылі, што ён ў Вялікай Айчыннай вайне не ўдзельнічаў.

***

Пра Монтэ-Касіна Якуб Конан згадваў:

«Забыць такое немагчыма. Я быў у палку лёгкай артылерыі. Перад намі выступіў англійскі генерал і сказаў: „Салдаты, вы не ведаеце, што чакае вас у гэтую ноч… У многіх дамах не дачакаюцца сыноў, братоў… З Богам!“.

Гэта была ноч на 10 мая 1944 года, калі ў ваколіцах горада цвілі чырвоныя макі. Гітлераўцы ўмацаваліся ў гарах, іх пазіцыя была больш зручная. Мы ж знаходзіліся на раўніне. Артпадрыхтоўку праводзілі толькі ноччу, пушкі закопвалі ў зямлю. У гэтую ноч я выпусціў з пушкі каля 800 снарадаў. Ствалы награваліся так, што на іх лілі халодную ваду, каб астудзіць. Горад быў поўнасцю спалены. Пасля таго, як нашыя танкі абышлі ворага з тылу і пайшлі на варожыя пазіцыі, наступіў карэнны пералом у баі. Нам удалося захапіць у палон камандуючага фронтам. Хоць і з вялізнымі стратамі і ахвярамі, перамогу мы ўсё ж вырвалі. Там мы і сустрэлі перамогу. Званілі ўсе касцёлы! Чуліся крыкі радасці, гучалі мірныя стрэлы».

Каментары16

Цяпер чытаюць

Сенатар Грэм анансаваў рэкордныя пастаўкі зброі Украіне пасля заўтрашняй заявы Трампа1

Сенатар Грэм анансаваў рэкордныя пастаўкі зброі Украіне пасля заўтрашняй заявы Трампа

Усе навіны →
Усе навіны

З'явіцца новая дзяржава — Новая Каледонія3

Заробак 73 рублі? На заводзе патлумачылі, адкуль у іх такія вакансіі

Француз пераехаў з Ніцы ў Мінск і адкрыў пякарню12

У Мінску купілі дом за 3 мільёны даляраў. Ён у тым раёне, дзе жыве Эйсмант1

Ці можна будаваць Беларусь па-за межамі Беларусі? Дыскутавалі Ягораў, Гарбацкі, Югася Каляда10

Крамы і пастаўшчыкоў будуць штрафаваць за адсутнасць гародніны1

У Беларусі зацвердзілі сакрэтныя будаўнічыя нормы12

Спявачку Мэрыем Герасіменка на працягу двух гадоў збіваў муж54

«Дарагія расейскамоўныя беларусы! Вы пакідаеце незамкнёнымі дзверы хаты, за якімі ўжо стаіць кодла бандытаў»228

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Сенатар Грэм анансаваў рэкордныя пастаўкі зброі Украіне пасля заўтрашняй заявы Трампа1

Сенатар Грэм анансаваў рэкордныя пастаўкі зброі Украіне пасля заўтрашняй заявы Трампа

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць