Nietradycyjnyja partyi zdabyvajuć usio bolšuju siłu ŭ Jeŭropie, u Čechii takija na kožny hust
Na vybarach u Čechii bolšaść nabrali papulisty, ale dla farmiravańnia ŭrada im daviadziecca sabrać vielmi strakaty pazł.
Novym premjer-ministram Čechii moža znoŭ stać miljarder Andrej Babiš. Fota AP Photo/Petr David Josek
U Čechii na parłamienckich vybarach, jakija adbyvalisia dva dni — 3 i 4 kastryčnika, lidziruje partyja byłoha premjer-ministra, kałarytnaha miljardera Andreja Babiša ANO, jakaja atrymała 35% hałasoŭ. Heta papulisckaja partyja, ideałahičny śpiektr jakoj ciažka akreślić. Babiš užo kiravaŭ krainaj, tamu niečakanaściaŭ ad jaho nie čakajuć, ale Robiert Fica i Viktar Orban atrymali ŭ svaju pieramienliva družnuju kampaniju treciaha.
Pravacentrysckaja kaalicyja mejnstrymavych kansiervataraŭ, pravalibierałaŭ i chryścijanskich demakrataŭ «Społu» («Razam») zdabyła 23%.
Dalej iduć mienšyja partyi, jakija ciažka nazvać tradycyjnymi.
Na trecim miescy — libieralnaja partyja novaha typu STAN («Starasty (h.zn. mery) haradoŭ i niezaležnyja») — 11,2%.
Na čaćviortym — Partyja pirataŭ — 8,9% hałasoŭ — heta libieralnaja i prahresiŭnaja partyja, za jakuju masava hałasuje moładź i žychary Prahi.
«Społu», STAN i Partyja pirataŭ razam sabrali bolš za 43% hałasoŭ — try hetyja partyi i kaalicyi ćviorda padtrymlivajuć Ukrainu i ŭ ich budzie 92 miescy z 200 u Pałacie deputataŭ.
Ultrapravaja — niekatoryja jaje ličać nieafašysckaj — partyja «Svaboda i pramaja demakratyja» (SPD) atrymała 7,8%, i heta jaje najhoršy vynik za apošnija 10 hadoŭ.
Kamunisty, tradycyjna prarasijskija, iznoŭ u parłamient nie prajšli, choć hetym razam išli jany ŭ kaalicyi z sacyjał-demakratami. Zvykłaja sacyjał-demakratyja — u vostrym kryzisie nie tolki ŭ Hiermanii, Francyi i Polščy, heta ahulnajeŭrapiejski trend.
Zatoje ŭpieršyniu ŭ parłamient prajšła partyja «Matarysty sabie» («Aŭtamabilisty sabie») — 6,7%. Heta palityčnaja siła, jakaja pieršasna stvarałasia dla adstojvańnia intaresaŭ aŭtaamataraŭ. To partyja antyviełasipiednaja, antyekałahičnaja, antyzialonaja, antyprahresiŭnaja, antylibieralnaja i antyjeŭrapiejskaja.
Vyniki vybaraŭ 2025 hoda ŭ Čechii. Infahrafika Seznam.cz
I tut majem jašče adnu prajavu novaj tendencyi, kali nietradycyjnyja partyi zdabyvajuć usio bolšuju siłu ŭ Jeŭropie. Hetyja partyi adstojvajuć niejkija novyja intaresy, časta vuzkahrupavyja i vuzkarehijanalnyja abo tupa pratestavyja. Ale frahmientacyja palityčnaha śpiektra pryvodzić da taho, što mienavita jany mohuć stać vyrašalnymi ŭdzielnikami novych uradavych kaalicyj.
Niahledziačy na davoli pierakanaŭčuju pieramohu — ANO palepšyła svoj vynik ź minułych vybaraŭ na 7,4%, Andreju Babišu budzie niasprosta skłaści pazł bolšaści. Prezident Čechii, były nataŭski hienierał Piotr Pavieł, užo zajaviŭ, što farmavańnie ŭradavaj kaalicyi moža być składanym i što jon nakładzie vieta na ŭvachodžańnie va ŭrad luboj, jak jon vykazaŭsia, «ekstremiscka antyjeŭrapiejskaj palityčnaj siły».