U Šenhienskaj zonie pačała dziejničać novaja sistema, jakaja całkam mianiaje paradak pierasiačeńnia miežaŭ
12 kastryčnika ŭstupili ŭ siłu novyja praviły ŭjezdu ŭ Šenhienskuju zonu. Jany zakranuć hramadzian trecich krain, niezaležna ad najaŭnaści ci adsutnaści «biaźvizu» ź ES. Što ciapier čakaje pry pierasiačeńni miažy i što treba viedać?
Aeraport Dziusieldorfa. Fota: Nicolas Economou / NurPhoto via Getty Image
12 kastryčnika 2025 hoda dla hramadzian krain, jakija nie ŭvachodziać u Jeŭrapiejski Sajuz, niezaležna ad najaŭnaści abo adsutnaści biaźvizavaha režymu ź ES, pačali dziejničać novyja praviły pierasiačeńnia źniešnich miežaŭ 29 jeŭrapiejskich krain. Krainy Šenhienskaj zony ŭviali elektronnuju sistemu ŭjezdu i vyjezdu EES (Entry Exit System), piša DW.
Jany buduć źbirać i praviarać bijamietryčnyja danyja hramadzian trecich krain pry ŭjeździe i vyjeździe — u mižnarodnych aeraportach, na čyhunačnych vakzałach, aŭtamabilnych pamiežnych punktach i ŭ marskich partach.
«Sistema ŭjezdu/vyjezdu EES — heta ličbavaja asnova našaj novaj ahulnajeŭrapiejskaj sistemy mihracyi i pradastaŭleńnia prytułku», — havorycca ŭ zajavie kamisara ES pa ŭnutranych spravach i mihracyi Mahnusa Bruniera, apublikavanaj u niadzielu.
Novyja praviły, jakija ŭstupili ŭ siłu, pryznačany dla adsočvańnia asob, jakija pieravysili termin znachodžańnia pa vizach, i nakiravany na baraćbu z machlarstvam pry vykarystańni piersanalnych danych i strymlivańnie nielehalnaj mihracyi, padkreślivajecca ŭ zajavie.
Kaho zakranuć novyja praviły ŭjezdu ŭ krainy Šenhienu
EES budzie fiksavać u elektronnym vyhladzie danyja hramadzian trecich krain, jakija prybyvajuć z karotkim vizitam u krainy Šenhienu. Majecca na ŭvazie znachodžańnie da 90 dzion na praciahu 180‑dzionnaha pieryjadu. Hramadzian trecich krain, jakija majuć vid na žycharstva ŭ krainach Šenhienskaj zony, heta praviła nie zakranie.
Dla rezidentaŭ i hramadzian krain ES, a taksama ŭładalnikaŭ doŭhaterminovych šenhienskich viz buduć stvorany asobnyja čerhi, dzie nieabchodna budzie pradjavić vizu abo vid na žycharstva i pašpart.
Jak źmienicca pracedura ŭjezdu ŭ Šenhienskuju zonu
Pry pieršym kantakcie z novaj sistemaj nieabchodna budzie sfatahrafavacca i zdać adbitki palcaŭ. Takim čynam budzie stvorany ličbavy zapis, kudy taksama ŭnosiacca i pašpartnyja danyja. Pry nastupnych pierasiačeńniach miažy Šenhienskaj zony bijamietryčnyja danyja buduć źviaracca z hetym zapisam.
Dzieciam da 12 hadoŭ adbitki palcaŭ zdavać nie treba.
Rehistravacca treba budzie albo na śpiecyjalnych terminałach EES, albo ŭ aŭtamatach na miažy, jakija buduć sčytvać pašpartnyja danyja i źbirać bijamietryčnyja danyja pasažyraŭ. Aŭtamatami zmohuć karystacca tolki ŭładalniki bijamietryčnych pašpartoŭ.
Ci čakać ad EES vialikich źmien adrazu
Nie ŭsie pamiežnyja kantrolna-prapusknyja punkty adrazu ž piarojduć na novuju sistemu. Uviadzieńnie EES budzie pastupovym: tolki da 10 krasavika 2026 hoda jana pavinna być całkam ukaraniona na ŭsich punktach propusku, a štampy ŭ pašpartach buduć zamienienyja elektronnymi zapisami ŭ bazie danych.
Pakul ža ŭłady jeŭrapiejskich krain zmohuć sami vyrašać, na jakich pamiežnych pierachodach i kali pačać vykarystoŭvać hetu sistemu — pierachodny pieryjad pavinien dać pamiežnikam, transpartnikam i padarožnikam mahčymaść adaptavacca da novych pracedur.
Jak piša brytanskaje vydańnie The Independent, tolki Čechija, Estonija i Luksiemburh całkam ukaraniać EES 12 kastryčnika.
Hiermanija pačynaje z aeraporta Dziusieldorfa, dzie spačatku tolki nievialikaja častka pasažyraŭ pavinna budzie prajści praz novuju sistemu. Zatym buduć Frankfurt-na-Majnie i Miunchien.
Čakajecca, što na praciahu pieršych šaści miesiacaŭ zvyčajnaja anałahavaja pracedura pravierki i prastaŭleńnia štampaŭ u pašpartach budzie praciahvacca ŭ zvykłym režymie, ale paralelna ŭ pasažyraŭ mohuć zapytać i bijamietryčnyja danyja. Faktyčna, pamiežniki zmohuć stavić štampy ŭ pašpartach, pakul sistema nie pačnie dziejničać u poŭnym abjomie.
U čym sens novaj sistemy EES
Meta sistemy EES — paskoryć pamiežny kantrol i zrabić jaho bolš efiektyŭnym. Pakolki bijamietryčnyja i pašpartnyja danyja buduć fiksavacca pry pieršym ujeździe i vyjeździe z Šenhienskaj zony, to kožny nastupny ŭjezd i vyjezd zapatrabuje tolki vielmi chutkaj pravierki, bo danyja ŭžo buduć znachodzicca ŭ sistemie, abiacaje Jeŭrakamisija. Z novaj sistemaj padarožžy stanuć bolš biaśpiečnymi, prostymi i chutkimi dla ŭsich, zapeŭnivaje jaje pres-słužba.
EES nie tolki palehčyć pajezdki pasažyram, kaža aficyjny pradstaŭnik Jeŭrakamisii Markus Łamiert, ale i dapamoža ES zmahacca sa złoŭžyvańniami, u tym liku z boku hramadzian krain z «biaźvizam».
Kali asoba, jakaja ŭžo znachodziłasia ŭ Šenhienskaj zonie 90 dzion na praciahu 180 dzion, pasprabuje ŭjechać tudy znoŭ, joj budzie admoŭlena va ŭjeździe na miažy. Akramia taho, źviestki ab admovie va ŭjeździe buduć zarehistravanyja ŭ EES abo, kali asoba nie padlahaje rehistracyi ŭ EES, u pašparcie budzie pastaŭleny štamp ab admienie ŭjezdu.
«Novaja ličbavaja sistema budzie pradastaŭlać nadziejnyja danyja ab pierasiačeńni miežaŭ i sistematyčna vyjaŭlać asob, jakija pieravysili termin znachodžańnia, a taksama vypadki padrobki dakumientaŭ i padmieny asoby», — zajaviŭ Łamiert na bryfinhu ŭ Brusieli.
Ahulnaja baza danych dla krain Šenhienskaj zony
Usia infarmacyja pra padarožnikaŭ ciapier budzie zachoŭvacca ŭ ahulnajeŭrapiejskaj bazie danych, dziakujučy jakoj ułady zmohuć bolš efiektyŭna adsočvać pieramiaščeńni zamiežnikaŭ pamiž krainami ŭ Šenhienskaj zonie.
Raniej kožnaja kraina Jeŭrasajuza mieła dostup tolki da svajoj bazy danych, a ciapier krainy Šenhienskaha pahadnieńnia buduć abmieńvacca infarmacyjaj pra ŭsich asob, jakija ŭjazdžajuć u ES, i atrymajuć dostup da adnych i tych ža danych.
EES pradastavić pamiežnym słužbam i pravaachoŭnym orhanam dostup da infarmacyi pra pasažyraŭ, što dapamoža ŭładam vyjaŭlać pahrozy biaśpiecy i zmahacca sa złačynnaściu i teraryzmam, padkreślivaje aficyjny Brusiel.
Nastupny krok — ETIAS
U kancy 2026 hoda EES budzie dapoŭniena Jeŭrapiejskaj sistemaj infarmacyi i aŭtaryzacyi padarožžaŭ (ETIAS).
Heta sistema zapatrabuje ad padarožnikaŭ z krain z «biaźvizam» atrymańnia dazvołu na ŭjezd u Šenhienskuju zonu.