Historyk śćviardžaje, što znajšoŭ zhadku pra Litvu ŭ 451 hodzie
Navukoviec, historyk univiersiteta imia Vitaŭta Vialikaha Vitas Jankaŭskas paviedamiŭ, što ŭ Apostalskaj biblijatecy Vatykana znajšoŭ zhadku imia Litvy ŭ 451 hodzie. Heta, pa jaho słovach, značna bolš rańniaja zhadka, čym pryniaty 1009 hod, paviedamlaje Defli.lt.
Pavodle słoŭ Jankaŭskasa, u tekście skazana: «Post hoc Atila mansit annis V speculatoribus suis missis in IV partes orbis: una pars in Colonia; secunda usque Lituam locata est; tertia in Don fluvii litore; quarta in Iadra civitate Dalmatie».
Pa-biełarusku heta hučała b tak: «Paśla hetaha Atyła zastavaŭsia (na miescy) piać hadoŭ, adpraviŭšy svaich raźviedčykaŭ u čatyry častki śvietu: adna častka — u Kioln; druhaja — da Litvy; treciaja — na bierah raki Don; čaćviortaja — u horad Jadra ŭ Dałmacyi».
Navukoviec śćviardžaje, što heta zhadka pra Litvu była zapisana ŭ chronicy Paalina Minaryta «Satyryka» (Satyrica historia rerum gestarum mundi). Heta rukapis XIV stahodździa, u jakim sabrany danyja ź inšych krynic (bolšaść ź ich nie zachavałasia).
«Daśledavańnie pakazała, što krynica, u jakoj zhadvajecca Litva, mahła źjavicca ŭ VIII stahodździ, a moža i raniej. Najbolš vierahodna, što Paalina Minaryt pačerpnuŭ infarmacyju pra Litvu z pačatku nie zachavanaj chroniki Iaana Dyjakona, u jakoj, vidavočna, apisvałasia ŭvarvańnie Atyły ŭ Italiju na miažy X—XI stahodździaŭ. Hetyja dadzienyja ŭ kantekście histaryčnych padziej mahli b patłumačyć, jak u Litvie źjavilisia archieałahičnyja materyjały, źviazanyja z hunami. Litva ŭ V stahodździ nie była izalavanaj, jana funkcyjanavała jak peŭny aryjencir, bolš kankretny, čym bierahi raki Don. Heta byŭ histaryčny abjekt», — skazaŭ Jankaŭskas.
Heta adkryćcio, pa jaho słovach, adkryvaje šlach da mahčymaściaŭ daśledavańnia inšych zhadvańniaŭ pra Litvu.
Navukoviec, tekstołah, historyk Vilenskaha ŭniviersiteta Paŭlus Subačus skazaŭ, što śćviardžeńni Jankauskasa pra bolš rańniuju zhadku imia Litvy zasnavanyja na niapravilnaj interpretacyi, a hetaja chronika navukoŭcam viadomaja ŭžo daŭno.
«Heta praca viadomaja daŭno, prosta havorka idzie pra niapravilnuju interpretacyju», — skazaŭ jon, adznačyŭšy, što ciapier znachodzicca na kanfierencyi, tamu nie moža dać padrabiazny kamientar.