Rasija stračvaje kantrol nad Uschodniaj Jeŭropaj — ale razmova nie pra Biełaruś

Pakul Bałharyja i Sierbija aściarožna bałansujuć pamiž Maskvoj i Zachadam, ekspart rasijskaj nafty imkliva skaračajecca. Sankcyi nie tolki bjuć pa biudžecie vajny, ale i vyciaśniajuć Rasiju ź jaje tradycyjnaj śfiery ŭpłyvu — Uschodniaj Jeŭropy.

Zapraŭka sierbskaj kampanii Naftna Industrija Srbije (NIS), jakoj vałodajuć «Hazpram nafta» i «Hazpram». Fota: nis.rs

Niahledziačy na toje, što Donald Tramp prapanuje Kramlu ździełku pa spynieńni vajny va Ukrainie, jaho apošni krok vyhladaje jak žorstki ekanamičny presinh. Sankcyi suprać naftavych hihantaŭ «Rasnafta» i «Łukojł», padtrymanyja ZŠA, vyciahvajuć miljardy dalaraŭ z vajennaj mašyny Kramla i prymušajuć Maskvu šukać sposaby paźbiehnuć finansavaha kryzisu.

Adnak, jak piša The Telegraph, udar pryjšoŭsia nie tolki pa Rasii. Žorstkija miery pahražajuć vycieśnić Kreml ź jaho tradycyjnaj zony ŭpłyvu — Uschodniaj Jeŭropy.

Strata aktyvaŭ na Bałkanach

Bałharyja i Sierbija, dźvie krainy byłoha sacłahiera z hłybokimi histaryčnymi suviaziami z Maskvoj, ciapier vymušany pazbaŭlacca ad rasijskich naftavych kampanij, jakija doŭhi čas znachodzilisia ŭ centry ich ekanomik.

Situacyja abvastryłasia paśla 22 kastryčnika, kali ZŠA dałučylisia da ES i Vialikabrytanii ŭ nakładańni sankcyj na «Rasnaftu» i «Łukojł».

U Bałharyi «Łukojł» vałodaje najbujniejšym naftapierapracoŭčym zavodam (NPZ) i sietkaj z bolš čym 200 aŭtazapravak. Kab paźbiehnuć ekanamičnaha šoku ad sankcyj, bałharski ŭrad pajšoŭ na radykalny krok: uziaŭ kampaniju pad kantrol i pryznačyŭ śpiecyjalnaha kiraŭnika. Ciapier u kampanii jość paŭhoda na toje, kab znajści pakupnika, nie źviazanaha z Rasijaj.

Rusłan Stefanaŭ, hałoŭny ekanamist safijskaha Centra vyvučeńnia demakratyi, nazyvaje «Łukojł» žamčužynaj rasijskaha ŭpłyvu ŭ Bałharyi. Pa jaho słovach, navat kali va Ukrainie nastanie mir, doŭhaterminovaja palityka Rasii nakiravanaja suprać Jeŭropy. Tamu razryŭ suviaziaŭ źjaŭlajecca stratehijaj uładaŭ Bałharyi.

Heta radykalny pavarot dla krainy. Niahledziačy na sproby prarasijskaha prezidenta Rumiena Radzieva zabłakavać kanfiskacyju aktyvaŭ, parłamient pieraadoleŭ jaho vieta.

Sierbija tradycyjna łaviravała pamiž Maskvoj i Brusielem. Ale ciapier prezident Alaksandr Vučyč rychtujecca ŭziać pad kantrol Naftna Industrija Srbije (NIS) — klučavy sierbski naftapierapracoŭčy zavod, jakim vałodajuć «Hazprom nafta» i «Hazprom». NPZ faktyčna znachodzicca ŭ režymie prastoju, bo nichto nie moža lehalna pastaŭlać naftu padsankcyjnamu pradpryjemstvu.

Vučyč usio jašče sprabuje zachavać tvar, abiacajučy «rasijskim siabram» spraviadlivuju canu pry nacyjanalizacyi, ale realnaść vidavočnaja: Rasija hublaje klučavy ryčah upłyvu. Pa słovach analitykaŭ, nastupstvam stanie niepaźbiežny drejf Sierbii ŭ bok Zachadu.

Ekanamičny ŭdar

Strata enierhietyčnaha ŭpłyvu ŭ Bałharyi i Sierbii bje pa adnym z hałoŭnych pryncypaŭ pucinskaj palityki: idei pra «histaryčnuju śfieru intaresaŭ» Rasii va Uschodniaj i Centralnaj Jeŭropie.

Sankcyi adčuvalnyja i na asnoŭnym rynku dla Rasii — u Azii. Pavodle źviestak analityčnaj kampanii Kpler, ekspart rasijskaj nafty ŭ Kitaj z kastryčnika źniziŭsia na 500 000 barelaŭ u sutki — da samaha nizkaha ŭzroŭniu z pačatku vajny. Pastaŭki ŭ Indyju i Turcyju taksama abrynulisia.

Asabliva mocna paciarpieŭ «Łukojł»: u vieraśni kampanija pradavała 569 000 barelaŭ u sutki, a da listapada hetaja ličba ŭpała na 89% — da mizernych 64 000 barelaŭ.

Novyja sankcyi kaštujuć Pucinu ad 2,5 da 5 miljardaŭ dalaraŭ štomiesiac niedaatrymanych dachodaŭ. Heta prykładna tracina ŭsioj ekspartnaj vyručki Rasii. Bolš za toje, rasijskaja nafta znoŭ pradajecca sa značnym dyskontam u paraŭnańni z suśvietnymi cenami.

Sproby abychodu

Ekśpierty, adnak, papiaredžvajuć: Rasija nie zdasca biez boju. Kreml užo pačaŭ vykarystoŭvać «cieniavy fłot» i sietku nieviadomych kampanij-pasrednikaŭ, kab abyści sankcyi.

Pavodle źviestak Kpler, abjom nafty, jaki pradajecca «nieviadomymi» jurydyčnymi asobami, u listapadzie patroiŭsia i dasiahnuŭ rekordnaha miljona barelaŭ u sutki. Rasija aktyŭna vykarystoŭvaje taktyku Irana: źmianiaje dakumienty na hruzy prosta ŭ mory i pravodzić pierahruzku nafty ŭ niestandartnych miescach.

Analityki prahnazujuć, što Rasii spatrebicca niekalki miesiacaŭ, kab naładzić novyja łancužki pastavak i adnavić abjomy ekspartu, ale viarnuć raniejšyja vysokija ceny na svaju syravinu joj naŭrad ci ŭdasca.

Kamientary da artykuła