«Staŭleńnie na najvyšejšym uzroŭni». Jak byłyja ŭdzielniki «SVA» adpačyvajuć u biełaruskich sanatoryjach

Elektrafarez dla snajpiera

Masažnyja kresły, dychalny salavy pakoj, elektrafarez i šmat inšych praceduraŭ prapanavaŭ Lepielski vajenny sanatoryj Zbrojnych siłaŭ Respubliki Biełaruś byłomu ŭdzielniku «SVA» Antonu Kubasavu. Pra heta rasiejec sam raspavioŭ žurnalistcy BRC, jakaja patelefanavała jamu pad vyhladam supracoŭnicy biełaruskaha dziaržaŭnaha vydańnia. Žurnalisty vyjšli na mužčynu, kali šukali paćviardžeńni tamu, što biełaruskija zdraŭnicy prymajuć rasiejskich sałdat.

Ciapier Kubasavu 41 hod. Jon skardzicca na samaadčuvańnie, kaža, što razvalvajecca, dakučaje razbureńnie sustavaŭ. Na azdaraŭleńni ŭ Biełarusi jon byŭ letaś z 20 listapada pa 10 śniežnia — u składzie hrupy vieteranaŭ.

Pavialičyć

«Mnie vielmi spadabałasia [u Lepielskim sanatoryi]. Pa-pieršaje, samo staŭleńnie da nas było na najvyšejšym uzroŭni. Siłkavańnie abałdziennaje. Usie imprezy, jakija prachodzili, — vielmi kłasna, spadabałasia. Nie paraŭnać da ruskich [sanatoryjaŭ]», — padzialiŭsia Kubasaŭ.

U razmovie jon pryznaŭsia, što słužyŭ snajpieram-raźviedčykam u 488 pałku (heta motastrałkovy połk, jaki ŭvachodzić u skład 144 hvardziejskaj motastrałkovaj dyvizii ŭ Smalenskaj vobłaści). Kubasaŭ dadaŭ, što ŭdzielničaŭ u bajach za Kramiannuju na Łuhanščynie — ź siaredziny krasavika 2022‑ha horad znachodzicca pad rasiejskaj akupacyjaj. 

Sam pra siabie mužčyna skazaŭ: «Adzin z tych, chto tam vyžyŭ».

Paćvierdžanaj infarmacyi, kolki nie vyžyła mirnych žycharoŭ u čas šturmu rasiejskimi vojskami horadu, niama. Na druhi dzień bajoŭ za Kramiannuju tahačasny kiraŭnik abłasnoj administracyi Siarhiej Hajdaj nazvaŭ ličbu ŭ 200 čałaviek, ale padkreśliŭ, što jana moža być bolšaj, bo evakujavać nasielnictva padčas zachopu było niemahčyma. Tyja, chto samastojna namahaŭsia pakinuć horad, traplali pad abstreły. 

Biez nahi, ale z hrašyma 

Pajezdka ŭ biełaruski sanatoryj — heta adzinaja ŭznaharoda za ŭdzieł u vajnie suprać Ukrainy, paskardziŭsia Kubasaŭ. Ani miedaloŭ, ani vypłat jon nie atrymaŭ. U adroźnieńni ad inšaha hościa Lepielskaha sanatoryja — uradženca Pskova Andreja Pałzachnoŭskaha. Z vajny suprać Ukrainy jon viarnuŭsia biez nahi, ale, jak pisała vydańnie «Sievier. Riealii», z ordenam Mužnaści i tryma miljonami rasiejskich rubloŭ u jakaści kampiensacyi za ranieńnie ($32 tys.). Ciapier jamu 24 hady. 

Pavialičyć

U Lepielskim sanatoryi Pałzachnoŭski adpačyvaŭ u toj ža čas, što i Kubasaŭ. Fotazdymki ź im u interjerach biełaruskaj ustanovy apublikavaŭ rasiejski fond «Zaŝitniki Otiečiestva». Pałzachnoŭski publična padziakavaŭ arhanizataram lačeńnia — heta dało jašče adno paćviardžeńnie, što žaŭniery, jakija vajavali suprać Ukrainy, prachodziać reabilitacyju ŭ Biełarusi. 

Žurnalisty sprabavali parazmaŭlać z rasiejcam, ale nie zmahli datelefanavacca da jaho. Vajavać suprać Ukrainy jon pajšoŭ dobraachvotna ŭ kastryčniku 2022‑ha z žadańniem zarabić. Pra svajo rašeńnie nie škaduje. Bolš za toje, kali b nie pratest maci, to viarnuŭsia b na vajnu — prynamsi tak jon skazaŭ u 2023 hodzie žurnalistam vydańnia «Sievier. Riealii».

Try hady — biez rozhałasu

Takich jak Kubasaŭ i Pałzachnoŭski Lepielski vajenny sanatoryj, što znachodzicca ŭ padparadkavańni Ministerstva abarony Respubliki Biełaruś, prymaje z 2023 hoda. Pra heta BRC raspaviali ŭ markietynhavym adździele ŭstanovy. Žurnalisty patelefanavali tudy, vykarystaŭšy lehiendu pra žurnalistaŭ dziaržaŭnaha miedyja, ale hetym razam rasiejskaha.

«U nas azdaraŭleńnie prachodzić, sanatorna-kurortnaje lačeńnie mienavita voś heta katehoryja hramadzianaŭ z Rasiejskaj Fiederacyi štohod», — skazała supracoŭnica sanatoryja.

Za adpačynak rasiejskija vajskoŭcy nie płaciać. Pucioŭki im dajuć dziaržaŭnyja orhany i dabračynnyja arhanizacyi. Adna ź ich — fond «Zaŝitniki Otiečiestva», jakim kiruje namieśnica ministra abarony RF i, jak śćviardžaje rasiejskaje vydańnie «Viorstka», svajačka Uładzimira Pucina Hanna Cyvilova. Padstava dla pradstaŭleńnia takoj pasłuhi, pavodle supracoŭnicy sanatoryja, — damova z Pastajannym kamitetam Sajuznaj dziaržavy: «Heta [datyčyć] nie tolki «SVA». Heta vieterany Vialikaj Ajčynnaj vajny, a taksama «vieterany-afhancy». Na inšyja pytańni jana admoviłasia adkazvać, bo «ŭ jakim farmacie padać hetuju infarmacyju, spačatku treba abmierkavać z načalnikam sanatoryja». 

Damova, jakuju zhadała surazmoŭca, najchutčej datyčyć mierapryjemstvaŭ pa arhanizacyi sanatorna-kurortnaha lačeńnia, praduhledžanych pastanovaj Savietu Ministraŭ Sajuznaj dziaržavy za 2011 hod. Pieršapačatkova jana była skiravanaja na ludziej ź invalidnaściu i vieteranaŭ Vialikaj Ajčynnaj vajny, adnak u 2022 hodzie dakumient skarektavali. U pieralik tych, chto maje prava za košt biudžetu Sajuznaj dziaržavy atrymlivać kurortna-sanatornaje lačeńnie, dadali ludziej ź invalidnaściu i vieteranaŭ bajavych dziejańniaŭ, u tym liku na terytoryi inšaj krainy. Hety aficyjny dakumient praduhledžvaje adpačynak rasiejskich vajennych u biełaruskich zdraŭnicach.

U 2024 hodzie ŭdzieł u realizacyi prahramy prymali try biełaruskija sanatoryi — užo zhadany Lepielski vajenny, «Čabarok» i «Sasnovy bor», a taksama dva rasiejskich — «Pieriediełkino» i «Karačarovo». 

Finansavańnie viadziecca ź biudžetu Sajuznaj dziaržavy. Sioleta na patreby pa azdaraŭleńni vieteranaŭ vydzielili 26 młn rasiejskich rubloŭ ci amal 950 tys. biełaruskich (kala $312 tys.). U 2024 hodzie suma była mienšaj — 877 tys. biełaruskich rubloŭ na 389 puciovak, 180 ź jakich — u našyja zdraŭnicy. Kolki siarod ich dla žaŭnieraŭ, što vajavali suprać Ukrainy, nie viadoma.

Łukašenka hatovy dapamahčy

U chutkim časie ŭ biełaruskija sanatoryi mohuć pryjechać sotni byłych udzielnikaŭ «SVA». Rasiejskija i biełaruskija ŭłady abmiarkoŭvajuć admysłovuju prahramu dapamohi ŭ reabilitacyi dla byłych udzielnikaŭ vajny va Ukrainie. Udzielničaje ŭ hetym hubiernatar Leninhradskaj vobłaści Alaksandr Draździenka. Naprykancy vieraśnia jon pryjazdžaŭ u Biełaruś ź vizitam. Jaho sustrakaŭ pieršy vice-premjer Mikałaj Snapkoŭ.

U toj ža čas žonka Draździenki Iryna, jakaja kiruje Usievałažskim Mulcicentram sacyjalnaj i pracoŭnaj intehracyi, naviedała sanatorna-kurortnyja ŭstanovy Mienščyny i praviała pieramovy z kiraŭnictvam vykankamu Mahiloŭskaj vobłaści. U vyniku paŭstała damoŭlenaść pra stvareńnie prahramy reabilitacyi dla rasiejskich vajennych i ich siemjaŭ u biełaruskich sanatoryjach.

Miarkujecca, što azdaraŭleńnie ŭ našaj krainie štohod buduć prachodzić nie mieniej za 800 čałaviek. Na jakich umovach — heta ciapier prapracoŭvaje Kamitet pa sacyjalnaj abaronie Leninhradskaj vobłaści. Inicyjatyvu ŭžo ŭchvaliŭ Mikałaj Snapkoŭ, pra što pisali rasiejskija miedyja, a voś biełaruskija dziaržaŭnyja ŚMI hetym płanam uvahi nie nadali. 

Biełaruski i rasiejski baki ciaham niekalkich hadoŭ abmiarkoŭvajuć mahčymaść skiroŭvać udzielnikaŭ vajny suprać Ukrainy ŭ našyja sanatoryi. U vieraśni 2023 hoda Alaksandr Draździenka ŭžo ŭzdymaŭ hetaje pytańnie pry sustrečy ź Mikałajem Snapkovym. Tady leninhradski hubiernatar narakaŭ, što ŭ Rasiei nie chapaje svajho resursu. Letaś Draździenka prapanavaŭ vykarystoŭvać biełaruskija kurorty dla azdaraŭleńnia rasiejskich sałdat i samamu Alaksandru Łukašenku. Toj vykazaŭ hatovaść dapamahčy, nie zhadaŭšy, što Biełaruś užo pradstaviła svaje sanatoryi dla byłych udzielnikaŭ vajny va Ukrainie.

Žurnalisty dasłali zapyty ŭ rasiejski fond «Zaŝitniki Otiečiestva», Lepielski vajenny sanatoryj i Ministerstva achovy zdaroŭja Biełarusi z prośbaj prakamientavać, kolki byłych udzielnikaŭ «SVA» prajšli reabilitacyju ŭ biełaruskich sanatoryjach, a taksama na jakim etapie znachodzicca raspracoŭka sumiesnaj prahramy dapamohi. Na momant publikacyi nichto ź ich nie adkazaŭ.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 3
• 0