Хлопец з Маларыты займаецца вышыўкай, выкладае ў мясцовым ПТВ, жыве поўным жыццём на зайздрасць сталічным снобам
Мы выходзім з маршруткі і сустракаем Антона на лонгбордзе.
Творчасць
Маларыта — невялічкі горад. Пешшу яго можна прайсці за паўгадзіны. Менавіта адсюль Антон на 5 гадоў з’ехаў у Гомель.
— Адразу пасля школы я не паступіў і год працаваў разам з бацькам. Ён займаецца электрыкай, таму я і планаваў паступленне на энергетычны факультэт. У Берасці такой спецыяльнасці не было: выбар стаяў паміж Гомелем і Менскам. Абраў першы варыянт: я не вельмі люблю вялікія гарады. Дарэчы, у Гомелі жыла родная сястра матулі, таму гэта яшчэ было і зручна.
— На матуліным інструменце вытворчасць адной цішоткі займала 3-5 гадзін. На гэтым — ад 30 хвілін да паўтары гадзіны: залежыць ад складанасці арнаменту і колькасці колераў. Я па сённяшні дзень раблю ўсё сам, часам дапамагае жонка. Аб’ёмы невялікія: напрыклад, у краму «Князь Вітаўт» мы аддаем каля 30 адзінак адзення. Іх спакойна можна зрабіць за тыдзень. Самая вялікая замова была якраз па праекту: мы зрабілі 200 цішотак.
Разам з вышыўкай да Антона прыйшла і нацыянальная самаідэнтыфікацыя. У школе хлопец, як большасць навучэнцаў, не любіў беларускую мову і літаратуру. Усё пачалося знянацку, і з 2015 года Антон размаўляе на мове. Выключэнне — праца ў ліцэі, дзе выкладанне патрэбна весці на расейскай.
На сённяшні дзень калекцыя арнаментаў Антона працягвае пашырацца. Усё пачалося з Маларыцкага строю і мясцовага цэнтру народнай творчасці, дзе не толькі захоўваюцца арыгінальныя касцюмы, але і ткуцца новыя. Зараз геаграфія майстра пашыраецца. Толькі на фотаапараце захоўваецца каля 500 фотаздымкаў з НАН і Веткаўскага музея. Часцяком людзі самі пішуць Антону з просьбай зрабіць цішотку з арнаментам таго ці іншага раёна. Ён нікому не адмаўляе і робіць без усялякіх пытанняў.
— У аснове нашага адзення ляжыць беларускі арнамент, але мы робім яго так, каб яно выглядала сучасным. Наша мэта — зрабіць адзежу зручнай, паўсядзённай. Мы не будзем рабіць касцюмы, якія ты апранеш у лепшым выпадку раз на год.
Нягледзячы на тое, што ўсё нацыянальнае зараз у трэндзе, Антон пакуль не думае пашыраць вытворчасць, як symbal.by.
— У symbal.by вельмі добры бізнес. Для папулярызацыі Беларусі яны за два гады зрабілі больш, чым уся наша апазіцыя за ўвесь час свайго існавання. Мне, напрыклад, не вельмі падабаецца займацца камерцыйнымі пытаннямі. Я творца. Мне больш даспадобы дызайнерская вышыўка. Для камерцыйных замоў трэба аддаваць увесь свой час, набіраць людзей. Калі ты робіш сам, ты ўпэўнены ў якасці. Ведаеш, што зроблена добра і на сумленне. Пра прамысловыя аб’ёмы так нельга сказаць. Кожны чалавек павінен займацца сваёй справай. Тым, што больш за ўсё падабаецца.
Нягледзячы на тое, што для Антона ў прыярытэце дызайнерская вышыўка, людзі думаюць інакш. Калі адчынілася крама «Князь Вітаўт», брэнд зрабіў шмат арнаментаваных цішотак. Пасля вызначылі самыя папулярныя, і зараз пастаўляюць толькі іх. Бывае так, што чалавек прыходзіць у краму і яму патрэбны арнамент толькі на пэўным колеры.
— Людзі любяць класіку. Калі я глядзеў інтэрв’ю з заснавальнікамі «Юности», то яны казалі, што крамы па сённяшні дзень замаўляюць іх першую калекцыю. Попыт на новыя мадэлі куды ніжэйшы за класічныя. Новае заўсёды цяжка прасоўваць. Зараз мы нарэшце будзем рабіць сайт, дзе можна будзе пабачыць усе мадэлі. Таксама адзенне можна замовіць адразу ў мяне — зраблю без пытанняў.
Горад
— Маларыта — маленькі горад з невялічкай колькасцю жыхароў, — кажа Антон, калі мы выходзім з майстэрні. — У 8 гадзін раніцы ён нагадвае зону адчужэння. Моладзі засталося няшмат. З кім не размаўляеш — усе хочуць з’ехаць. Гэта зразумела: у вялікім горадзе больш магчымасцяў. Калі б я нічым не займаўся, то, напэўна, таксама з’ехаў. Але ў мяне ёсць справа, якая прыносіць творчае і матэрыяльнае задавальненне, і патрэбы эміграваць няма. Абмяжоўваць сябе горадам — няправільна. У першую чаргу, важна тое, што ты робіш, а не дзе жывеш.
Антон кажа, што добрая частка горада ездзіць на працу ў Берасце. У Маларыце дзейнічае кансервавы завод. Таксама ў Хаціславе знаходзіцца цаглянае прадпрыемства. Раней там былі добрыя заробкі. Зараз завод працуе адзін раз на тыдзень.
Доўгі час Маларыта была дастаткова шэрым горадам. Абласныя дажынкі ў 2010 годзе крыху змянілі сітуацыю. Горад стаў каляровым, у парку з’явіўся сучасны спартыўны цэнтр.
Акрамя ліцэя, у Маларыце ёсць музычная школа, дзе жонка Антона Аляксандра адпрацоўвае размеркаванне. Яна выкладае фотаздымак і малюнак. Нашага героя ў дзяцінстве таксама не абмінула доля музычнай школы. Але да заняткаў ён даходзіў рэдка.
Акрамя арыгінальных касцюмаў, супрацоўнікі актыўна займаюцца ткацтвам, захоўваючы ўнікальную тэхналогію вытворчасці. Справа дае фідбэк: касцюмы пабывалі на выставах у Расеі, Польшчы, Венгрыі і нават Кітаі. Усе ахвотныя могуць набыць беларускую вопратку як у самой установе, так і на выставах. Вялікім попытам касцюмы карыстаюцца ў жыхароў Польшчы і Расеі. Беларусы праяўляюць меньшую актыўнасць.
— Калі я вучыўся ў школе, у нас была вялікая кампанія, — працягвае Антон на вуліцы. — Мы ездзілі ў Берасце амаль на кожны канцэрт ад «brestcity hardcore». Як і ва ўсякім горадзе, тут былі гопнікі. Памятаю выпадак, калі маларыцкія хлопцы пайшлі супраць навучэнцаў «хабзы». На «стрэлку» прыйшло каля 300 чалавек. Міліцыя прыехала, паглядзела і з’ехала: сілы былі няроўнымі. Раней пра Маларыту сярод берасцейцаў хадзілі чуткі, што гэта бандыцкі горад. Зараз нічога такога няма: усе злачнякі пазнікалі, а разам з імі і гопнікі.
Па дарозе ў парк Антон звяртае на зялёны драўляны дом. Тут адбываліся адныя з першых сходак БНФ. Самаго Антона палітыка ніякім чынам не чапалася. Але ён заўважае, што ў краіне дастаткова шмат праблем, якія не вырашаюцца і аддаюць нейкім абсурдам.
З культурай таксама сітуацыя не лепшая: па той жа гісторыі хапае белых плям, і мы шмат чаго не ведаем. У той жа час я бачу, што моладзь у нас прагрэсіўная, еўрапейская, і гэта дае надзею, што Беларусь усе ж такі стане еўрапейскай краінай. Павольна, але мы рухаемся ў правільны бок.
У доказ сваіх слоў Антон распавядае пра свайго аднакласніка, які адкрыў тут школу бокса для дзетак. Усё будавалася на энтузіязме, ён гарэў справай. Але абыякавасць з боку мясцовых уладаў прывяла да таго, што хлопец з’ехаў у Маскву зарабляць грошы.
Гадзіннік нам падказвае, што да цягніка засталося дваццаць хвілін. Мы рухаемся ў бок чыгуначнага вакзала і просім Антона «патлумачыць» за татуіроўкі.
Бліц
Найлепшыя беларускамоўныя гурты — Relikt, Zolki Band і Zero 85. Апошнія з Беластоку, але ўся творчасць на мове.
Мала радзіма — месца, дзе ты нарадзіўся і вырас. Я бачу праблему, што людзі саромеюцца свайго месца нараджэння. Адна палова Маларыты кажа, што яна з Берасця, другая палова — з Менска. Мне здаецца, гэта яскрава паказвае нізкі культурны ўзровень нацыі.
Цяпер чытаюць
Рэпрэсіі разганяюцца ці запавольваюцца? Давайце лічыць9
Каментары