Крадзяжы на электравеласіпедах сталі сур’ёзнай праблемай вялікіх гарадоў. Каб не рызыкаваць у пагонях, брытанская паліцыя пачала выкарыстоўваць ДНК-спрэй — нябачную фарбу, што дазваляе знаходзіць злачынцаў нават праз месяцы.
У апошнія гады вуліцы брытанскіх гарадоў ператварыліся ў арэну для новага тыпу крадзяжоў — імгненных нападаў з выкарыстаннем хуткасных электравеласіпедаў. Злачынцы на хаду вырываюць з рук людзей смартфоны, торбы і заплечнікі і на вялікай хуткасці знікаюць у горадзе.
Пагоня за зладзеямі стварае небяспекі для выпадковых людзей на вуліцах. Таму, як піша The Telegraph, праваахоўныя органы Вялікабрытаніі сталі выкарыстоўваць новую тэхналогію, якая ўжо дае вынікі, — нябачны ДНК-спрэй з унікальным кодам.
Robbers on e-bikes are being targeted by police with DNA tagging spray that enables officers to track, catch and prosecute themhttps://t.co/zr82pPYytN
Сутнасць методыкі простая: калі паліцэйскі заўважае злачынцу або становіцца сведкам крадзяжу, ён не кідаецца ў пагоню. Замест гэтага выкарыстоўваецца спецыяльны распыляльнік — ім можна апырскаць чалавека, яго вопратку ці веласіпед на адлегласці. Гэта адбываецца літаральна за некалькі секунд і не патрабуе фізічнага кантакту або затрымання. У спрэі змяшчаецца нябачная фарба, якая змяшчае ўнікальны ДНК-код. Ён не змываецца на працягу некалькіх месяцаў і можа быць выяўлены толькі пад ультрафіялетам.
On 19 May 2025 Police Scotland extended the use of SelectaDNA’s tagging spray to officers in Dumfries and Galloway to tackle a reported increase in the illegal use of E-scooters and off road bikes on public roads, pavements and cycle paths. #ASB #prevention #community policing pic.twitter.com/Pyjg3ywmXX
Гэта азначае, што нават калі злачынцу не затрымалі адразу, паліцыя зможа звязаць яго з канкрэтным злачынствам пазней. Кожнае выкарыстанне спрэю суправаджаецца ўнікальным ДНК-кодам, што дазваляе пазней дакладна звязаць чалавека з канкрэтным злачынствам.
Рост такіх крадзяжоў у краіне набліжаецца да крытычнай адзнакі. Усяго за год колькасць выпадкаў вырывання асабістых рэчаў на хаду павялічылася на 70%: з 58 000 у 2023 годзе да 99 000 у 2024-м. Гэта рэкорд з 2003 года. Асноўная праблема — хуткасць, з якой злачынцы пакідаюць месца злачынства, і небяспека, якую ўяўляюць спробы іх дагнаць.
У адказ на гэта ў шэрагу рэгіёнаў Англіі і Шатландыі ўжо праводзяцца выпрабаванні новай тэхналогіі. Напрыклад, у графстве Хартфардшыр дзейнічае аперацыя Hotspot. З моманту яе запуску ў маі мінулага года злачыннасць у цэнтры горада знізілася на 9%, а колькасць паведамленняў пра антыграмадскія паводзіны — на 15%. Цяпер паліцыя выкарыстоўвае ДНК-спрэй штодня і мэтанакіравана працуе ў тых месцах, дзе фіксуецца найбольшая колькасць нападаў.
Па словах паліцэйскіх, спрэй — эфектыўны інструмент, які дазваляе выяўляць вінаватых без неабходнасці ўдзелу ў рызыкоўных гонках за імі на высокіх хуткасцях.
Цікава, што ДНК-спрэй выкарыстоўваецца не толькі супраць вулічных злодзеяў. У выпадках хатняга гвалту паліцыя перадае ахвярам балончыкі для самаабароны. Калі чалавек, якому забаронена набліжацца да ахвяры, усё ж парушае межы, яго можна імгненна апырскаць, і гэты факт будзе пазней даказаны.
Таксама паліцыя выкарыстоўвае гэтую тэхналогію для маркіроўкі тавараў у супермаркетах. Гэта дазваляе выяўляць крадзяжы і знаходзіць крамы, якія прымаюць крадзенае. У сельскай мясцовасці спрэем абараняюць тэхніку і інвентар фермераў — маркіроўка дазваляе вярнуць выкрадзеныя рэчы і пакараць злачынцаў.
Пілотны праект з выкарыстаннем тэхналогіі SelectaDNA працягнецца яшчэ як мінімум паўгода. Па яго завяршэнні вынікі будуць ацэненыя, і ёсць вялікая імавернасць, што тэхналогія стане стандартам для паліцэйскіх аперацый у гарадах.
Каментары