Brytanskija i japonskija astranomy znajšli kisłarod u vielmi dalokaj i vielmi staroj hałaktycy, jakaja isnavała ŭžo praz 500 miljonaŭ hadoŭ paśla Vialikaha vybuchu. Da hetaha času znachodzić kisłarod ŭ takich addalenych učastkach Suśvietu navukoŭcam nie davodziłasia.
Ale samym chvalujučym dla navukoŭcaŭ stała toje, što hety kisłarod moh źjavicca tolki ŭ jašče bolš staražytnym zornym skapleńni, adkul jon i razyšoŭsia paśla taho, jak hetyja zorki pamierli i vybuchnuli.
Heta aznačaje, što my, mahčyma, nazirajem ślady hrandyjoznych padziej, jakija adbylisia praz usiaho tolki 250 miljonaŭ hadoŭ paśla Vialikaha vybuchu.
Navukoŭcy, jakija raspaviali pra heta adkryćcio ŭ časopisie Nature, śćviardžajuć, što jano viartaje nas u epochu tak zvanaha «Kaśmičnaha zołku», kali ceły Suśviet upieršyniu byŭ zality śviatłom.
Adlehłaść da hałaktyki MACS1149-JD1, u jakoj byŭ znojdzieny kisłarod, była paćvierdžana vymiareńniami, praviedzienymi z dapamohaj teleskopa VLT Jeŭrapiejskaj paŭdniovaj absiervatoryi. Jaje teleskopy ličacca adnymi z samych mahutnych i daskanałych u śviecie.
Zaraz źjaŭlajecca ŭsio bolš śviedčańniaŭ taho, što pieršyja zorki pačali zapalvacca prykładna praz 200 miljonaŭ hadoŭ paśla Vialikaha vybuchu. Heta i jość prykładnyja data naradžeńnia «prabaćkoŭ» hetaha kisłarodu.
Filipienka raskazaŭ, ad kolkich svaich knih admoviŭsia b i čamu pradaŭ «Tesłu»2
Kamientary