Archieołahi raskazali, ci ŭdałosia adšukać na dnie Biareziny skarb Napaleona
17 červienia skončylisia padvodnyja archieałahičnyja daśledavańni na Biarezinie, na miescy pierapravy armii Napaleona ŭ listapadzie 1812 hoda. Archieołah Vadzim Košman raskazaŭ «Minskaj praŭdzie», što ŭdałosia znajści na dnie Biareziny padčas hetaj ekśpiedycyi.
Ekśpiedycyja pracavała kala vioski Studzionka, a pravodziŭ daśledavańni Instytut historyi Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi sumiesna z dajvinh-centram. Vadzim Košman raskazaŭ, jakim znachodkami ŭ vyniku ŭdałosia ŭzbahacić navuku:
«Častka ad posudu, zaklopki ad abozaŭ, šmat huzikaŭ… Apošnija jość vialikija i małyja. Jany šmat nam havorać, bo majuć identyfikacyjny numar, jaki dazvalaje łakalizavać pałki ŭ kankretnym miescy. Ich było kala 30-40 na mundziry. Voś hety adnosicca da 3-ha Partuhalskaha lehijonu, na im jość nadpis.
U nas jość huzički i 1-ha Lehijonu. Jany ŭdzielničali ŭ vajennych dziejańniach u hetym rajonie. Voś kicielny huzik Rasijskaj impieryi bolš poźniaha času, XIX stahodździa. Na im paznačany 1857 hod.
A voś heta kuli sa śvincu, jakimi zabivali ludziej. Jość siarod ich i žavanaja kula. Jaje davali ŭ zuby čałavieku, kali rabili apieracyju. A heta kavałačak ad jadra paśla razryvu. Jany byli pustyja ŭsiaredzinie, kruhłyja.
Dastatkova šmat znajšli typovych spražak taho pieryjadu. Jany vykarystoŭvalisia na amunicyi, jak sałdackaj, tak i aficerskaj.
Znajšli i frahmienty słoika — hančarnaha posudu, jakim, chutčej za ŭsio, karystałasia miascovaje nasielnictva XVII — XVIII stahodździaŭ. Heta byŭ davoli vialiki posud. Vuški ad katła, na jakija čaplaŭsia abruč. Ścienka vinnaj butelki. U abozie znachodziłasia vialikaja kolkaść vina i šampanskaha, jakoje taksama vydavałasia aficeram i sałdatam — i dla suhrevu, i dla tradycyj.
U 2012 hodzie znajšli na bierazie Biareziny frahmient butelki z taŭrom i dataj 1809 hod».
Padčas ekśpiedycyi taksama vialisia zdymki, na materyjałach jakich płanujuć vypuścić dakumientalny film.
Sumiesnyja vyjezdy padvodnikaŭ i archieołahaŭ u roznyja miescy Biełarusi viaducca z 2015 hoda. Padčas hetych ekśpiedycyj byli siarod inšaha znojdzienyja daśpiechi rycara z raki Vichra, staražytny čovien ź Niomana, unikalnyja jadry kala zamka Žabier, barysaŭskija bajdaki (patanułyja karabli), šabla mamluka, vajara śpiecyjalnaha padraździaleńnia, i mnohaje inšaje.
Pamior 50-hadovy śpiecnazaviec Bućko. Jon byŭ udzielnikam vykradańnia i zabojstva Zacharanki i Hančara37
Kamientary