Movaznaŭcy vyznačylisia, jak pisać niekatoryja terminy pa-biełarusku
Mnohija z hetych słoŭ tyčacca pryrody.
U Biełarusi na praciahu niekalkich hadoŭ pracujuć nad elektronnym varyjantam Biełaruskaj encykłapiedyi. Pakul u im 10 raździełaŭ na troch movach — biełaruskaj, ruskaj i anhlijskaj.
Pra toje, jakija pytańni, źviazanyja ź biełaruskaj movaj, daviałosia vyrašać vučonym, na pres-kanfierencyi raskazaŭ dyrektar Instytuta movaznaŭstva Ihar Kapyłoŭ.
Pa jaho słovach, da siońnia zastajecca šmat niavyrašanych pytańniaŭ z terminałohijaj. Asabliva šmat ich było pry stvareńni artykułaŭ dla raździeła «Pryroda».
Kapyłoŭ adznačyŭ, što mnohija terminałahičnyja abaznačeńni raślin da apošniaha času nie byli adaptavanyja ŭ biełaruskaj movie. Naprykład, takija nazvy lišajnikaŭ, jak aliksoryja (łat — Alyxoria), artatelium (łat. Arthothelium), basedyna (łat. Bacidina), pleŭrastykta (let — Pleurosticta).
Vučonyja vyrašali taksama, jak lepš pisać asobnyja spałučeńni słoŭ, jakija ludzi pišuć pa-roznamu:
«U roznych piśmovych tekstach sustrakalisia varyjanty napisańnia sa słovami «asoby», «asablivy»: «asoby» abo «asablivy» atrad, «asobaje» abo «asablivaje» złučeńnie.
Pravioŭšy adpaviedny analiz, pryniali rašeńnie, što treba ŭžyvać spałučeńnie «asoby atrad», «asobaje złučeńnie».
Inšaja situacyja z ruskim «osobo ochraniajemyje prirodnyje tierritorii». U moŭnaj praktycy zafiksavana niekalki varyjantaŭ: «asoba achoŭvajemyja terytoryi», «asabliva achoŭnyja terytoryi», «asoba achoŭnyja terytoryi». Ni adzin ź isnujučych varyjantaŭ naš kalektyŭ nie pryniaŭ.
Byŭ vypracavany varyjant z ulikam asablivaściej užyvańnia dziejeprymietnikaŭ u biełaruskaj movie. Było prapanavana «asabliva achavanyja pryrodnyja terytoryi».
Tym bolš, što hety varyjant užo byŭ zaćvierdžany pry pierakładzie Kodeksa Respubliki Biełaruś ab nietrach».
Byli pytańni i adnosna niekatorych nazvaŭ ryby, naprykład, «uklejka». Vučonyja prapanavali ŭžyć nacyjanalny varyjant — «vierchavodka».
Vialisia dyskusii i adnosna słovazłučeńnia «korovoj słoj lišajnikov». U vyniku pryjšli da taho, što pravilny pierakład — «karavy słoj».
Pry pracy nad raździełam pa historyi vučonym-movaznaŭcam daviałosia taksama vyrašać pytańni ź pierakładam niekatorych nazvaŭ i terminaŭ, jakija byli tolki na niamieckaj movie. «Daviałosia navat vypraŭlać niekatoryja pamyłki, nierasčytanyja litary ŭ nazvach na niamieckaj movie», — zaŭvažyŭ Kapyłoŭ.
Ciapier čytajuć
Cichanoŭski patłumačyŭ, čamu jon tak pavodziŭ siabie ŭ Ńju-Jorku43
Kamientary
A voś z historyjaj sumna, novyja tendencyi:
"Anieksiravany Polščaj Zachodni rehijon Biełarusi (1921–1939 hh.)"
U Rasiejskaj Impieryi i Savieckim Sajuzie my "u składzie", a ŭ hetym vypadku "aneksija".
Typa: "našy słaŭnyja partyzany", "ich haniebnyja terarysty".
I pieršapačatkova adčyniajecca "Rus" viersija encykłapiedyi.