Lavončyk: U pošukach Mielnikavaj prysyłajuć šmat falšyvych źviestak
Śpikierka Kaardynacyjnaj rady źnikła amal piać miesiacaŭ tamu. Jejny śled hublajecca na Šry-Łancy. Tyja, chto jaje šukaje, ličać, što majuć začepku. Ale začepku jašče treba vieryfikavać.
Źnikłuju ŭ sakaviku śpikierku Kaardynacyjnaj rady Anžaliku Mielnikavu šukajuć roznyja ludzi kamandy. Siarod ich — suzasnavalnik fondaŭ «By_help» i «BYSOL» Alaksiej Lavončyk, jaki navat abviaščaŭ hrašovuju ŭznaharodu za źviestki, što dapamohuć u pošuku. Jon raskazaŭ «Biełsatu», što dahetul supracoŭničaje z kamandaj žurnalistaŭ-rasśledavalnikaŭ. Ciapier źjavilisia źviestki, jakija mohuć dapamahčy ŭ pošukach Mielnikavaj, ale hetyja źviestki jašče treba spraŭdzić.
Apošnija źviestki pra łakacyju Mielnikavaj — rasśledavańnie vydańniaŭ «Polityka» i «The Insider», jakija vyśvietlili, što Mielnikava latała na Šry-Łanku z kachankam, jaki akazaŭsia ahientam śpiecsłužbaŭ Biełarusi Alaksiejem Łabiejevym: jon mieŭ pašpart prykryćcia na inšaje imia. Paśla Šry-Łanki, pavodle «Polityka», Mielnikava palacieła ŭ Dubaj. Na hetym jejny śled zhubiŭsia.
Uznaharodu za infarmacyju, jakaja pakaža, dzie Mielnikava, usio jašče prapanujuć: Lavončyk nahadvaje, što biełarusy sabrali 5 tysiač jeŭraŭ, jašče 5 tysiač daŭ pryvatny donar, razam 10 tysiačaŭ.
«My atrymali ŭžo niekalki — miakka skažu, niekalki — videa, na jakich śćviardžajecca, što Anžalika źniataja tam, žyvaja, znachodzicca tam i tam, — raskazvaje Lavončyk. — Na žal, my nie zmahli paćvierdzić na dadzieny momant aŭtentyčnaść nivodnaha z hetych videa».
Jon pryvodzić prykład: na adnym prysłanym videa Mielnikava była źniataja try hady tamu, i navat niaŭzbrojenym vokam było vidać, što videa staroje — vyhlad ludziej z hadami mianiajecca. Takija zusim vidavočnyja fejki, jakich balšynia siarod prysłanych videa, adsiejvajuć. Zaŭsiody budzie šmat tych, chto prysyłaje videa ŭ nadziei «zrubić babła», narakaje Lavončyk. Jon nie vyklučaje, što siłaviki i mohuć sprabavać pavieści rasśledavalnikaŭ falšyvym šlacham.
Taksama namahajucca vieryfikavać ludziej, jakija prysyłajuć videa. Lavončyk raskazvaje: adzin śćviardžaŭ, što pracavaŭ sa śpiecsłužbami ŭ Biełarusi, maje «apieratyŭnyja zdymki», ale nie ŭdałosia paćvierdzić, što jon sapraŭdy pracavaŭ na śpiecsłužby, a jahonyja materyjały byli bolš padobnyja da amatarskich zdymak na telefon, a nie na apieratyŭnyja zdymki siłavikoŭ.
Kali prysyłajuć videa, jakija bolš-mienš padobnyja da sapraŭdnych i aktualnych, ich pieradajuć na techničny analiz, analiz asiarodździa i atačeńnia. Naprykład, prysyłajuć videa, na jakim, jak śćviardžajuć, Mielnikava ŭ Karkanošach — harach na miažy Polščy i Čechii. Ale ŭ Karkanošach prosta niama takich abrysaŭ hor, jak na videa. Byli niekalki videa, na jakich prosta niemahčyma było vyznačyć čas i łakacyju.
Ciaham apošniaha miesiaca prysłali «niekalki cikavych materyjałaŭ», jakija prychodzili ad niekalkich krynicaŭ. Ale bolš Lavončyk nie moža skazać, bo videa jašče nie spraŭdžanyja i mohuć być falšyvymi. Ciapier hetyja materyjały na stadyi techničnaj vieryfikacyi, a kali projduć jaje, pojduć na vieryfikacyju asiarodździa i akaličnaściaŭ.
«Ale ŭ pryncypie ludzi prysyłajuć materyjały, jakija my analizujem, — kaža Lavončyk. — Ja spadziajusia, što praź niejki čas nam pryšluć niešta aktualnaje. Kali, kaniešnie, jana jašče žyvaja».
Lavončyk padkreślivaje: jon chacieŭ by, kab Mielnikava była žyvoj. Ale z praktyki pracy z paciarpiełymi ad represijaŭ jon viedaje, što niemahčyma absalutna całkam schavać infarmacyju pra čałavieka: kali čałaviek žyvy, infarmacyja pra heta ŭ 99 % vypadkaŭ praciače. Tamu Lavončyk nie vyklučaje, što Mielnikava ŭžo niežyvaja.
Mielnikavu šukajuć i inšyja. Tak, šef-redaktar «The Insider» i adzin z suaŭtaraŭ rasśledavańnia źniknieńnia Mielnikavaj Cimur Aleŭski miesiac tamu kazaŭ «Biełsatu», što jość važnaja začepka, jakuju «treba adpracavać». Źviestki pra Mielnikavu šukajuć i časam publikujuć «Kibierpartyzany».
Taksama Lavončyk raskazvaje, što pracuje z kamandaj žurnalistaŭ-rasśledavalnikaŭ, jakaja sprabuje zrazumieć z historyi žyćcia samoj Mielnikavaj i jejnaj siamiejnaj historyi, dzie źnikłaja žančyna moža być ciapier, sprabuje adnavić sietku jejnych patencyjnych kantaktaŭ.
Rasśledavańnie viadzie i polskaja prakuratura. Ale ad jaje daŭno nie było navinaŭ. Pres-sakratar Nacyjanalnaj prakuratury Pšemysłaŭ Novak niadaŭna tłumačyŭ «Biełsatu»: prakuratura nie musić sistematyčna davać novuju infarmacyju ŭ kožnym vypadku, «asabliva ŭ tym, dzie klučavyja vysnovy jašče nie zroblenyja». Rasśledavańnie źniknieńnia Mielnikavaj, zapeŭniŭ jon, praciahvajecca.
Kamientary