Мова наша. Тыповыя памылкі «Нашай Нівы» за чэрвень — 1

Увесь час мы ў «Нашай Ніве» запісваем тыповыя памылкі, якія выпраўляем у артыкулах рэпарцёраў і пазаштатных аўтараў. Гэтую падборку рассылаем супрацоўнікам.

Такім чынам мы стараемся ўзняць культуру мовы.

Праблема ў тым, што са школы і ўнівера людзі выходзяць з нетрывалымі ведамі беларускай. Да таго ж, дамінацыя расейскай мовы ў гарадскім асяроддзі, на радыё і ТБ блытае людзей. Даводзіцца ўвесь час нагадваць правілы.

Мы падумалі, што гэтыя памылкі могуць быць цікавыя і чытачам, якія вучаць мову ці любяць мову. Гэта ж тыповыя выпадкі.

Форма тлумачэння — мінімалістычная.

мадонна, Ганна, Жанна (дзве н)

бітва пры Сініх Водах — абодва словы з вялікай літары

канцавіны лепш за канечнасці

у дзеяслове «пазбавіцца» ёсць адценне сэнсу жадання (= анг. to get rid of), у адрозненне ад расейскага лишиться. Таму там, дзе па-расейску «рабочий лишился ноги» па-беларуску «работнік страціў нагу».

непаўналетні, а не няпоўнагадовы

камп'ютар, а не кампутар

МанчэстЭр (на імёны ўласныя правіла -ар у фіналях запазычанняў не распаўсюджваецца)

раССтрыга

ТроЙца

дЗВЮх манет, дЗВе манеты

вОсемсот

ГрыбаўскайЦЕ, РакашуЦЕ – канчаткі літоўскіх жаночых імён пішам з –це, а не –тэ

паўдня яны лазілі па школе, а не поўдня

па-беларуску завесы, а не петлі (дзвярныя)

ва Украіне лепш чым на Украіне

арганізацыя Чырвоны Крыж — пішам абодва словы з вялікай літары

век, гады лепш чым калькаванае слова «ўзрост»

Ялізава (пасёлак), а не Елізава

стагадовы, а не стогадовы

ЗімбабвЕ

ЭфіОпія

заробак у разы больШЫ, чым у … , бо тут гэта прыметнік, а не прыслоўе, а прыметнікі ў беларускай мове, як і ў ангельскай, французскай ці польскай у параўнальнай форме не супадаюць з параўнальнай формай прыслоўяў

баявік, але баЕвікі, бо ўжо не першы склад перад націскам

экстрЭмізм, экстрЭмальны

вОеначальнік, а не ваеначальнік

містАр, як і лідАр, катАР (судна), менеджАр, лаўкостАр

лічба = цифра, лік = число

пераследАваць, даследАваць, расследАванне

частая памылка: пасля слова, што сканчаецца на галосную, трэба пішаць «ў» кароткае. 10 чэрвеня Ў Мінску

у найбліжэйшыя выходныя, а не бліжэйшыя

пЕльмені (слова неславянскага паходжання)

апынуцца ў цэнтры бунту, а не аказацца

КлаўдыЁ Гуджэроці

арАндаваць

СА святлом, а не з святлом (нягледзячы на вымаўленне)

парадак дня, а не павестка дня

зМШэлы, а не заімшэлы

даяЗДЖаць, заЯЗДЖаць, пераяЗДЖаць

дзеЙНы прэзідэнт, а не дзейсны. Дзейсны – гэта значыць рэальны, а дзейны – гэта актыўны, цяперашні

углЕдзеўся, а не ўглядзеўся

блокпАсты

Вялікая Айчынная вайна — з вялікай літары пішам першыя два словы

Красная плошча — з вялікай літары пішам толькі першае слова

тэкстУ, імпартУ, бярозавікУ, хаосУ, прынцыпУ, перформансУ, рэсурсУ, чэмпіянатУ (родны склон, мужчынскі род)

статусА, рэйтынгА, раёнА, бізнэс-цэнтрА, з’ездА, парадА, праектА, міфА, матчА, альбомА, кангрэсА (родны склон, мужчынскі род).

не родись красивой… = не радзіся красны, а радзіся шчасны

чем дальше в лес, тем больше дров = далей у лес — болей труску

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0