Мова2525

«Поўны пераход» ці «размаўляю па-беларуску не ўвесь час»? Якая тактыка беларусізацыі правільная 

«Я беларус і мая родная мова беларуская. Гэта не значыцца, што я размаўляю на ёй увесь час. Пакуль што не, — расказвае ў пачатку відэа чэмпіён свету па тайскім боксе Віталь Гуркоў і дадае. — Але гэта значыцца, што я ведаю родную мову і стараюся паляпшаць свае веды».

Блізкія думкі выказваюць і некаторыя з герояў відэа.

«Калі да мяне звяртаюцца, то адказваю па-беларуску».

«Па-беларуску размаўляю пераважна з сябрамі».

«Па-беларуску я размаўляю ў асноўным з беларускамоўнымі».

І толькі адзін кажа: «Беларускія пчолы разумеюць толькі па-беларуску».

Для майго пакалення ў 90-я прынцыпам быў ПОЎНЫ ПЕРАХОД. Размаўляць ТОЛЬКІ ПА-БЕЛАРУСКУ з незнаёмымі людзьмі — гэта мы лічылі галоўным. Бо толку што мы гаворым па-свойму са сваімі? Ад гэтага колькасць сваіх будзе памнажацца паволі, меркавалі мы.

У 1990-я іншым быў кантэкст. Тады ў вёсках і старшыя людзі ў гарадах не гаварылі па-расейску. Цяпер тэлебачанне вёску зрусачыла. Праўда, затое ў Мінску колькасць прынцыпова беларускамоўных нават вырасла. 

Словы Гуркова і ягоных сяброў вынікаюць з рэальнай сітуацыі сённяшняга Мінска. Нават такая тактыка — для кагосьці недасяжны максімум.

У той жа час ёсць іншыя паспяховыя асобы, якія выступаюць з максімалісцкай праграмай. Яны гавораць па-беларуску скрозь і патрабуюць беларускамоўнай опцыі як абавязковай. 

Гэта дае плён: беларускамоўная версія сайта чыгункі, беларускамоўная магчымасць замоў у Вэлкаме, правы кіроўцы па-беларуску для ўсіх ахвотных у межах звыклай працэдуры.

Часам празмерная патрабавальнасць прыводзіць да канфліктаў, як у мінскай гімназіі №4.

«Гэта не значыцца, што я размаўляю на ёй увесь час. Пакуль што не», — такі памяркоўны падыход страхуе ад перахлёстаў. Ён адзіна магчымы для тых, хто ў сваёй мове не ўпэўнены. І, асабліва важнае пытанне, як успрымуць тваю мову ў тваім працоўным калектыве? Прасцей тым, хто прыходзіць беларускамоўным проста з універа, на першае ж працоўнае месца. Далей усё па інерцыі. Калі ж ты спачатку паставіў сябе расейскамоўным, табе цяжэй матываваць сябе на пераключэнне пазней.

У той жа час у некага ён мае вынікам паступовую «адмову ад мовы». Гэта як з курэннем. Калі я сказаў сабе «ўсё, больш не дакранаюся да цыгарэты», яно спрацоўвае. А калі «не, усё ж па пары цыгарэт у дзень спачатку, а пасля толькі цалкам кіну», то гэта звычайна нічога не дае. 

Мой калега Арцём кажа, што ён спачатку перайшоў на мову толькі Укантакце і толькі потым гаварыць пачаў.

Сам я трымаюся думкі, што толькі «поўны пераход» і «з усімі незнаёмымі — па-беларуску» дае эфект.

Але ў цэлым пытанне для мяне адкрытае: якая тактыка на сёння апраўданая і рэалістычная? Пішыце ў каментах тут і абмяркоўвайце ў сацсетках.

Беларуская мова мае шанец на выжыванне толькі калі яна мова сям'і.

Каментары25

 
Націсканне кнопкі «Дадаць каментар» азначае згоду з рэкамендацыямі па абмеркаванні.

Цяпер чытаюць

Як глабальная змена клімату адаб’ецца на Беларусі? Не зусім так, як мы ўяўляем

Як глабальная змена клімату адаб’ецца на Беларусі? Не зусім так, як мы ўяўляем

Усе навіны →
Усе навіны

Пуцін гатовы да пагаршэння адносін з Трампам і не будзе спыняць вайну10

«Кава стане раскошай». Беларусы шакаваныя цэнамі ў крамах16

«Апантанасці геапалітыкай, як у Расіі, у нас сёння няма». Гісторык паразважаў, ці перажывуць беларусы «русский мир»16

Рубіа патлумачыў заяву Трампа пра зброю для Украіны за кошт НАТА

«Горад працоўнай славы 1941—1945». У Баранавічах адкрылі манумент з дзіўнай назвай9

У Беларусі і Расіі распрацуюць штучны інтэлект з традыцыйнымі каштоўнасцямі4

Асудзілі за «садзеянне экстрэмізму» былога дырэктара школы

Вучоныя знайшлі агромністае радовішча золата, якое змяшчае 99,999% усяго золата планеты8

У Польшчы адбылося ДТЗ з аўтобусам, поўным беларусаў3

больш чытаных навін
больш лайканых навін

Як глабальная змена клімату адаб’ецца на Беларусі? Не зусім так, як мы ўяўляем

Як глабальная змена клімату адаб’ецца на Беларусі? Не зусім так, як мы ўяўляем

Галоўнае
Усе навіны →

Заўвага:

 

 

 

 

Закрыць Паведаміць