«Кніга, якую будуць браць з паліцы і праз сто гадоў». Выйшла грунтоўная праца па Вайсковых могілках Мінска
Гэта першая манаграфія, прысвечаная гісторыі аднаго з найстарэйшых сталічных некропаляў. Выданне багатае на архіўныя матэрыялы і ілюстрацыі, змяшчае апісанні мастацкіх асаблівасцяў і поўны спіс захаваных пахаванняў.
Кніга «Вайсковыя могілкі ў Мінску. Зберагаючы памяць», напісаная гісторыкамі Юрыем Тамковічам і Паўлам Каралёвым, выйшла ў выдавецтве Рамана Цымберава.
Яна цалкам прысвечана Вайсковым могілкам, якія з’яўляюцца адным з найстарэйшых і найважнейшых некропаляў Мінска. Да гэтага часу даследаванні мінскіх могілак абмяжоўваліся пераважна спісамі пахаваных з кароткімі ўводзінамі, а новая праца прапануе ўсебаковы гістарычны агляд, аналіз мемарыяльных форм, мастацкіх і моўных асаблівасцяў, а таксама разглядае феномен паўторнага выкарыстання помнікаў, калі савецкія надмагіллі рабіліся з дарэвалюцыйных.
Выданне мае энцыклапедычны характар: 388 старонак, каля 75 з якіх займаюць ілюстрацыі. Тут упершыню апублікаваныя рэдкія архіўныя матэрыялы з Мінска, Санкт-Пецярбурга і прыватных калекцый. Асобны раздзел складае спіс усіх захаваных пахаванняў з інскрыпцыямі і імянны паказальнік, што робіць кнігу каштоўным дапаможнікам для генеалагічных пошукаў.
У дадатках — такія незвычайныя раздзелы, як апісанне прыроды Вайсковых могілках (аўтары — А. Спіцын, Т. Кудзеліна) і апісанне архітэктурна-мастацкіх асаблівасцей надмагілляў і агароджаў (У. Эрдман).
Аўтары надаюць вялікую ўвагу пытанням аховы некропаля — ад самаробных крыжоў да манументальных абеліскаў. Праца над кнігай фактычна вырасла з валанцёрскага руху, які паўстаў у момант масавай замены старых помнікаў на так званыя «падгалоўнікі».
Інвентарызацыя Вайсковых могілак. Фота: фэйсбук Сяргея Грунтова
Імянны паказальнік. Фота: фэйсбук Сяргея Грунтова
Менавіта тады былі зробленыя першыя спробы поўнай інвентарызацыі, якія доўгі час перарываліся, але цяпер прынеслі вынік у выглядзе маштабнай кнігі.
«Думаю, гэта важнейшае выданне як для даследчыкаў нашых могілак, так і для спецыялістаў па гісторыі Мінска. Адна з тых кніг, якія будуць браць з паліцы і праз сто гадоў, тым больш што лёс гістарычных пахаванняў на Вайсковых нават і праз дзесяцігоддзе нам сёння цяжка прадказаць», — піша пра кнігу гісторык-некрапаліст Сяргей Грунтоў.
Набыць кнігу можна ў краме выдаўца ГЦ «Купалаўскі» пад Кастрычніцкай плошчай або ў анлайн-краме. Магчыма кур’ерская дастаўка па Мінску, раз на месяц — дастаўка кур’ерам у Варшаву і Вільню.
«Наша Нiва» — бастыён беларушчыны
ПАДТРЫМАЦЬЦяпер чытаюць
Памятаеце кадэта, які на сустрэчы з Лукашэнкам смела выступіў па-беларуску? Ён выехаў з краіны23
Каментары