Moładzievy brend adzieńnia navat vypuściŭ chudzi z fota 73-hadovaj Niny.
«Nie bačyła jaho, — kaža Bahinskaja. — Ja nie imknusia być viadomaj. Ja čałaviek, uvohule, samotny. Lublu na leciščy być adna, u les chadzić».
U intervju «Našaj Ninie» jana raskazała pra dziaciej, los aryštavanych leciščaŭ, svaje chobi i chvarobu.
Nina Bahinskaja žyvie razam z synam. Tłumačyć, što kvateru daŭno pierapisała na dziaciej.
«Padumała, što praz sutyčki z uładaj u mianie kvateru mohuć zabrać. Skazała mužu: davaj padorym dzieciam, tym bolš što dačka zamuž vyjšła. Jon tady adpisaŭ dačce svaju adnapakajovuju na Arłoŭcy. A ja adpisała dva pakoi synu i adzin dačce.
Praŭda, muž kazaŭ: «Nie rabi hetaha, a to tabie miesca nie budzie, jak ja pamru. Ciabie vyhaniać dzieci». Kažu: «Vyhaniać — značyć, ja tady i zasłuhoŭvaju. U mianie siostry jość, pajdu da ich žyć».
U pakoi Niny — vintažnaja raźbianaja mebla. Hetyja tualetny stolik i kamod kaliści vyrabiŭ jaje dzied-ciaślar. Asabliva dobra jamu ŭdavalisia žanočyja lusterki i ŭzory ruž i narcysaŭ.
Łožak sabie piensijanierka zrabiła sama. Zamiest mietaličnaj sietki — doški: tak dla chrybietnika karysna.
«Taksama maja tvorčaść, — pakazvaje jana pokryŭku. — Lublu pečvark. Hetyja žabki, rybki — z usialakich anuč. U mianie ich poŭna».
Pakručastuju suchuju sasnu, što raskinułasia la akna, aktyvistka pryciahnuła ź lecišča.
«Heta dreva było ŭ bałocie. Źbiraju ja jahady, hladžu: lažyć. Susieda pa leciščy, u jakoha hruzavik jość, paprasiła, kali možna, zavieści siudy. Kali ŭciahvali ŭ akno, niekatoryja haliny pałamali. Dyk ja zakruciła i paviesiła na ich našy sałamianyja ŭpryhožvańni».
U nakrytych šklankach na stoliku nastojvajecca kramianistaja vada. Piensijanierka pje jaje dla zdaroŭja.
A nam prapanuje zaparyć harbatu, ziołki dla jakoj źbirała sama. Miata piercavaja i zvyčajnaja, limońnik, kvietki kalenduły, skrypień, mielisa…
***
Baćki Niny pierajechali ŭ Minsk sa Słucka. Mama pracavała buchhałtarkaj u budaŭničym upraŭleńni, baćka — hałoŭnym inžynieram tresta.
«Jon byŭ pracaholik. I zajzdrosny kavaler: u Słucku, kazała maci, da vajny było ŭsiaho try inžyniery z vyšejšaj adukacyjaj.
Žyli dastatkova bahata. Baćka atrymlivaŭ 3000 rubloŭ. Raniej heta byli vielmi dobryja hrošy, dumaju, niekatoryja hienierały tak mieli. Ale pad im byli mama, ja, dźvie maje siastry, ciešča, tamu žyli ekanomna.
U domie haspadaryli mama i babula. Mama mahła zakamandavać, ale baćku nikoli nie abražała. Dla jaho byŭ samy lepšy kavałak, što jon lubiŭ, toje i hatavali. Jon lubiŭ sała ź jaječniaj i pamidorami. U 53 hady ŭ jaho vydalili žoŭcievy puzyr, skazali: na dyjetu. Dyk mama adkaznaja była. Hatavała paravyja markoŭnyja katlety, kapusnyja šnicali. Tamu ja taksama pryvučanaja da takoj ježy. Lublu buraki, morkvu, bulbu, kisłuju kapustu».
***
Aktyvistka ŭspaminaje, što škołu nie lubiła. Chiba tolki fiziku, chimiju i bataniku, bo cikaviłasia pryrodaj. Biełaruskuju movu ŭ ich vučyli pa žadańni.
«Pałova kłasa admoviłasia. Ździekavalisia z nas: «Ostavajtieś učiť svoj dierievienskij jazyk», — raskazvaje Bahinskaja.
Ź dziacinstva jana zajmałasia sportam. «Była šalonaja honščyca, — uśmichajecca. — U mianie dobryja spryntarskija jakaści».
Advučyŭšysia na mantažnicu radyjoaparatury, Nina ŭładkavałasia pracavać na «Biełvar». Kaža, jaje ŭziali na zavod, bo ŭ kamandzie pa viełahonkach nie chapała čaćviortaha čałavieka dla ŭdziełu ŭ spabornictvach.
Ale chutka i sport, i pracu na zavodzie daviałosia kinuć — paśla taho, jak trapiła ŭ avaryju. Palacieła ź viełasipieda, atrymała pierałom asnovy i zvodu čerapa, pieraniesła składanuju apieracyju.
Paźniej była praca ŭ Hieałahičnym instytucie. Aktyvistka znajšła jaje pa abviestcy ŭ haziecie — nabirali čarciožnikaŭ. Bahinskuju ŭ vyniku pieramanili na naftavuju hieałohiju: «naftavikoŭ» nie chapała. A paśla
zvolnili za navukovyja pracy na biełaruskaj movie: kiraŭnictva patrabavała, kab jana pisała pa-rusku, z-za čaho i pačalisia kanflikty.
«Zrabili ź mianie prahulščycu. Zvolnili pa artykule «Parušeńnie pracoŭnaj dyscypliny», — raskazvaje Nina, čym usio skončyłasia. — Paśla ja i ŭ Bataničnym sadzie pracavała, i krevietki čyściła ŭ hałandskaj firmie. Pracoŭnaja knižka ŭ mianie ŭsia zapoŭnienaja».
***
Pierš čym padzialicca svajoj historyjaj kachańnia, Nina zaŭvažaje: jana psichałahična poźni čałaviek.
«Mnie nie tak byŭ patrebny mužčyna, jak prosta cikava było naradzić dzicia. Dumała: «A ja što, złomak? Siostry naradzili, i mnie treba». Padručnik hiniekałohii byŭ u siastry. Ja kali jaho pračytała, mianie taki strach uziaŭ. Usie hetyja seksualnyja chvaroby: sifilis, hanareja… Žach!
Dumaju: «Na čorta hetyja žančyny vychodziać zamuž? Durnicy! Lepš pracavać i sportam zajmacca».
Sama jana vyjšła zamuž u 29 — za svajho pieršaha treniera pa viełasporcie Anatola, starejšaha za jaje na 13 hod.
«Jon byŭ dobry piedahoh, umieŭ z nami ładzić. Da jaho chadzili dzieŭki ź inšych siekcyj zalacacca. A my nie raŭnavali, naadvarot, chacieli, kab naš trenier u žonki pryhažuniu ŭziaŭ. A jon na ich asabliva nie hladzieŭ, nami zajmaŭsia. Prynosiŭ na bazu časopisy polskija, «Junosť». Kali išoŭ doždž, my čytali tam Vaźniasienskaha i Jeŭtušenku», — raskazvaje Bahinskaja.
Praŭda, z budučym mužam syšłasia jana nie adrazu. Padčas vučoby ŭ Ivana-Frankoŭskim instytucie nafty i hazu byli inšyja kavalery.
«Svataŭsia da mianie Vasia Nikarovič, dahetul žyvy. Jon zakachaŭsia ŭ mianie, i ja, kali ščyra, u jaho zakachałasia. Ale ja nie padabałasia jaho mamie. Ja pa ranicach biehała mima ichniaj chaty kros u šortach — u šortach tady było nie pryniata.
A potym Vasia jašče spytaŭ: «A na jakoj movie buduć razmaŭlać našy dzieci?» I mianie heta zaviało. Da taho ž u mianie byli peŭnyja prymchi: ja nie mahła sabie dazvolić vychodzić zamuž za małodšaha.
A potym pryjechała ŭ Minsk. Pryjšła siabroŭka, kaža: pajšli da Bahinskaha, na katok. Pakatalisia. Jon biare nas za ručki: «Nu što, ptuški, nie akalcavalisia?» Ja kažu: «Nie. A vy?» — «I ja nie akalcavaŭsia». Hladžu na jaho: «Chalera, taki pryhožy mužčyna, nie pje, nie kuryć, pa babach nie šastaje». Spakojny — a mnie taki i treba.
Śviakroŭ mianie na rukach nasiła. Jana była radaja, što jaje piarestarak znajšoŭ takuju žvavuju, razumnuju, spakojnuju dzieŭku. I ja adrazu naradziła dziaciej, adno za adnym — ja ž niespraktykavanaja była, nie viedała navat, jak bierahčysia».
Udavoj Nina stała 12 hod tamu.
***
Syn Bahinskaj Pavieł zarablaje ramontam elektratechniki. Plus aformleny sacyjalnym rabotnikam.
«Tut praz dva damy žyvie jaho siabar, jaki aślep u 21 hod. Mama jaho adna nie moža dać rady. Paŭlik dapamahaje, navučyŭ siabra pracavać z kampjutaram. Uvieś zarobak sacyjalnaha rabotnika addaje im».
Dačka pracuje buchhałtarkaj u MTS.
«Alesia zavuć. Choć pa pašparcie Alaksandra. Mnie ŭ ZAHSie skazali: «Žančyna, vy što? Vy ž adukavany čałaviek. Alesia — šmatok imia, poŭnaje — Alaksandra». Ja ŭziała i zapisała jaje tak, na žal.
U dački dvoje dziaciej: Jania i Uładak. Uładak pracuje za styrnom u niejkaj firmie. Unučka vučycca ŭ Vilni ŭ EHU, rana vyjšła zamuž, naradziła. Zatoje moj syn ni razu nie byŭ žanaty, a 42 hady. Pieražyvaju voś».
«Dzieci nie paprakajuć, što na akcyi chodzicie?»
«Nie, ale sami nie biaruć udziełu. Ličać, što heta marnaja trata času. Mianie ŭ milicyi pužajuć, što ŭ turmu pasadziać. Kažu: «Adpačnu ad usich. Budziecie mianie karmić vašaj kašaj».
***
Štrafaŭ u Bahinskaj, pa jaje padlikach, naźbirałasia na 15 tysiač dalaraŭ. 50 pracentaŭ piensii ŭtrymlivajuć na ich pakryćcio. Astatniaje — 200 rubloŭ — vypłačvajuć Ninie.
Ad dapamohi jana zaŭsiody admaŭlajecca.
«Nu jakaja dapamoha? Ja aficyjna nie chaču brać ničoha ŭ pravaabaroncaŭ. Chaj hrošy iduć na raźvićcio, na moładź. U vas, maładych, niama piensii, a vyhaniać z vučoby, raboty — dyk vymušany budziecie źjazdžać. A ja pražyvu i za 200 rubloŭ.
Uletku ja idu ŭ les, źbiraju jahady i pradaju. Heta taksama moj dachod.
Ja płaču tolki za telefon. A astatniaje idzie na ježu. Za kvateru płaciać dzieci — tak razam i vyžyvajem. Ja ekanomlu, ź dziacinstva kroški nie vykinu. Unučka sabie moža dazvolić jaječniu na śmietnicu adpravić, kali jana prastajała. A ja nie. Ludzi kažuć: kolki chleba vykinieš u maładości, stolki potym budzieš haładać».
Časam dapamohu joj prapanoŭvajuć prosta na vulicy.
«Na Kurapackich schodkach padychodzić maładaja para. «Vy Nina Bahinskaja? Heta vam». Biaruć mnie hrošy ŭ palito sunuć. Ja ŭpieršyniu ŭbačyła hetu kupiuru — 100 rubloŭ»,
— uspaminaje aktyvistka adzin z vypadkaŭ.
U 2016-m za niavypłatu štrafaŭ u Niny aryštavali dva leciščy. Nivodnaje tak i nie pradali.
«Jezdžu tudy. Usio heta majo. Kali pa marjinahorskim zvanili, ja skazała: «Pradavajcie jak chočacie. Ale ja papiaredžvaju pakupnikoŭ: heta pryvatnaja ŭłasnaść. Ułady viečnaj niama. Na toj śviet ja ničoha nie zabiaru. A pryjdzie inšaja ułada, ubačyć dakumienty — i maje dzieci ci ŭnuki vystaviać svaje pravy. Saviecki Sajuz razvaliŭsia — było ž takoje, mahli viarnuć majomaść.
U mianie na leciščy hrušy chvoryja. Voś što mianie chvaluje — nie palityka, mnie drevy treba lačyć», — śmiajecca aktyvistka.
***
Ciapier žančyna afarmlaje invalidnaść: stała časta stračvać prytomnaść. Daktary pastavili posttraŭmatyčnuju epilepsiju.
«Mnie ž u suviazi z toj daŭniaj traŭmaj zabaranili čytać, u kino chadzić, pracavać. Ja paŭhoda pasłuchałasia, a potym dumaju: što ja, durnaja? I pajšła ŭ kino, na pracu. Ja pačuvała siabie narmalna, nie było nijakich prystupaŭ. A młości pačalisia z 2008 hoda.
Spačatku ja prosta jak zasynała. Što dziŭna: kali ačuniaju, pamiataju ŭsio roŭnieńka da prystupu. Zaciamnieńnie prosta. Adzinaje što — rassłablajucca ruki: ja pašpart hublała, klučy, hadzińnik.
Ja zaŭvažyła, što niekalki jość pryčyn, čamu stračvaju prytomnaść: kali doŭha nie jem, nie pju, mała splu. Učora znoŭ samleła doma.
Ja bajałasia, što heta Alchiejmier. U taty majoj siabroŭki takoje. Heta tak strašna!
Ale budu brać udzieł va ŭsich akcyjach, pakul nohi chodziać», — zapeŭnivaje Nina.
***
«Ja svoj dzień narodzinaŭ praviała ŭ sudach, — dzielicca Bahinskaja. — Naohuł, nie lublu adznačać. Liču, što pracavać u dzień narodzinaŭ nie hrech. Naadvarot, kali jość volny čas — pracuj. Pić harełku hrech».
«Nie pjacie?»
«Nie. I baćka moj, miž inšym, nie piŭ. Navat ad vina kryviŭsia. Što lubiŭ — u śpiakotny dzień piva vypić aksamitnaje. Voś toje savieckaje było lepšaje, čym zaraz. I ja lublu piva. Ale ciapier nie pju, bo syn skazaŭ, što jano škodnaje — chimiju dadajuć».
Pa horadzie piensijanierka redka špacyruje. Tolki ŭ Kurapaty i da siaścior: adna žyvie za CUMam, druhaja — kala Instytuta kultury. A voś čytać doma lubić.
«Pieračytvała Kupału, Hienijuš. Pačała Sieviarynca «Biełarusalim», ale kniha źnikła: ci ŭnučka zabrała, ci Alesia. A bolš, kaniečnie, haziety. «Novy čas» i «Naša słova» vypisvaju. Raniej i «Našu Nivu» kuplała. Časam biaru «Narodnuju volu», ale tam šmat ruskamoŭnych tekstaŭ. Ja navat im užo skazała pra heta».
Bahinskaja biaduje: z-za palityki joj niama kali zajmacca jaje chobi.
«U mianie jość raskrojenaja kašula, u biełaruskim tradycyjnym styli — dahetul nie mahu davyšyvać, užo 30 hod lažyć. A jašče abrus «Viasiołka», na vialiki stoł, z 21 survetkaj. Centr — sonca, na survetkach — zorki, simvał čałavieka.
Ja tak padumała: kali skonču vyšyvać hety kamplekt, ułada źmienicca. Kajusia: i ŭ minułym, i ŭ pazaminułym hodzie nivodnaj survetki nie vyšyła».
Kamientary