Mierkavańni11

«Ciapierašnija žančyny ŭ biełym dziejničali tak, jak zrabiła b Łarysa Hienijuš». Da śmierci Leakadzii Šyšei

18 studzienia ŭ Vilni pamierła biełaruskaja vołatka Leakadzija Šyšeja. «Pryhožaja i krochkaja kabieta 94 hadoŭ, na plačoch jakoj mieściŭsia vialiki biełaruski śviet, pakinuła nas biez svajoj achovy», — piša ŭ «Novym časie» Uładzisłaŭ Harbacki.

Leakadzija Šyšeja

Dysidentka, hułahaŭka, znajomaja Łarysy Hienijuš, spadarynia Leakadzija paśla vaśmi z pałovaj hadoŭ łahieraŭ za ŭdzieł u antysavieckaj arhanizacyi «Čajka» apynułasia z mužam u Vilni. 

Jana nie pisała tekstaŭ, zastavałasia ŭ cieni muža, da jaje časta źviartalisia pieravažna jak da toj, jakaja z turemnych časoŭ viedała Łarysu Hienijuš. Pry hetym jana była nie tolki žonkaj i siabroŭkaj kahości słynnaha, jana sama ŭvasablała niepaŭtorny, cikavy i časam vuścišny śviet — uspamin pra našaje minułaje, važny hołas vusnaj historyi. Jana zastavałasia dušoj biełaruskaj Vilni, naviedvała biełaruskija imprezy, a ŭ apošnija hady ŭžo z domu spačuvała biełaruskam, jakija zmahalisia z čarhovaj aŭtarytarnaj navałaj paśla 2020 hoda.

I jaje nie ździŭlała toje, što rabiłasia i robicca ŭ Biełarusi i Rasii. Dosyć piesimistyčna kanstatavała, što, pakul Rasija haspadaryć u Biełarusi, nam nie stać na cyvilizavany šlach. Biełarusaŭ nazyvała «niaščasnymi» i nie vieryła ŭ chutkuju ichnuju pieramohu. Akramia ŭpłyvu Rasii dy čyńnikaŭ, jakija vyznačajuć parazu biełaruskich pratestaŭ, adnosiła i praźmiernuju «pamiarkoŭnaść» samich biełarusaŭ, jakija cierpiać i maŭčać.

Vielmi pilna spadarynia Leakadzija sačyła za rucham žančyn u biełym: jaje ŭražvała ich śmiełaść.

Žančyny ŭ biełym vyklikali ŭ jaje ŭspaminy pra šmatlikich źniavolenych žančyn u jaje maładości, jana ličyła, što ciapierašnija žančyny ŭ biełym dziejničajuć tak, jak zrabiła b Łarysa Hienijuš.

Leakadzija Šyšeja ź Ludvikaj Kardzis

Dziakujučy Ludvicy Kardzis, u 2021 i 2022 hadoch mnie ŭdałosia paznajomicca ź vilenskaj vołatkaj, jakaja žyła na Antokali, i razam ź Ludvikaj my zapisali cikavyja niekalkihadzinnyja intervju sa spadaryniaj Leakadzijaj.

Žyćcio Leakadzii zasłuhoŭvaje asobnaj knihi, jakaja, niama sumnievu, źjavicca ŭ niedalokaj budučyni. Svoj apovied i, mahčyma, budučuju knihu pra biełaruskuju hierainiu ja b nazvaŭ «N 604 Ŝ»: jaho spadarynia Leakadzija atrymała ŭ viaźnicy i da śmierci Stalina musiła adhukacca na numar, a nie na imia.

Da skonu jana zapomniła numar i pry strečy žartam, ale i sa skruchaju raspaviadała pra taki pierachrost čałavieka ŭ HUŁAHu.

Kali pamior Stalin, pieršaj stanoŭčaj źmienaj stałasia toje, što było spynienaje nazyvańnie źniavolenych pa numarach — viarnulisia da imionaŭ.

Jaje ździŭlała pakora i durnota mnohich žančyn u turmie, jakija płakali ad naviny pra śmierć dyktatara i praciahvali nazyvacca pa numarach. Pa vyzvaleńni jana vykinuła turemnyja rečy, u tym liku robu, bo nie chaciełasia mieć pierad vačyma sumnaha napaminu, ale pry hetym jana pakinuła cikavyja ŭspaminy i niaskradzieny aptymizm, dziakujučy jakomu i vytrymała ŭ savieckim piekle. Ale ž da skonu joj tak i nie ŭdałosia vyniščyć z pamiaci i cieła numaru, nadadzienaha joj «savieckaj radzimaj».

Numary zamiest imionaŭ cudoŭna śviedčać pra sapraŭdny charaktar SSSR i ciapierašniaj Biełarusi, jakaja praciahvaje traktavać čałaviečaje žyćcio jak ułasnaść dziaržavy.

Litva pryznała jaje źniavolenaj i nadała zasłužanaje hramadzianstva, biełaruskaja dyjaspara pryznała jaje hierainiaj, Rada Biełaruskaj Narodnaj Respubliki ŭznaharodziła jaje miedalom «100 hadoŭ BNR», i tolki aficyjnaja radzima nijak nie ŭhanaravała biełarusku, jakaja «za ništo» adsiedzieła vosiem z pałovaj hadoŭ u HUŁAHu, tak i nie atrymaŭšy paśla ani prabačeńnia, ani kampiensacyi.

Jašče pry žyćci i tym bolš ciapier, u śmierci, Leakadzija dałučyłasia da kahorty niaskoranych biełarusak, jakija składajuć niabačny, ale isny panteon vołataŭ biełaruščyny.

Ludvika Kardzis, Leakadzija Šyšeja i Uładzisłaŭ Harbacki

Ciapier, kali spadarynia Leakadzija syšła, mnie zastajucca chiba ŭspaminy ab apošniaj sustrečy ź joju — 1 červienia 2022 hoda. U dzień jejnaha naradžeńnia ja zajechaŭ da jaje z bukietam kvietak. Ledźvie trapiŭ da jaje praz zakadavanyja dźviery padjezda, admoviŭsia ad kavy, tolki ŭ parozie kaliva pahavaryŭ ź joju i mocna abniaŭ na raźvitańnie, kab bolš nikoli nie sustrecca…

Čytajcie taksama:

Pamierła Leakadzija Šyšeja

Kamientary1

  • Andrei
    21.01.2023
    Dumaju shto Larusa Heniush byla by u bel- chyrvona-belyh coliarah…
 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja16

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja

Usie naviny →
Usie naviny

Tramp vymušana spyniaje rejdy suprać imihrantaŭ u sielskaj haspadarcy i hatelnym biznesie3

Navukoŭcy znajšli prosty sposab paspryjać rostu raślin — muzyka, ale nie kožnaja20

Ryanair budzie štrafavać pasažyraŭ, jakija parušajuć paradak1

U Homieli 7 hadoŭ tamu pabudavali prybiralniu ledź nie za miljon dalaraŭ. Jak u joj ciapier?4

U Dubai zahareŭsia 67-paviarchovy chmaračos3

Što moža čakać tych, kaho buduć sudzić pa spravie «Biełaruskaha Hajuna»?

Łukašenka parekamiendavaŭ biełarusam nie nalahać na bulbu13

Izrailcianam prychodziać špijonskija paviedamleńni ad karespandentki ANT10

Usploski zakazaŭ picy kala Pientahona mahli śviedčyć pra budučuju ataku na Iran9

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja16

Tehieran haryć. Izrailskija źniščalniki praciahvajuć udary, pakul SPA Irana biaśsilnaja

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić