«Dva tydni na Maldyvach daražejšyja, čym paŭtara miesiaca ŭ Aŭstralii». Biełaruski raskazali pra svaje ekzatyčnyja padarožžy i vydatki na ich
U padarožžach niešta doraha (jak kvitok na samalot da Aŭstralii za paru tysiač dalaraŭ), niešta tanna (jak piacidalaravy vjetnamski abied), a niešta nieacenna (naprykład, ubačyć kaału prosta nad saboj ci trojčy sustreć Novy hod). «Anłajnier» znajšoŭ biełarusak, jakija aktyŭna vandrujuć, i pahavaryŭ ź imi pra samyja jarkija ŭražańni i vydatki ŭ inšych krainach.
«Skažy, kali łaska, u Biełarusi ŭsio tak jaduć banany?»
Ź Lizavietaj žurnalisty stelefanavalisia pa videa. Za jaje plačyma — apartamienty, a za ich ścienami — Niačanh, što ŭ Vjetnamie. Paśla razmovy dziaŭčyna źbirajecca na mora — zvyčajnaja reč u hrafiku vandroŭnicy.
Luboŭ da daśledavańnia śvietu ŭ Lizaviety skłałasia ź dziciačych uspaminaŭ pra mora, kitajskich suvieniraŭ z mamčynych kamandzirovak, padletkavych pajezdak na spabornictvy pa akrabatycy i studenckich vyłazak u Jeŭropu.
Niekalki hadoŭ tamu dziaŭčyna adčuła vyharańnie i pajechała ŭ Hruziju na miesiac-dva raźviejacca. Ale ŭsio pajšło nie pa płanie.
«Ja vyjšła ŭ Batumi i vyrašyła: nu ŭsio, ja tut žyvu. Pierajechała z asabistaj pakłažaj, biez płanu — voś tak źjeździła ŭ adpačynak».
Dziaŭčyna pierabudavała pracu trenieram i nutrycyjołaham pad anłajn-farmat i ŭ Biełaruś vyrašyła pryjazdžać tolki letam, kali ciopła. Spačatku abjeździła Hruziju, Turcyju i Kaŭkaz, a na 30-hodździe padaryła sabie kvitok u Kuała-Łumpur za 300 dalaraŭ.
I paniesłasia: Filipiny, Małajzija, Vjetnam, Tajłand, Kambodža, znoŭ Vjetnam — heta maršrut tolki za apošnija paŭhoda. U adnym punkcie Lizavieta zatrymlivajecca na miesiac, maksimum paŭtara.
Stalica Małajzii stała adnym z samych jarkich uražańniaŭ za hety čas.
«Kali ja ŭpieršyniu ŭbačyła viežy Pietronas, išoŭ doždž. Ja zapłakała ad ščaścia: było składana ŭśviadomić, što prosta pierad taboj toje, što chaciełasia ŭbačyć niekalki hadoŭ».
Z saboj u samalot dziaŭčyna zabrała ździŭleńnie ad taho, jak cikava ŭ krainie miksujucca nacyjanalnaści, jak sučasna vyhladaje Kuała-Łumpur i jak šmat tam ahladnych placovak, a jašče — jakoj niečakanaj moža być sustreča z varanam.
Jašče adzin daŭni trevieł-hieštalt zakryła niezapłanavanaja pajezdka ŭ Kambodžu. Surazmoŭca raskazvaje, što kaliści ŭ dziacinstvie ŭbačyła pa televizary Anhkor-Vat — hihancki staradaŭni chramavy kompleks. Jana ŭraziłasia i pisała hetuju nazvu va ŭsich śpisach žadańniaŭ. U 2023 hodzie znajšła rejs tudy z Fukuoki — i palacieła za dziciačaj maraj.
U Niačanhu, dzie jana znachodzicca ciapier, dziaŭčynu skaryła čystaje mora i najaŭnaść hor — z domu vidać i toje, i druhoje. Z zabaŭkami ŭ krainie ŭsio ŭ paradku: jość vostraŭ-park z atrakcyjonami, i jość miesca kulturnamu šoku. U asnoŭnym jon źviazany z hastranamičnaj kulturaj i ježaj.
U kaviarniach i restaranach paŭsiul maleńkija kresiełki — vyšynioj santymietraŭ z 30. Kampaniju im składajuć takija ž minijaciurnyja stoliki. Dla biełarusaŭ dziŭna bačyć manhał u haradskim dvary, a dla vjetnamcaŭ narmalna vyjści i niešta na im pasmažyć.
Adnojčy Lizavieta sama kulturna šakavała astatnich. Usio było tak: sabrałasia vialikaja internacyjanalnaja kampanija, kab pahavaryć pa-anhlijsku, arhanizatary padrychtavali dla ŭsich banany ŭ jakaści pačastunku. Źjeści sadavinu zvykłym sposabam siarod ludziej Lizaviecie ŭ toj momant zdałosia niajomkim, jana paprasiła łyžku. Chacieła pierakusić niezaŭvažna, a vyjšła naadvarot. Za stałom zapanavała maŭčańnie, a potym niechta spytaŭ:
«Skažy, kali łaska, u Biełarusi ŭsie tak jaduć banany?»
U Azii dziaŭčyna pasprabavała cvyrkunoŭ, źmiaju i krakadziła. Kaža, što cvyrkuny padobnyja na siemki, źmiaja — na vuhra, a krakadził zanadta unikalny, kab z čymści paraŭnać.
Tym, chto budzie padarožničać u hetaj častcy śvietu, dziaŭčyna raić pratestavać kambadžyjski amok (heta strava z ryby ŭ kakosavym małace) i vjetnamski niem (blincy z krevietkami).
U krainie ździŭlajuć i radujuć svaboda i rassłablenaść — jany i ŭ adzieńni, i ŭ pavodzinach miascovych. Niama aceńvajučych pohladaŭ. Kolkaść spartyŭnych ludziej zaškalvaje. Vjetnamskija babuli ad moładzi nie adstajuć.
Samaje važnaje ŭ padarožžach
Hadoŭ ź dziesiać tamu na pytańnie «Što treba mieć, kab jeździć pa śviecie?» dziaŭčyna skazała b, što kampaniju. Ale ciapier u jaje inšy adkaz: suviaź.
Pieršaje, što treba zrabić u novaj krainie, na dumku Lizaviety, — heta padklučycca da internetu. Kali jon jość, to možna vyrašyć luboje pytańnie i pieraadoleć moŭny barjer z anłajn-pierakładčykam, što asabliva aktualna ŭ Azii.
Vandrujučy ŭ adzinočku, dziaŭčyna vyvieła paru łajfchakaŭ, jak nie zasumavać. Naprykład, kampaniju možna znajści ŭ tielehram-čatach. Varta prosta ŭbić u pošuk nazvu horada kirylicaj — i vuala, u vas jość takija ž pryjezdžyja. Kali chočacca mieć znosiny ź miascovymi, spatrebiacca English-speaking-kłuby.
U pajezdkach pa Azii Lizavieta znajšła blizkuju siabroŭku — jany abiedźvie «skačuć» pa śviecie i vyrašajuć, dzie nastupnym razam pierasiakucca. Źjaviŭsia i chłopiec — ciapier jeździać razam.
Śviaty ź miascovym kałarytam ŭžo taksama byli: u kitajskim restaranie adznačali dzień naradžeńnia znajomaha — pa pachodžańni jon kitajski małajec. Usie daryli čyrvonyja kanvierty z hrašyma — Lizavieta kaža, kitajcy lubiać i toje, i druhoje.
2024 hod dziaŭčyna adznačyła dvojčy: pa-našamu i pa-kitajsku. Chutka buduć śviatkavać pa-tajsku.
A kolki hrošaj treba na ŭsio heta?
Vjetnam — samaja biudžetnaja kraina sa śpisu Lizaviety za apošnija paŭhoda. Hatel u centry Niačanha z basiejnam na dachu, štodzionnym prybirańniem i trenažornaj załaj abyšoŭsia prykładna ŭ $250-270 u miesiac. Na ježu tracicca prykładna $50 u tydzień u kaviarni ź miascovaj kuchniaj. Zabavy daražejšyja za $10 tut sustreć składana.
«Kali žyć zvyčajna, nie katacca pa słavutaściach, jak turyst, $500-600 chopić lohka», — padbivaje štomiesiačny biudžet dziaŭčyna.
Samaja darahaja kraina z paŭhadavoha padarožža — Małajzija. Tolki $600 kaštavali apartamienty ŭ Kuała-Łumpury — maleńkaja studyja z pryjemnymi ŭmovami i łakacyjaj. Na miesiac žyćcia tut, kaža hierainia, treba prykładna $1500. Ježa na tydzień abyjdziecca prykładna ŭ $250. Ceny ŭ małazijskich restaranach amal jak u Minsku: na stravu treba zakładać $10-15. Zabavy daražejšyja, čym u Vjetnamie. Naprykład, padjom na naziralnuju placoŭku kaštuje $15-20.
Jak ekanomić u pajezdkach?
U Vjetnamie i Tajłandzie, raskazvaje surazmoŭca, pracuje taki łajfchak: možna abychodzić pieššu kandaminimumy, zachodzić u hateli i pytacca ceny prosta tam, pakolki na kartach u internecie adznačany daloka nie ŭsie miescy. A jašče možna tarhavacca.
«Ja niejak napisała ŭładalnikam u Airbnb: «Ci zrobicie vy mnie źnižku?» Spytałasia naŭhad, dumała, dobra, kali $30 skinuć. A jany skinuli $100».
«Kienhuru tam — jak katoŭ u Stambule»
Darja z mužam ciapier u Barsiełonie. Para pracuje ŭ IT, i padarožžy arhanična ŭpisvajucca ŭ rytm žyćcia. Paśla 38 krain dziaŭčynu niaprosta ździvić, ale Aŭstralii heta ŭdałosia. Hetaje padarožža-zimoŭka — samaje jarkaje ŭ trevieł-kalekcyi dziaŭčyny.
Kraina zdavałasia niedasiahalnaj: dalokaj, strašnavataj, darahoj, — ale atrymać vizu tudy akazałasia davoli lohka. Elektronnaja zajaŭka, navat biez padačy pašparta, dva tydni čakańnia i kala €115 vizavaha zboru z kožnaha — i voś hadavaja viza hatovaja. Pa joj možna pravieści ŭ krainie 90 dzion.
Samym darahim artykułam vydatkaŭ stali avijabilety — paru tysiač dalaraŭ na čałavieka, ale heta ŭ abodva baki. Lacieli ź pierasadkami, praz 30 hadzin darohi byli na miescy.
«Kali ludzi płanujuć padarožža, jany zaŭsiody pačynajuć z kvitkoŭ. Bačać hetuju vielizarnuju canu i dumajuć: «Raz kvitki kaštujuć stolki, to ŭ krainie, napeŭna, naohuł nie vyžyviem». Ale heta akazałasia stereatypam. Usio astatniaje było albo na ŭzroŭni jeŭrapiejskich cenaŭ, albo navat nižej».
Płan na padarožža byŭ taki: pažyć tydzień u Mielburnie, uziać dom na kołach i jašče dva tydni pravieści na kultavym i malaŭničym maršrucie Great Ocean Road, a potym jašče miesiac — u Sidnei.
Mielburn i Sidnej akazalisia padobnyja: abodva vielmi raźvityja, chiba što tolki ŭ druhim krychu bolš atmaśfiery kurortnaha horada.
— Ci bačyli vy kienhuru? — uźnikaje samaje banalnaje na śviecie pytańnie ad supolnaści tych, chto nikoli nie byŭ u Aŭstralii.
— Dzieści raz na dva dni, vielmi časta. Kali žyli ŭ domie na kołach, heta była pastajannaja zabaŭka — hladzieć na kienhuru. Jany mohuć pasiadzieć navat na zvyčajnaj darozie. Ich tam, napeŭna, jak katoŭ u Stambule.
Jašče adno jarkaje ŭražańnie ad krainy — kaały. Kali pobač eŭkaliptavaje dreva, treba tolki padniać hałavu i pryhledziecca — dzieści ŭ listocie napeŭna chavajecca hety źviarok. Adnojčy maładyja ludzi ŭbačyli kaał prosta na darozie — było jak u miemie: suśvietny spakoj na miłych pyskach.
Asobnaj słavutaściu možna ličyć kiempinhi, i dla hetaha jość usie padstavy. U krainie supierpapularnyja padarožžy ŭ damach na kołach, i dla ich jość infrastruktura: jość dzie padsiłkavacca elektryčnaściu, napoŭnić bak vadoj. Miesca dla doma na kołach kaštuje kala €27 za noč u zaležnaści ad pamieraŭ. Da viečara tudy ściakajucca vandroŭniki, razmaŭlajuć za žyćcio, a ranicaj ščaśliva raźjazdžajucca chto kudy.
Placoŭki nastolki papularnyja, što adnojčy Darji z mužam nie chapiła miesca i pryjšłosia načavać na parkoŭcy kala plažu (a takoje naohuł zabaroniena). Tady jany zastalisia biez elektryčnaści i hatavali viačeru pry śviatle telefonaŭ. Dy jašče i na vulicu vyjści było strašna: heta pieršaja noč na Great Ocean Road, ludziej niama, a strach pierad aŭstralijskimi žyvymi istotami jość.
«U nas było samaje papularnaje pytańnie pra minusy žyćcia ŭ Aŭstralii, i heta było vielmi paciešna. Čakaješ, što tabie zaraz vykładuć ceły śpis, a tabie adkazvajuć: «Što? U nas niama nijakich minusaŭ». I heta sapraŭdy tak, my taksama nie znajšli — akramia addalenaści i niebiaśpiečnaha sonca».
U hastranamičnych pieravahach Darja była kansiervatyŭnaja: «palavała» za miascovymi stejkami, jakija ličacca adnymi z najlepšych u śviecie. Jeła ich amal kožny dzień. Dva siarednich stejki kaštujuć kala €5.
U kramach uvohule jość pradukty na luby hust — i na jeŭrapiejski, i na azijacki. Z ekzotyki dla biełaruski: miasa kienhuru na pryłaŭkach — takaja ž zvyčajnaja źjava, jak u nas kuryca.
Pryjemna ździviła adsutnaść nasiakomych. Čakali hihanckaj i strašnaj žamiary, a na samaj spravie pavuka ŭbačyli tolki adnojčy ŭ dušavoj kabinie na plažy. Darja havoryć, što harady apracoŭvajuć, i žudasnyja pačvary, jakija padbirajucca da ciabie, pakul ty śpiš, — heta stereatyp.
Na plažach jość abjavy ab ryzycy narvacca na akułu, ale jość i aharodžanyja zony dla płavańnia. Kali ŭvažliva hladzieć pa bakach i prytrymlivacca instrukcyj, ničoha strašnaha ŭ teoryi nie adbudziecca.
Pieralot u krainu kaštuje šmat — jak pa časie, tak i pa hrašach. A što z astatnimi cenami?
«Heta budzie niatannaje padarožža. Ale ja skažu tak: źjeździć na dva tydni na Maldyvy abyjdziecca daražej, čym źlotać na paŭtara miesiaca ŭ Aŭstraliju», — pryznajecca dziaŭčyna.
Pa cenach Darja aryjentuje tak:
- arenda kiempiera — ad €700 na tydzień. Kali pryjazdžać na try-čatyry miesiacy, tańniej budzie kupić dom na kołach i potym jaho pradać.
- źniać adnapakajoŭku sa spalniaj, tualetam i kuchniaj možna za €1500-2500 u miesiac, ale heta nie budzie centr horada.
- kubak kavy ŭ Sidnei i Mielburnie kaštuje ledź nie tańniej, čym u Litvie, heta značyć mienš za €3,5.
Tym, chto źbiarecca jechać, dziaŭčyna raić rychtavacca zahadzia: atrymlivać vizu nie za dva miesiacy, a za paŭhoda da pajezdki (jana dajecca na hod). Čym bližej padarožža, tym mienš vybaru i tym vyšejšyja ceny na žyllo i kiempiery. I, viadoma, navat nie varta adkryvać artykuły na temu «Što vas zabje ŭ Aŭstralii».
Jak samastojna spłanavać avijapadarožža i nie prahadać? Biełarusy padzialilisia łajfchakami
«Zamiest 11 dzion adpačynku atrymałasia siem». Turystka raskazała pra padvodnyja kamiani raschvalenaha adpačynku ŭ Kitai
Pustyja plažy, tannaja ježa i słaby raspaŭsiud anhlijskaj. Ajcišnik-pačatkoviec raskazaŭ, jak zimavaŭ u Vjetnamie
U jakija krainy biełarusy mohuć adpravicca na adpačynak bieź vizy? Śpis vialiki, ale jość niuansy
«Kali ciapier chierova, značyć, heta jašče nie kaniec». Pahutaryli z epatažnym «śviatarom XXI stahodździa», pra jakoha nie było čuvać piać hadoŭ paśla aryštu
Kamientary