Sacyjołahi: Navat praŭładnyja biełarusy nie suprać «adlihi», tracina ź ich — za vyzvaleńnie palitviaźniaŭ
Ekśpierty Chatham House pradstavili daśledavańnie taho, jak biełarusy ŭsprymajuć prezidenckija vybary-2025. Vyniki daśledavańnia prezientavaŭ Ryhor Astapienia, dyrektar Biełaruskaj inicyjatyvy Chatham House.
Apytańnie, pra jakoje idzie havorka, prachodziła ŭ śniežni 2024-ha — studzieni 2025-ha, u im paŭdzielničali 833 biełarusy. Aŭtary daśledavańnia pryznajuć, što vyniki takich apytańniaŭ u Biełarusi mohuć być skažonyja praz faktar strachu — častka respandentaŭ aścierahajecca vykazvać krytyčnyja dumki nakont ułady. Ale, upeŭnienyja aŭtary, faktar strachu nie budzie kardynalna skažać vyniki apytańnia.
Apytanych padzialili na čatyry hrupy: praŭładnyja (da takich adnieśli 33%), niejtralnyja (41%), ekanamična niezadavolenyja (13%) i prademakratyčnyja (14%).
Bolšaść biełarusaŭ nie ŭpeŭnienyja, što buduć hałasavać — pracent upeŭnienych u svaim udziele zaŭvažna nižejšy, čym heta było ŭ 2020-m: pa apytańni 2020-ha 75% biełarusaŭ dakładna źbiralisia hałasavać, a na siońnia hetaja dola źniziłasia da 36%.
Tolki 45% respandentaŭ vierać, što hałasy na vybarach buduć ličyć sumlenna.
Biełarusy mała ŭciahnutyja ŭ vybarčuju kampaniju, i adzinaja častka hramadstva, chto zadavoleny tym, jak buduć prachodzić vybary — heta prychilniki praŭładnych pohladaŭ.
Daśledčyki ličać, što na fonie antyvajennych nastrojaŭ biełarusaŭ Łukašenka sfarmavaŭ vyhadny dla jaho imidž palityka, jaki nie daje ŭciahnuć krainu ŭ vajnu. Z hetym zhodnyja ci schilajucca da hetaha 68%. Ale biezumoŭnuju padtrymku jon maje tolki siarod praŭładnych biełarusaŭ: 89% pradstaŭnikoŭ takoj katehoryi całkam ci častkova zhodnyja, što Łukašenka «robić usio, kab nie ŭciahnuć Biełaruś u vajnu». U vypadku z prademakratyčnymi biełarusami tolki 22% apytanych padzialajuć hetuju ideju ŭ toj ci inšaj stupieni.
Što da ŭsiaho hramadstva, jano pa-raniejšamu nie nadta zadavolenaje situacyjaj u krainie. Ekanomika vyklikaje bolš za ŭsio pytańniaŭ — 41% apytanych ličać heta hałoŭnaj prablemaj (i niezadavoleny inflacyjaj i rostam cen). Siarod prablemnych śfier adznačajuć taksama biaśpieku (17%), unutranuju palityku (14%), źniešniuju palityku (10%), achovu zdaroŭja (9%).
Ahułam 47% apytanych zhodny całkam ci častkova, što ŭ apošni hod spravy ŭ krainie iduć u pravilnym kirunku. 21% z hetym nie zhodnyja, astatnija 32% mieli ciažkaść z adkazam.
Bolšaść apytanych, navat pradstaŭniki praŭładnych kołaŭ, padtrymlivajuć ideju «adlihi» paśla vybaraŭ, ale mała chto ŭ heta vieryć. Ažno 57% respandentaŭ praŭładnych pohladaŭ padtrymlivajuć u toj ci inšaj stupieni ideju, kab u Biełarusi palepšylisia adnosiny z Zachadam, i 34% respandentaŭ hetaj katehoryi za toje, kab ułady praciahnuli vypuskać na volu palitviaźniaŭ.
Što da astatnich katehoryj respandentaŭ, 53% ź ich hatovyja ŭ toj ci inšaj stupieni padtrymać palapšeńnie adnosin z Zachadam, to-bok ličba akazałasia navat mienšaj, čym u vypadku z praŭładnymi respandentami. I 48% biełarusaŭ niepraŭładnych pohladaŭ za toje, kab ułady praciahnuli vypuskać palitviaźniaŭ.
Pry hetym respandenty časta vybirali varyjant «ciažka adkazać»: naprykład, ažno 43% niepraŭładnych respandentaŭ vybrali hety varyjant datyčna pytańnia pra padtrymku dalejšaha vychadu palitviaźniaŭ. Hety varyjant adkazu časta vybirali i prychilniki Łukašenki.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆAmierykancy dabilisia vyzvaleńnia Juryja Ziankoviča. Jon byŭ prysudžany da 11 hadoŭ źniavoleńnia18
Kamientary