Pamior Lenin… Pamior «vialiki eksperymentatar», pamior čałaviek, jaki advažyŭsia paviaści narodnyja masy biaźmiežnaje Rasiei najpraściejšaj i najkaraciejšaj darohaj da sacyjalnaje revalucyi.
Tak mnoha ŭsiudych havorycca ab sacyjalnaj revalucyi! Sacyjalisty havorać ab joj jak ab dalokim, ale niaŭchilnym dni «vialikaje raspłaty», kali rabotniki ŭsiaho śvietu voźmuć u svaje ruki vytvar ich ža ŭłasnaje pracy — usiu pramysłovaść, abapiertuju siańnia na kapitalistyčnym ładzie i dziela hetaha zasudžanuju na katastrofu. Buržuazija havoryć ab sacyjalnaj revalucyi ź nianaviściaj i stracham, ale j jana nia moža zapiarečyć niaŭchilnaści zamieny kapitalizmu hramadz¬kaj haspadarkaj, tolki nie pradstaŭlaje sabie mahčymym vybuch jaje ŭ chutkim časie. Bo i adny i druhija pryvykli ŭsie pieramieny ŭ hramadzkim žyćci razhladać evalucyjna i pierakanany, što narody śvietu čakaje jašče vielmi doŭhi peryjad naśpiavańnia sacyjalnaje revalucyi, jakaja pavinna vybuchnuć tady, kali raśćviŭšy i pieraćviŭšy kapitalizm zhubić apraŭdańnie svajho isnavańnia, jak nieadpaviadajučy vymoham vytvorčaści.
Ale my nia viedajem ni ŭ jakoj halinie hramadzkaha žyćcia takoje «idealnaje evalucyi». Daśpieŭšyja płady, praŭda, spadajuć z dreva i biaź vietru; ale nalacieŭšaja navalnica strasaje časta i niedaśpieŭšyja, i zusim syryja…
Takaja navalnica pralacieła na našych vačoch nad usieńkim śvietam, ustrosšy jaho da samych fundamentaŭ. U suviazi z suśvietnaj vajnoj pačało valicca toje, što pry narmalnych varunkach jašče doŭhija hady pavinna b było «daśpiavać».
U pieršy čarod pačali valicca manarchii: manarchičnaja ŭłada, abapiertaja na voli adzinki — «pamazańnika božaha», — užo daŭno pieražyła tyja časy, kali dziela tych ci inšych pryčyn isnavańnie jaje abjektyŭna było apraŭdana. Jak daśpieŭšy i navat pieraśpieŭšy płod, jana i pa¬vin¬na była pieršaja stacca achviaraj suśvietnaje zaviruchi. I tam, dzie ŭłada manarcha, jak u Rasiei, na pahlad, była najpaŭniejšaja, dzie jana najbolš rezka razychodziłasia z vymohami novaha žyćcia, što zaradziłasia i burliła ŭžo ŭ huščy narodnaj, — tam razvał manarchii adbyŭsia ŭ najbolš rezkaj, najbolš katastrafičnaj formie.
A adnačasna z razvałam caryzmu ŭ Rasiei, Niamieččynie, Aŭstryi — pačynajecca razvał i samich hetych dziaržavaŭ. Napieradzie ŭsich i tut idzie Rasieja, staŭšajasia astroham narodaŭ, paniavolenych siłaj aružža. I adzin za adnym vyzvalenyja narody vychodziać z henaha astrohu — dziela samastojnaha, ni ad koha nie zaležnaha dziaržaŭnaha žyćcia.
Poŭny varyjant čytajcie ŭ papiarovaj i pdf-versii hazety "Naša Niva"
Drukujecca pavodle: «Zmahańnie», 1924, 27 studzienia, dzie apublikavany ŭpieršyniu biaz podpisu.
Kamientary