Гэта маладзенькая жанчына зь цёплымі, вялікімі карымі вачыма, настолькі тоненькая і мініятурная, што называць яе хочацца толькі Ганначкай — як дзяўчынку. Між тым, і творчыя, і жыцьцёвыя здабыткі «дзяўчынкі» ўражваюць: яна — аўтарка некалькіх кніг, сяброўка Саюзу мастакоў. Гутарка з Ганнай Раманоўскай.
«НН»: Ганначка, як склалася, што менавіта Вы сталі аўтаркай марак?
ГР: Я рабіла малюнак на капэрту да юбілею Вацлава Ластоўскага. Пасьля гэтага мне прапанавалі зрабіць эскіз марак. У мяне былі розныя ідэі, я зрабіла гэты варыянт, і яго зацьвердзілі.
«НН»: У Вас ёсьць свой адметны стыль. Як Вы да яго прыйшлі?
ГР: Я ня стаўлю перад сабой мэты знайсьці нейкі пэўны стыль. Хучэй, я ў пошуку сябе, і гэта адбіваецца на стылі. А стыль як такі можа быць розным, бо для розных мастацкіх мэтаў трэба выкарыстоўваць розныя мастацкія вырашэньні.
«НН»: Многія Вашыя карціны — казачна‑рамантычныя. Ці можна сказаць пра Вас, што Вы — казачна‑рамантычны чалавек?
ГР: Складана адказаць, я сябе такім чалавекам ня бачу. Але мастацтва маё і я — гэта розныя рэчы. Магчыма, маё мастацтва больш радаснае, чым я. Крытэр мастацтва для мяне — гэта выказаць тое ўнутранае веданьне, што нельга ўвасобiць у словах. Гэта звышмэта. Калі талент і жыцьцёвы шлях дазволяць гэта зрабіць — мастак адбыўся.
«НН»: На цікавай і заўважнай выставе «Разам», якая праходзіла вясной мінулага году, была і Вашая праца, якая называлася «Школа маўчаньня». Удзел у такой выставе — вялікі посьпех. Раскажыце, як Вы трапілі на гэтую выставу і раскажыце пра Вашую карціну.
ГР: Удзельнічаць у выставе мне прапанавалі сябры суполкі «Пагоня». А імпульсам для стварэньня карціны сталі шматлікія жыцьцёвыя сытуацыі, калі прыходзілася маўчаць… Я заўсёды імкнуся знаходзіць агульную мову, згладзіць нейкія вуглы… Але чым далей, тым цяжэй робіцца маўчаць — калі бачыш нейкую несправядлівасьць, калі побач кагосьці абражаюць. Немагчыма маўчаць усё жыцьцё…
«НН»: Магу дадаць з вышыні сваіх гадоў, што з узростам выказвацца робіцца прасьцей і ўрэшце рэшт прыходзіш да таго, што пачынаеш ужо рэзаць усё, як ёсьць. Але Вам да гэтага яшчэ далёка! (Сьмяемся). А як увогуле Вы знаходзіце вобразы і ідэі для сваіх прац? Вам трэба стаць з пэндзлем за мальбэрт, ці гэта адбываецца, калі Вы, скажам, мыеце посуд ці шаруеце падлогу?
ГР: Вобразы нараджаюцца па‑рознаму. Я не раблю свае працы неяк самі па сабе, у адрыве ад жыцьця. Для іх заўсёды знаходзяцца вонкавыя імпульсы. Многае набываеш у вандроўках, і потым тое, што пабачыў, пераліваецца на палатно… Яшчэ хачу сказаць, што мне вельмі дапамагае муж. Ён дызайнэр, завуць яго Яўген Чазлоў, і ён мяне вельмі падтрымлівае… Ён даруе мне маю пэўную бесгаспадарнасьць… Ён тое, што называецца — погляд звонку. Увогуле, у кожнага мастака ёсьць свой брат Тэа — як ён быў у Ван Гога. Для мяне гэта муж. Мне здаецца, што мастачцы‑жанчыне жыць і працаваць у пэўным сэнсе лягчэй, чым мастаку‑мужчыну.
«НН»: Як Вы ацэньваеце мастацкае жыцьцё Менску?
ГР: Мне гэта цікава. Наагул беларускае мастацтва вельмі адрозьніваецца ад мастацтва Захаду. Мы па‑за межамі мэйнстрыму. Нашае мастацтва застаецца своеасаблівым і мала паддаецца знадворнаму ўплыву.
«НН»: Дык гэта добра? І дзякуй родным уладам за ізаляцыю краіны?
ГР: Мастацтва адрозьнiваецца таму, што жыцьцё нашае iншае, чым у астатнiм сьвеце, але нельга сказаць, што мы ў iнфармацыйнай iзаляцыi. Цяжка ацаніць такую сытуацыю ў мастацтве ў гістарычным пляне. Мне падаецца, што, можа, гэта i добра, бо дае нам магчымасьць быць цікавымі для сьвету — якраз праз нашую арыгінальнасьць.
«НН»: А ці ёсьць у Менску мастацкая галерэя, якую Вы лічыце любімай, куды прыходзіце падзарадзіцца дадатнымі эмоцыямі?
ГР: Мне падабаецца Музэй сучаснага мастацтва. Ён адпавядае высокаму ўзроўню. Падабаецца мне і галерэя «ЛаСандр‑арт». Яны робяць вельмі важную справу, якую можна нават назваць місіяй: выстаўляюць карціны беларускіх мастакоў, якія ўжо пайшлі з жыцьця, не даюць публіцы забыць пра іх. У жніўні ў галерэі «ЛаСандр‑арт» адбылася выстава майго бацькі Лявона Раманоўскага, і мне было вельмі прыемна, што цікавасьць да творчасьці бацькі застаецца, што ягоныя работы падабаюцца, што іх набываюць.
«НН»: А можаце назваць свайго любімага мастака, любімую карціну?
ГР: Цяпер мне вельмі падабаюцца беларускія мастакі, падабаецца тое, што цяпер робяць мае аднагодкі. А наагул маім любімым мастаком заўсёды быў Брэйгель — за тое, што ён змог перадаць нявыказаную сымболіку, якую мы цяпер не разумеем, але адчуваем.
«НН»: Я ведаю, што Вы з Вашым мужам зьбіраецеся будаваць пад Менскам экалягічны дом. Гэта так?
ГР: Так. Прычым ня толькі мы. Нас некалькi маладых сем’яў, якія аб’ядналіся з мэтай пабудаваць цэлы пасёлак экалягічных дамоў — дамоў, якія б ні ў чым ня шкодзілі асяродзьдзю, а, наадварот, аздараўлялі яго. У нас ёсьць ужо праекты такіх дамоў, цяпер мы зацьвярджаем іх і шукаем месца, якое нас задаволі¬ла б і дзе нам маглі б выдзяліць зямлю… У гэтай справе шмат цяжкасьцяў, але, думаю, мы іх пераадолеем.
«НН»: У Вас вельмі спакойная, нязмушаная і выразная беларуская мова. Адкуль яна ў Вас?
ГР: Яна зь дзяцінства. Мой бацька заўсёды размаўляў толькі па‑беларуску, у тым ліку і са мной. І ў асяродку мастакоў мова захоўваецца. Я адчуваю яе натуральнасьць і з задавальненьнем гавару па‑беларуску.
Да «Дня народнага адзінства» памілавалі 25 чалавек4
Каментары