Наколькі закрытая мяжа з Літвой уплывае на дастаўку тавараў і колькі літоўскіх фур і прычэпаў насамрэч захрасла ў Беларусі?
Паводле інфармацыі з беларускага боку, у Беларусі цяпер знаходзіцца каля 1100 фур з літоўскай рэгістрацыяй. Літоўская асацыяцыя аўтаперавозчыкаў Linava ж кажа, што, апроч цягачоў, засталіся яшчэ каля 3000 паўпрычэпаў. «Наша Ніва» разбіралася, як так выйшла і наколькі гэта можа паўплываць на дастаўку грузаў у Беларусь.
Літва прыняла рашэнне закрыць наземную мяжу з Беларуссю да 1 снежня ў адказ на тое, што з Беларусі працягвалі ляцець метэазонды з кантрабанднымі цыгарэтамі. У адказ на закрыццё мяжы беларускі бок забараніў грузавікам, прычэпам і паўпрычэпам з літоўскай рэгістрацыяй заязджаць у Беларусь і вяртацца назад праз беларуска-польскую і беларуска-латвійскую мяжу.
З 4 лістапада такі транспарт можа перасякаць мяжу з Беларуссю толькі праз пункты пропуску на мяжы з Літвой.
Нічога прынцыпова новага не адбылося
Такія правілы — гэта не ноў-хау, якое Беларусь адмыслова прыдумала для Літвы. Для польскіх перавозчыкаў такія абмежаванні існуюць яшчэ з 18 лютага 2023 года.
На перыяд закрыцця мяжы Польшчай у верасні гэтага года 1453 грузавікі з польскай рэгістрацыяй не маглі пакінуць тэрыторыю Беларусі да аднаўлення працы пераходаў і заставаліся ў закладніках на платных паркоўках ТЛЦ.
За некаторымі выключэннямі (аўтавозы, негабарытныя перавозкі) польскія перавозчыкі ўжо не першы год мелі магчымасць заязджаць у Беларусь і вяртацца назад толькі праз пункты пропуску на беларуска-польскай мяжы.
Апроч таго, прычэпы і паўпрычэпы з польскай рэгістрацыяй нельга выкарыстоўваць для перачэпак — толькі для перагрузкі.
Атрымліваецца, што да нядаўняга часу літоўскія транспартнікі мелі значна больш спрыяльныя ўмовы для працы на беларускім кірунку, чым іх польскія калегі.
Важны нюанс з прычэпамі
Літоўскія фуры заязджалі і выязджалі з Беларусі праз любы зручны для іх пункт пропуску, а літоўскія прычэпы і паўпрычэпы масава выкарыстоўвалі, у тым ліку, польскія перавозчыкі.
Беларускі лагіст кажа, што, паводле яго назіранняў, каля паловы польскіх фур ездзілі ў Беларусь з літоўскімі прычэпамі.
«Палякі дзеля гэтага нават адкрывалі фірмы ў Літве, каб ездзіць у Беларусь з літоўскімі паўпрычэпамі, бо на іх не было такіх абмежаванняў, як на польскія.
Польскі або літоўскі перавозчык прыязджаў у Беларусь з літоўскім паўпрычэпам, які потым можна было перачапляць да беларускага цягача і, нічога не перагружаючы, ехаць з ім хоць у Маскву», — тлумачыць спецыяліст.
На выезд з Беларусі для літоўскіх прычэпаў да нядаўняга часу таксама не было ніякіх абмежаванняў.
Гэтая акалічнасць тлумачыць, чаму ў Літоўскай асацыяцыі аўтаперавозчыкаў Linava кажуць, што, апроч больш як тысячы фур, у Беларусі засталіся больш як тры тысячы літоўскіх прычэпаў.
Вываз прычэпаў як асобная праблема
Паводле звестак «Нашай Нівы», вялікую колькасць літоўскіх прычэпаў з Брэста перанакіроўвалі ў ТЛЦ «Бераставіца» яшчэ ў першыя дні дзеяння новых абмежаванняў.
За захоўванне прычэпа на ТЛЦ таксама трэба плаціць. Інфармацыі пра нейкія спецыяльныя тарыфы па 120 еўра за суткі, як у выпадку з Катлоўкай, не было, але і згодна са стандартным прайсам суткі прастою там не танныя.
За першыя двое сутак — 99 рублёў, далей — па 153 рублі (каля 45 еўра) у суткі.
Паводле слоў беларускага дальнабойшчыка, праз гэтыя абмежаванні многія польскія цягачы вярнуліся ў Польшчу не проста пустымі, а без паўпрычэпаў.
Раней кіроўца, які перасякаў беларуска-польскую мяжу ў першыя дні дзеяння абмежаванняў, казаў «Нашай Ніве», што на польскім баку ўсе прыгранічныя паркоўкі таксама былі запоўненыя паўпрычэпамі з літоўскімі нумарамі.
«Цяпер палякі змяняюць рэгістрацыю гэтых прычэпаў на польскую або іншую еўрапейскую, каб іх можна было выкарыстоўваць для перачэпкі без абмежаванняў, бо польская рэгістрацыя таксама не дазваляе перачапляць іх», — тлумачыць дальнабойшчык.
На думку суразмоўцы, менавіта эвакуацыя літоўскіх паўпрычэпаў можа стаць самым балючым пытаннем для іх уласнікаў, сярод якіх могуць быць не толькі літоўскія бізнэсоўцы, але і польскія ды беларускія.
Гэтая сітуацыя сапраўды вельмі складаная, бо, паводле новых правілаў, вывезці іх з Беларусі можна будзе толькі праз пункты пропуску на мяжы з Літвой. Калі яны адкрыюцца — невядома. Але нават у выпадку аднаўлення працы працэс вывазу некалькіх тысяч літоўскіх прычэпаў праз «Каменны Лог» і «Беняконі» можа расцягнуцца на вельмі працяглы перыяд.
Яшчэ да абвастрэння адносін паміж Беларуссю і Літвой праз метэаразонды з кантрабанднымі цыгарэтамі праз гэтыя пункты за суткі ў бок Літвы выязджала ў сярэднім па 80—130 фур (праз два пункты пропуску разам).
Што ўсё гэта азначае для Беларусі?
Лагіст, з якім пагутарыла «Наша Ніва», кажа, што цяперашняе закрыццё мяжы Літвой адчуваецца не так балюча, як гэта было ў выпадку з Польшчай.
«Калі тады (падчас закрыцця мяжы Польшчай — НН) цэны на перавозкі ўзляцелі да касмічных маштабаў, то цяпер такога моцнага скачка ставак і запавольвання даставак не назіраецца.
Перавозчыкі паступова вырашаюць пытанні з прычэпамі, і дастаўка грузаў ідзе больш-менш нармальна, бо Латвія і Польшча працуюць без праблем», — кажа лагіст.
Уся надзея на Польшчу
Паводле слоў спецыяліста, цяпер перавозчыкаў больш цікавіць, як будзе развівацца сітуацыя з Польшчай, а не з Літвой.
«Калі палякі сапраўды адкрыюць «Брузгі» і «Бераставіцу», то гэта хутка кампенсуе закрыццё мяжы з Літвой. Канечне, трэба будзе паглядзець, як хутка будуць працаваць у «Бераставіцы», бо «Брузгі» спачатку абяцалі адкрыць толькі для пасажырскага руху».
Спецыяліст лічыць, што пры нармальнай працы «Бераставіцы» адзін гэты пункт пропуску на мяжы з Польшчай можа прапускаць за суткі больш транспарту, чым «Беняконі» і «Каменны Лог» разам узятыя.
«Па вялікім рахунку, у такім выпадку (калі Польшча адкрые дадатковыя пункты пропуску — НН) для нас увогуле не будзе мець вялікага значэння, будзе мяжа з Літвой адкрытая ці не», — лічыць спецыяліст.
Калі Польшча адкрые мяжу з Беларуссю?
Дакладнага адказу на гэтае пытанне няма. Першапачаткова планавалася, што пункты пропуску «Кузніца — Брузгі» і «Баброўнікі — Бераставіца» адновяць працу з 1 лістапада 2025 года, але гэтага не адбылося — фактычна па просьбе літоўскага боку, які, наадварот, у той час анансаваў закрыццё мяжы з Беларуссю. Тады Польшча перанесла адкрыццё на сярэдзіну лістапада.
Днямі міністр унутраных спраў Літвы Уладзіслаў Кандратовіч заявіў наступнае:
«Я на мінулым тыдні размаўляў з міністрам унутраных спраў Польшчы. Яны планавалі адкрыць гэтыя пункты 1 лістапада, але з салідарнасці з Літвой гэтага не зрабілі. Але, хутчэй за ўсё, гэта адбудзецца пасля 15 лістапада, пасля 20-га. Думаю, гэта дакладна адбудзецца».
Аднак літоўскі міністр падкрэсліў, што краінам неабходна сумесна адрэагаваць на сітуацыю, якая склалася пасля закрыцця межаў з Беларуссю.
Мсціслаў Мекта: яшчэ адзін рэцыдывіст рвецца ва ўладу, прыкінуўшыся спецназаўцам-ябацькам15
Каментары
Дальнабоямі як раз працуюць мусары былыя.
Дадзім яшчэ меркаванне літоўскіх лагістаў, якія скардзяцца, што замест іх ужо працуюць палякі.