«Мы ўсе – Гранты», «Мы ўсе армяне». Гэтыя лёзунгі, што спантанна нарадзіліся пасьля забойства армянскага журналіста і былі падхопленыя турэцкай прэсай, былі – па просьбе сям’і – адзінымі, якія спадарожнічалі Гранту Дзінку ў яго апошняй дарозе.
«Мы ўсе – Гранты», «Мы ўсе армяне». Гэтыя лёзунгі, што спантанна нарадзіліся пасьля забойства армянскага журналіста і былі падхопленыя турэцкай прэсай, былі – па просьбе сям’і – адзінымі, якія спадарожнічалі Гранту Дзінку ў яго апошняй дарозе.
Людзі часам скандавалі: «301 — забойца!» – гэта намёк на арт. 301 турэцкага крымінальнага кодэксу пра «зьнявагу турэцкасьці». На адмысловы прысуд Дзінку менавіта паводле гэтага артыкулу – за ягоныя крытычныя артыкулы наконт стаўленьня да армянаў у Турцыі – спаслаўся ў паказаньнях яго забойца, матываваўшы такім чынам свой крок. І шмат хто ў Турцыі падзяляе ягоную нянавісьць.
Арышт забойцы – посьпех турэцкай паліцыі. Але ён бы ня здарыўся, каб не бацька забойцы, што распазнаў сына на відэа з вулічнай камэры ды паведаміў уладам.
«Гэтыя кулі былі накіраваныя ў Турцыю» – сказаў прэм’ер Эрдаган, дадаўшы, што забойцы прыкрываюцца Турцыяй для свайго подлага ўчынку. Міністар юстыцыі больш катэгарычны: «Гэта правакацыя. Невыпадкова да яе дайшло менавіта цяпер, калі ўздымаюцца галасы пра выдуманы генацыд армянаў».
Кропкі над «і» расставіў ягоны папярэднік з апазыцыйнай DHP: «Не, мы ня Гранты. Нас завуць Алі, Мэхмэд, Мустафа». Ён дадаў, што вінаватых трэба шукаць у Масадзе i ЦРУ. Словам, Турцыя стала ахвярай гэтага злачынства, а не яго саўдзельнікам. Насуперак чаканьням, у пахаваньні ня ўдзельнічалі ні прэзыдэнт, ні прэм’ер, былі толькі міністры.
Аднак разам з тым Турцыя беспрэцэндэнтным жэстам запрасіла да ўдзелу ў пахаваньні прадстаўнікоў уладаў Арменіі, зь якой няма дыпляматычных стасункаў, і армянскай дыяспары, што ўспрымаецца ў Анкары як вораг. У Дзінка пасьля сьмерці атрымалася тое, да чаго ён імкнуўся пры жыцьці – зламаньне псыхалягічнага тупіку нянавісьці, у які Турцыя загнала сябе, адмаўляючыся прызнаваць злачынствы мінулага.
Дзінк быў нявыгадны ня толькі туркам. Ягоныя заклікі да армянаў таксама вырачыся нянавісьці сустракалі глыбокі супраціў. У нядзельным казаньні ў армянскай царкве ў Стамбуле пра сьмерць Дзінка не было ні слова. Толькі назаўтра Армянская царква абвесьціла для турэцкіх армянаў 15‑дзённую нацыянальную жалобу.
Цяпер і ў туркаў, і ў армянаў зьяўляецца шанец, за які Дзінк заплаціў жыцьцём. Шанец на прымірэньне, што абапіраецца на праўдзе.
У сваім апошнім артыкуле, надрукаваным напярэдадні сьмерці, Дзінк пісаў: «Памяць майго кампутара запоўненая лістамі людзей, прасякнутымі злосьцю і пагрозамі. Я як голуб. Як голуб маю паўсюль вочы: сьпераду, ззаду, зьлева, справа. Мая галава верціцца як галава голуба. Так, я неспакойны, як голуб, але я ведаю, што ў гэтай краіне не чапаюць галубоў і ня крыўдзяць іх. Галубы па‑ранейшаму жывуць у сэрцах гарадоў. Крыху перапужаныя, так, аднак вольныя».
Перш чым 50‑тысячнае жалобнае пахавальнае шэсьце кранулася з месца, у паветра выпусьцілі белых галубоў.
Цяпер чытаюць
Да «Дня народнага адзінства» памілавалі 25 чалавек4
Каментары