СЛОЎНІК ПАНЯЦЬЦЯЎ
§1. Пра земляныя работы.
Мая жонка, калі нешта здараецца ў кватэры – няма гарачай вады, прапала сьвятло, ня грэюць батарэі – часта звоніць у службы, якія адказваюць за падтрыманьне жыцьцядзейнасьці нашага гораду. Там ёй даюць адказы, якія часам ня могуць не прыцягваць увагі. Калі ў доме ізноў прапала цяпло, ёй адказалі так: «Вы знаеце, трубы намоклі, бо яны ляжаць у халоднай вадзе».
Пасьля вяртаньня з-за мяжы Менск сустракае цябе пэўнымі канстантамі. Ня тое, каб ты меў пачуцьцё, што праваліўся ў глыбокую яму, проста галаву пачынае сьвідраваць думка – нешта тут ня так, нешта тут уладкавана іначай. І гэтая інакшасьць на зямлі, відаць, — працяг інакшасьці ў тым, што ў кнігах называюць мысьленьнем. Выходзячы зь цягніка ці аўтобуса, крочачы па трапе самалёту, ты становісься сьведкам земляных работаў.
Нельга сказаць, што я жыву ці калі-небудзь жыў у цэнтры. Таму дарога ў цэнтар, падарожжа ў цэнтар заўсёды для мяне акт надзвычайнага значаньня. Так праходзіць маё жыцьцё – у перамяшчэньні зь месца на месца. Колькі я сябе помню, яно ніколі не было такім ужо бясхмарным – дзе-нідзе ўзьнікалі перашкоды: транспартны сродак, у чэраве якога знаходзіўся я, запавольваўся, кіроўца пахмурнеў, яму даводзілася ехаць у аб’езд, ціснуць на тармазы, калі наперадзе была выбоіна, а то й проста заяўляць, што, напрыклад, «аўтобус далей ня пойдзе».
Варта задумацца, адкуль зьяўляюцца прычыны земляных работаў – усе гэтыя канавы, выбоіны, калдобіны, аб’езды і г.д. Кім яны праводзяцца? Што кіруе імі? Наступствам чаго яны ёсьць? Ці ня сьледзтвам тупікоў і ўхабаў нашай сьвядомасьці, яе несупынных скрыўленьняў аж да страты элемэнтарнай жыцьцёвай лёгікі? Замоўца земляных работаў невядомы: іх ініцыююць не камунальныя службы, адказныя за добраўладкаваньне гораду, а ананімны геній дэструкцыі.
З надыходам цёмнай пары сутак сытуацыя на дарогах кардынальна зьмяняецца: любы нявывераны рух можа быць небясьпечным для жыцьця. Школьнікі й рыбакі падаюць у адкрытыя каналізацыйныя люкі, бабулькі, ідучы з харчовых рынкаў, зьбіваюцца з курсу, аўтамабілі заносіць у кювэт з прычыны недастатковага дагляду дарожнага палатна, цягнікі зьніжаюць хуткасьць у выніку тэрміновых рамонтных работаў. І ніяк не дайсьці да Беларусі.
Я ня надта разьбіраюся ў дакладных навуках, але выходзіць такая вось геамэтрыя: каб з пункту А трапіць у пункт B, трэба перасячы пункт C. Або яшчэ горш: кіруючыся з пункту А ў пункт B, я неўспадзеўкі для сябе трапляю ў пункт С. Замест таго каб ходзіць па зямлі, мы коўзаемся па паверхні Палацаў лёднага спорту.
І што асабліва характэрна: нашы людзі прывыклі да гэтакага асяродзьдзя пражываньня. Ці, можа, гэта асяродзьдзе пражываньня прызвычаіла іх да сябе?
Валерка Булгакаў
Каментары