Hramadstva1010

Pamior Vitaŭt Kipiel

Biełaruski instytut navuki i mastactva (BINiM) paviedamiŭ, što 3 śniežnia adyšoŭ na viečny spačyn jaho šmathadovy staršynia doktar Vitaŭt Kipiel. Spadar Kipiel byŭ adnoj z klučavych fihur biełaruskaj emihracyi, jakaja zachoŭvała biełaruskaść u volnym śviecie ŭ časy isnavańnia «žaleznaj zasłony», jon adzin z tych, chto arhanizoŭvaŭ i nakiroŭvaŭ intelektualnaje žyćcio biełaruskaj dyjaspary. Jamu było 95 hadoŭ. 

Doktar Vitaŭt Kipiel kiravaŭ BINiMam na praciahu 40 hadoŭ. Jon byŭ viadomym hramadskim dziejačam, daśledčykam historyi emihracyi, hieołaham, biblijohrafam, aŭtaram, siarod inšaha, znakamitych «Biełarusaŭ u ZŠA», a razam z žonkaj Zoraj Kipiel adzinaj na siońnia «Biblijahrafii biełaruskaha druku na Zachadzie». Taksama jon — hanarovy siabra Biełaruskaha PEN-Centra i Sajuza biełaruskich piśmieńnikaŭ, siabra Vialikaj rady «Zhurtavańnia biełarusaŭ śvietu «Baćkaŭščyna» i inš.

Naradziŭsia Vitaŭt Kipiel 30 maja 1927 hoda ŭ siamji Jaŭchima i Maryi Kipielaŭ. Paśla aryštu baćki maci z małym synam vyjechała śledam za im u Rasiju ŭ vysyłku (Nalinsk, Kiraŭ, Aroł).

Kipieli zmahli viarnucca ŭ Minsk tolki ŭ 1942 hodzie. A ŭ 1944 hodzie znoŭ siamja była vymušanaja jechać u vyhnańnie, hetym razam na Zachad. Takim čynam, u Biełarusi Vitaŭt Kipiel pražyŭ tolki vosiem hadoŭ svajho žyćcia.

U paślavajennaj Niamieččynie Vitaŭt Kipiel skončyŭ Biełaruskuju himnaziju imia Ja. Kupały ŭ Rehiensburhu, vučyŭsia va ŭniviersitecie ŭ Ciubinhienie. U Lovienskim katalickim univiersitecie ŭ Bielhii zdabyŭ stupień doktara minierałohii. U siaredzinie 1950-ch pierabraŭsia ŭ ZŠA. U Ńju-Jorku jon ažaniŭsia z Zoraj Savionak, što stała viernaj spadarožnicaj žyćcia i adnadumcaj.

Razam Kipieli sabrali i sistematyzavali najbahaciejšuju kalekcyju emihracyjnaj biełaruskaj pieryjodyki i druku, vydadzienych na Zachadzie.

171 skrynia kaštoŭnych materyjałaŭ była pieradadzienaja na zachavańnie ŭ Ńju-Jorkskuju publičnuju biblijateku. Hety zbor staŭ asnovaj fundamientalnaj pracy «Biełaruski i biełarusaviedny druk na Zachadzie» — nastolnaj knihi historykaŭ emihracyi i ŭsich zacikaŭlenych biełarusistykaj.

Sam Vitaŭt Kipiel doŭhi čas byŭ vykanaŭčym dyrektaram Daśledčaha centra navuki i technałohii Ńju-Jorkskaj publičnaj biblijateki.

Z 1982 hoda dziejač zajmaŭ pasadu staršyni adnoj z najbolš upłyvovych biełaruskich navukovych ustanoŭ zamiežža —Biełaruskaha instytuta navuki i mastactva ŭ Ńju-Jorku.

Jon byŭ stvaralnikam i dyrektaram biełaruskich fiestyvalaŭ u Ńju-Džersi, na praciahu 1960—1980-ch stała supracoŭničaŭ ź biełaruskaj redakcyjaj Radyjo Svaboda.

U 1972—1982 hh. jon zajmaŭ pasadu staršyni Fiederacyi biełaruskich respublikanskich kłubaŭ, a ŭ 1974 hodzie byŭ abrany staršynioj Respublikanskaj fiederacyi etničnych kłubaŭ štata Ńju-Džersi. U 1978—1982 hadach doktar Kipiel byŭ staršynioj Etničnaj rady štata Ńju-Džersi.

Adnym z najvažniejšych akademičnych unioskaŭ Vitaŭta Kipiela źjaŭlajecca praca «Biełarusy ŭ ZŠA», nadrukavanaja pa-biełarusku ŭ 1993 hodzie i pa-anhlijsku ŭ 1999 hodzie. Aŭtar skrupulozna źbiraŭ infarmacyju pra biełarusaŭ pa kožnym amierykanskim štacie. U 2018 i 2020 hh. kniha była surjozna dapracavanaja i pieravydadzienaja ŭ Minsku.

Vitaŭt Kipiel — aŭtar knihi ŭspaminaŭ «Žyć i dzieić», jakaja pabačyła śviet u Minsku ŭ 2015 hodzie i dzie adlustravanyja pierypietyi žyćcia biełarusaŭ u XX st., šlachi zachavańnia nacyjanalnaj samaśviadomaści i pašyreńnia biełaruščyny.

Infarmacyja pra čas i miesca raźvitańnia i pachavańnia, jak paviedamlajecca, budzie paźniej. 

Čytajcie taksama:

Ad Niksana da Buša. Jak biełarus sustrakaŭsia z čatyrma prezidentami ZŠA i pryvioz adnaho ź ich u Minsk

Kamientary10

  • Hryška
    04.12.2022
    Vitaŭt Kipiel byŭ dobrym čałaviekam i plonnym navukoŭcam. Lubiŭ rodnuju Biełaruś i biełaruskaść. Jon šmat zrabiŭ dla biełaruskaje kultury. Niachaj spačyvaje ź miram i ŭvaskreśnie ŭ słavie. Viečnaja jamu pamiać! Žyvie Biełaruś!
  • Mikola
    04.12.2022
    Viečnaja pamiać!
    Dziakujem za ŭsio! Ciažkaja strata dla Biełarusi!
  • Kub
    04.12.2022
    Śvietłaja pamiać. Vybitny Čałaviek i Hramadzianin.
 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Kibierpartyzany i chakiery Silent Crow uzłamali «Aerafłot» i źniščyli jaho IT-infrastrukturu. U rasijskich aeraportach — chaos27

Kibierpartyzany i chakiery Silent Crow uzłamali «Aerafłot» i źniščyli jaho IT-infrastrukturu. U rasijskich aeraportach — chaos

Usie naviny →
Usie naviny

Pad Ivanavam pierakuliłasia maršrutka: siem čałaviek u balnicy

MAK schilajecca da taho, kab dapuścić biełaruskich spartsmienaŭ da ŭdziełu ŭ zimovych Alimpijskich hulniach4

«Śviet źmianiŭsia». U Aŭstryi, jakaja 70 hadoŭ zachoŭvała niejtralitet, zadumalisia pra ŭstupleńnie ŭ NATA2

U Homieli piensijanier vysadziŭ u dvary drevy. Ale ich vierchaviny paabłomvała złaja 90-hadovaja susiedka5

U Biełarusi zabaranili kitajskija telefony. Norma ŭtrymańnia śvincu ŭ ich była pieravyšanaja ŭ 330 razoŭ1

Pahladzicie, jaki miły sabaka pracuje na pamiežnym pierachodzie z Łatvijaj FOTAFAKT

Rasijanie ź vialikimi stratami adstupili z Kandrataŭki Sumskaj vobłaści. Z-kanały ŭ šalenstvie10

U 29 hadoŭ zahinuŭ chakiejny łajnsmien Pavieł Kazłoŭ1

MZS Litvy nie budzie razhladać prapanovu miascovaha deputata ab anulavańni akredytacyi ofisa Cichanoŭskaj5

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Kibierpartyzany i chakiery Silent Crow uzłamali «Aerafłot» i źniščyli jaho IT-infrastrukturu. U rasijskich aeraportach — chaos27

Kibierpartyzany i chakiery Silent Crow uzłamali «Aerafłot» i źniščyli jaho IT-infrastrukturu. U rasijskich aeraportach — chaos

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić