«Biednaja sava siadzieła prosta na bardziury». Vysiakańnie jełak u centry Pinska stała šokam i dla ludziej, i dla ptušak
Kaniec sakavika i pačatak krasavika vydalisia dla žycharoŭ Pinska biazradasnymi. U samym centry horada, na vulicy Lenina, vysiekli vysokija i puchnatyja jełki, jakija raśli na svaim miescy kala paŭstahodździa i, zdavałasia, užo nazaŭždy byli ŭpisany ŭ historyju, piša «Anłajnier».
Rad pryhožych jełak «adcianiaŭ» vielič franciškanskaha kaścioła i «achoŭvaŭ» abielisk vajskovaj słavy.
Miascovaja žycharka Kaciaryna pieražyvaje z-za taho, što adbyłosia:
«Jak možna było ŭziać i vysiečy błakitnyja jełki? U jakich da taho ž žyła siamja sovaŭ. Žyła spakojna na praciahu 17 hadoŭ. A ciapier što? Heta miesca było dušoj horada, tam prachodzili tvorčyja viečary. Čamu tak biazdumna i biazdušna zrabili z takim značnym kutkom horada?»
«Drevy byli vydatnyja, zdarovyja. Da taho ž heta byli błakitnyja jełki! I ŭ hetych jełkach žyła sapraŭdnaja sava. Ciapier jana ŭ stresie siadzić na bardziury i, bajusia, zahinie», — padzialiłasia svaimi pieražyvańniami Ludmiła, inšaja haradžanka.
Vyśvietlić pryčyny «vałki» «Anłajnier» pasprabavaŭ u miascovym ŽREA. Adnak apieratyŭna datelefanavacca da kamunalnikaŭ — niepasilnaja zadača.
Pry hetym načalnik Pinskaha ŽREU Hienadź Dubojski prakamientavaŭ situacyju TRK «Pinsk». Jak paviedamlaje telekanał, da 80-hodździa pieramohi było vyrašana kapitalna adramantavać manumient, prazvany ŭ narodzie «štyki». Pomnik ustalavali ŭ 1984 hodzie, i da biahučaha momantu jon užo mieŭ patrebu ŭ abnaŭleńni: «Tut zrobiać novyja piešachodnyja suviazi, pastaviać łaŭki».
«Z ulikam taho, što treba było zamianiać darožki, jakija na siońniašni dzień paškodžanyja karaniami vysokarosłych dreŭ, jak ni škada, ale pryjšłosia vydalić raniej pasadžanyja jełki. Jełki byli pasadžanyja dzieści ŭ 1976 hodzie, — taki arhumient pryvodzić načalnik ŽREU. — Usie darožki, padjomy, prystupki — usio heta budzie vykanana ŭ plitcy. Plitka abranaja jak praciah piešachodki, kab heta zajhrała adnym ansamblem».
«Drevy staralisia zachavać, ale z ulikam kamunikacyj i darožak, jakija prachodziać, heta nie ŭjaŭlałasia mahčymym. Mocnaja karaniovaja sistema razburała piešachodnyja suviazi. Ale haradžanam nie varta pieražyvać: rabotniki ŭčastka zialonaha budaŭnictva vysadziać novyja sadžancy, — dapaŭniaje karcinu karespandent. — Heta nie ŭsie kardynalnyja źmieny. Inšaje abličča nabudzie i fantan. Płanujecca, što Dzień Pieramohi pinčuki zmohuć sustreć kala abnoŭlenaha abieliska».
Vidavočna, častku žycharoŭ Pinska vybar na karyść bietonu zasmuciŭ. Dy i novym sadžancam jašče raści i raści: pakul jany daciahnucca choć by da pałovy vyšyni tych jełak (i ci zmohuć — sadžancy bolš padobnyja na ŭsiudyisnyja tui abo kala taho).
Čamu sava na ziamli?
A što z ptuškaj? Ci vyžyvie jana? Hetaje pytańnie nie daje spakoju miascovym žycharam. Bolš za toje, niekatoryja haradžanie ŭpeŭnienyja, što na drevie było nie prosta hniazdo savy, tak by mović, nasiedžanaje miesca, a navat paśpieła vyłupicca ptušania, «jakoje vypała z hniazda, kali jełku siekli».
Ci tak heta nasamreč — nieviadoma. Ale sava, jakaja siadzić na kamiennym bardziury, — dakładna nie norma. Pa adkazy na pytańni pra mahčymy stan ptuški žurnalisty źviarnulisia ŭ Navukova-praktyčny centr Nacyjanalnaj akademii navuk Biełarusi pa bijaresursach. Voś što raskazała zahadčyca łabaratoryi arnitałohii Iryna Samusienka.
U pieršuju čarhu śpiecyjalistka adznačyła, što pa fatahrafii niezrazumieła, jak doŭha sava znachodziłasia na ziamli: moža być, praz chvilinu jana ŭžo palacieła, kab znajści schovišča. A mahčyma, praviała na bardziury praciahły čas.
«Jość dva varyjanty raźvićcia padziej. Ptuška mahła vykarystoŭvać ciapier śsiečanyja drevy ŭ jakaści chovanki. Vušastyja sovy časta trymajucca kruhły hod pablizu svaich hniezdavych učastkaŭ, jany vielmi lubiać hustyja jełki, u jakich možna dobra schavacca.
Adnak, uličvajučy daty i paviedamleńni ad miascovych žycharoŭ, jakija nazirali tut ptušak nieadnarazova, najaŭnaść hniazda całkam vierahodnaja. Heta značyć, dreva mahło być śsiečana razam z hniazdom. A heta kateharyčna zabaroniena.
Zhodna z artykułam 16 zakona «Ab žyviolnym śviecie», «pry ažyćciaŭleńni karystańnia abjektami žyviolnaha śvietu zabaraniajecca zbor jajek ptušak, razbureńnie žylla dzikich žyvioł (hniozdaŭ, nor, chatak i inšych žylla)». Jość u zakonie i niekalki vyklučeńniaŭ, adnak da hetaha vypadku jany nie adnosiacca.
Pa zakanadaŭstvie vydalać drevy z hniozdami ptušak možna ŭ pieryjad z 16 žniŭnia pa 15 lutaha. Astatniaje ličycca niezakonnym.
Takija dziejańni majuć nastupstvy: nadychodzić adkaznaść pa KaAP. Jakaja? Štraf. Jon rozny dla jurydyčnych i fizičnych asob», — tłumačyć Iryna Samusienka.
Čamu ž sava, jakaja zvyčajna chavajecca ad ludziej, raptam apynułasia na ziamli? I znachodziłasia tam niejki čas (dastatkovy, kab trapić na kamieru smartfona).
«Viadoma, takija pavodziny dla ptuški nietypovyja. Vidavočna, jana znachodzicca ŭ drennym stanie, dezaryjentavanaja. Jak minimum jana adčuła mocny stres. Mahčyma, jość paškodžańni. Kali heta stres, to praź niejki čas sava akryjaje i palacić šukać sabie schovišča: novaje dreva, nišu budynka. Kali ž budzie praciahvać siadzieć na miescy, to varta było b jaje adłavić i pakazać vieterynaru. Moža, jana ŭ panicy stuknułasia ab škło, abo savu padbiła mašyna. A moža, kali valili dreva, ptušku prycisnuła halinkaj. Zaklučeńnie možna zrabić tolki paśla ahladu. Mahčyma, spatrebicca renthien.
Treba razumieć, što sovy imknucca dniom nie pakazvacca. Jany paśpiachova žyvuć u haradach (u niekalkich parkach u Minsku taksama), ale ŭbačyć ich praktyčna niemahčyma. Jany zaŭsiody znachodziacca ŭ chovancy. Zdarovaja ptuška pavinna adčuvać niebiaśpieku i paźbiahać jaje. Kali ž sava doŭha znachodzicca na adkrytaj miascovaści-heta nienarmalna», — padsumoŭvaje zahadčyca łabaratoryi arnitałohii.
U samym centry Pinska vykarčavali staryja jełki
Vyznačyli samyja ŭparadkavanyja pasieliščy Biełarusi
Piensijanierka paškodziła tabličku ŭ dvary doma i ledź nie atrymała 8200 rubloŭ štrafu
U Mahilovie niščać miesca pachavańnia niamieckich vajennapałonnych
«Krepkachaziajstviennaja ruka daciahnułasia da spravy». Jak ciapier vyhladaje majontak Padarosk, adcisnuty va ŭładalnika FOTAFAKT
Ciapier čytajuć
Pamior palitviazień Valancin Štermier. «Ledź chadziŭ paśla insultu — a jaho kinuli ŭ ŠIZA»3
Kamientary