«Vyjšła ŭ les, kryčała i płakała». Palitźniavolenaja rasijanka z vokładki «KP» raskazała pra svajo źniavoleńnie i departacyju
Na pratestach u Minsku ŭ 2020 hodzie Vieru Ćvikievič sfatahrafavaŭ žurnalist «Kamsamolskaj praŭdy» — zdymak trapiŭ na vokładku. Uśmiešlivaja dziaŭčyna ŭ čyrvonaj sukiency na fonie kalučaha drotu i siłavikoŭ u šlemach, broniekamizelkach i z aŭtamatami. Vieru zatrymali ŭ 2022-m, asudzili na hod kałonii, a ŭ dzień vyzvaleńnia departavali ź Biełarusi, nie daŭšy raźvitacca z rodnymi i zabrać rečy. Dziaŭčyna raskazała svaju historyju «Miedyjazonie».
Zabrali z kałonii, sfatahrafavali kala słupa i pakinuli na miažy. Departacyja
30-hadovaja Viera Ćvikievič vyzvaliłasia z žanočaj kałonii ŭ Homieli ŭ 2022 hodzie. Minski sud prysudziŭ jaje da hoda pazbaŭleńnia voli pa artykule ab hrubym parušeńni paradku.
Ale dziaŭčyna nie zmahła trapić dadomu — na vychadzie z kałonii jaje sustreła mašyna ź siłavikami (Viera nie pamiataje, adkul mienavita byli supracoŭniki). Jaje advieźli na biełaruska-rasijskuju miažu, tam sfatahrafavali kala słupa i skazali, što ŭjezd u krainu zakryty na 5 hadoŭ. Za mašynaj siłavikoŭ ad samoj kałonii jechaŭ chłopiec Viery.
U kałonii jaje papiaredžvali pra departacyju, ale tady havorka išła pra toje, što joj «kupiać kvitok na ciahnik u luby horad RF». Dziaŭčyna spadziavałasia, što joj dazvolać zajechać dadomu i sabrać pakinutyja rečy.
Chłopiec zabraŭ Vieru ź miažy i advioz da svajakoŭ u Smalensk. Pry vyzvaleńni joj nie viarnuli telefona, z hrošaj — trochi najaŭnych z asabistaha rachunku ŭ kałonii.
Viera — hramadzianka Rasii, jakaja naradziłasia ŭ Murmansku. U Biełarusi jana pražyła 8 hadoŭ — da zatrymańnia.
«U HUBAZiKu było strašnaje. Ja b nie chacieła pra heta kazać». Zatrymańnie
Napiaredadni zatrymańnia Viera vyjšła na novuju pracu: pradaŭcom-kansultantam u CUM — u adździeł kaśmietyki. Na pracy jaje i zatrymali.
U toj dzień joj niekalki razoŭ telefanavała supracoŭnica adździeła pa hramadzianstvie i mihracyi (AHiM): udakładniała adras, dzie dziaŭčyna žyvie.
«Praź niejki čas mnie telefanuje mužčyna i kaža: «My da vas pryjechali — vy dzie?». Mabyć, raźličvali, što ja doma. Ja patłumačyła, što na pracy, i jany pryjechali ŭ CUM. Kažuć, davajcie, źbirajciesia, terminova jedziem u hetaje voś miesca (AHiM). Z načalnicaj majoj niejak damovilisia. Užo ŭ mašynie mnie raskazali, što mianie viazuć u HUBAZiK i mnie «śviecić» čatyry hady».
Dziaŭčynu zatrymali za ŭdzieł u pratestach. Jak dokaz joj pakazali zdymak, apublikavany ŭ rasijskim vydańni — jakim mienavita, Viera nie pamiataje. Na fota jana razam ź inšymi pratestoŭcami staić u sčepcy na pratestach.
Što adbyvałasia ŭ HUBAZiKu, Viera ŭspaminaje nieachvotna.
«U HUBAZiKu było strašnaje. Ja b nie chacieła pra heta kazać. Moža, kali-niebudź ja zmahu ŭsio heta abdumać i raskazać u detalach. Pakajannaje videa źniali. Ja jašče vielmi pieražyvała z-za taho, što była ŭ kamizelcy Relouis — dumała, kab nie padstavić nikoha. Jany skazali, što tak i treba. Kazali tekst, a ja paŭtarała za imi».
Viera pieražyvała za pažyłuju babulu: jak jana adreahuje na navinu pra zatrymańnie.
«Potym užo ŭ HUBAZiKu adzin z hetych kazaŭ: «Dy dobra, skažy joj, što ŭ Turcyju na tydzień palacieła. Ciabie tut nie buduć doŭha trymać, chutka adpuściać». Choć tolki što pra čatyry hady kazali. Jak byccam hulali sa mnoj».
Pieradali pradukty ad rasijskaha konsulstva, a potym zabrali. Akreścina
Paśla dopytu dziaŭčynu adpravili na Akreścina na 10 sutak. Umovy ŭ izalatary byli žudasnymi: choładna, niama paścielnaj bializny, kamiera pierapoŭnienaja, nie davali spać nočču — kožnyja dźvie hadziny padjom i pravierka.
Praz 5 dzion da Viery pryjšoŭ pradstaŭnik rasijskaha konsulstva.
«Ja da jaho išła brudnaja ŭsia, u nas nie było mahčymaści pamycca. Jon raspytvaŭ, jak mianie zatrymali, a ja ŭ adkaz skardziłasia jamu na ŭmovy. Usio raskazała: i pra toje, jak šmat narodu ŭ kamierach, i pra toje, što mnie nie dajuć maje tabletki, pra toje, što my navat nie možam spać. Potym zazirnuła ŭ jaho natatki, a jon zapisaŭ tolki toje, što ŭ nas niama paścielnaj bializny. Staŭ mnie niešta raskazvać pra Murmansk i pra toje, što treba paciarpieć i chutka ja budu na Vaładarcy jak u sanatoryi».
Paśla prychodu dypłamata ŭ kamieru Viery prynieśli pieradaču ad konsulstva — pradukty i napoi. Jany z susiedkami pa kamiery, viadoma, uzradavalisia. Adrazu ŭsio źjeści nie paśpieli — praduktaŭ było šmat. Nastupnaj ranicaj usio, što zastałosia ad pieradačy, supracoŭniki CIP zabrali.
«Samaja vialikaja radaść — heta listy». Vaładarka
Paśla 10 dzion na Akreścina Ćvikievič pieraviali na Vaładarku.
«Zachodžu ŭ kamieru, vymatanaja ŭsia, śmiardziučaja. A tam — paścielnaja bializna, matracy, narmalny tualet, zaharodžany. Mianie adrazu pasadzili, usio raskazali, nahreli vady. U mianie była tualetnaja papiera, adzieńnie, tamu što ničoha nie było. Ja takuju palohku adčuła!»
Za miesiacy na Vaładarskaha Viera paśpieła pasiabravać z susiedkami. Razam jany adznačali Vieryna 30-hodździe: zrabili tort z zamoŭlenych u kramie SIZA praduktaŭ, nakryli śviatočny stoł. Razvodzili ŭ vadzie šypučyja vitaminy i ŭjaŭlali sabie, što heta šampanskaje.
«Dziaŭčaty zrabili mnie paštoŭki, padarunački nievialikija: pamadu hihijeničnuju, jašče niešta. Ja ŭsio, što mahła — zachavała».
Da śloz Vieru rasčuliła vinšavańnie ad nieznajomaha čałavieka ŭ liście. Chtości prosta daviedaŭsia na sajcie «Viasny» datu i vyrašyŭ napisać.
«Naohuł samaja vialikaja radaść na Vaładarcy — heta listy. Zaŭsiody raduješsia, kali niešta pryjšło tabie, ad dušy raduješsia za inšych. Heta byccam by drobiazi, ale nievierahodna kaštoŭnyja dla tych, chto tam siadzić».
«Chaciełasia plunuć im u tvar». Kałonija
U mai 2022 hoda sud prysudziŭ Vieru da hoda kałonii. Vinu jana nie pryznała. Dziaŭčyna padała apielacyju na prysud, kab praciahnuć čas u SIZA (dzień ŭ śledčym izalatary zaličvajecca za paŭtara dnia ŭ kałonii). Letam prysud ustupiŭ u siłu i jaje pieraviali ŭ kałoniju.
«Vielmi ciažkim byŭ karancin. Nas vučyli ich praviłam: zapraŭlać łožak jak treba, zdavać rapart. Kožny raz, kali chtości zachodziŭ, usie pavinny byli ŭstać, pradstavicca i nazvać svaje artykuły. Mianie heta vielmi pryhniatała, ciažka było strymlivacca. Chaciełasia skazać, što ja pra ich nasamreč dumaju, plunuć u tvar. Takaja psichałahičnaja reakcyja».
U karancinie ź Vieraj znachodziłasia jašče adna palitźniavolenaja — taja admaŭlałasia pradstaŭlacca i havaryć, što ad jaje patrabavali.
«Jaje ŭsie nienavidzieli za heta, mnohija supracoŭniki kałonii na nas potym adyhryvalisia. A mnie jaje było vielmi škada, jana raskazvała, kolki razoŭ siadzieła ŭ karcary».
«Pa niekalki razoŭ za noč pračynałasia ad choładu»
Viera abrała «taktyku»: ni z kim nie svarycca ŭ kałonii — «dla mianie hałoŭnaje było vyjści». Adnak za niekalki miesiacaŭ u kałonii nie było i dnia biez stresaŭ i ciažkich razmoŭ. U asnoŭnym, jak kaža sama dziaŭčyna, z-za ułaścivaj joj raśsiejanaści.
«Mianie łajali pastajanna. Za bardak u tumbačcy i h. d. Kožny dzień była niejkaja historyja. Adnojčy ja spaźniłasia na pastrajeńnie, jakoje było śpiecyjalna dla palityčnych. Ja była ŭ kramie i nie viedała, što z hetym tam usio tak stroha. Kiraŭnica atrada tady kryčała, što praź mianie jaje nie vypuściać daterminova, i jana mnie ciapier žyćcia nie daść. Było vielmi strašna.
Strašna było chadzić u stałovuju, tamu što ja ž zusim pačatkoŭka, ja idu, a mnie za kožnym stałom kažuć — u nas niama miesca. Ja ŭsio trymała ŭ sabie, bo nie chacieła kanfliktu. U niejki momant ad napružańnia ŭ mianie pačali treścisia vusny, jak byccam niejki cik źjaviŭsia. Tamu kali ja ŭžo vyjšła, usie emocyi palilisia vonki, i mnie stała vielmi drenna».
Stresam było navat schadzić u tualet na fabrycy. Viera saromiełasia, tamu što kabinki tam byli adkrytyja, usio ŭsim było vidać, a čas ad času zachodzili ŭ pamiaškańnie inšyja žančyny — pakuryć.
Jašče kałonija zapomniłasia Viery pastajannym choładam. U pieršyja tydni jaje rodnyja niešta nabłytali z rečami ŭ pieradačy, i jana zastałasia bieź ciopłaj vopratki. Inšyja palitviaźni padzialilisia ź joj škarpetkami.
«Ja prosta nie mahła narmalna spać, tamu što pa niekalki razoŭ za noč pračynałasia ad choładu».
Razam z tym u kałonii Viera znajšła i blizkich siabrovak — siarod palitviaźniaŭ u svaim atradzie. Ź niekatorymi jana padtrymlivaje adnosiny i ciapier.
«Dahetul pamiataju momant — mianie tolki pieraviali ŭ atrad. Zachodžu, staju razhublenaja, ničoha nie razumieju. I tut mianie kliča niejkaja dziaŭčyna. Uśmichacca. Śvietłaja takaja, kliča mianie, kaža: ja taksama palitźniavolenaja, ty možaš z nami razmaŭlać, prasić dapamohi, kali treba. Ja da hetaha času ŭspaminaju hetuju ŭśmiešku i toje, jak ža jana mianie vyratavała. Jana ciapier užo na voli, my bačylisia ŭ Turcyi, i chutka jana z mužam znoŭ prylacić da mianie».
«Vyjšła ŭ les, kryčała i płakała». Vyzvaleńnie
Radaści ad vyzvaleńnia nie było. Viera viedała, što joj budzie departacyja i płakała ŭ apošni dzień u kałonii, choć da kanca i nie vieryła ŭ toje, što jaje vyviezuć z krainy.
«Kali my ŭžo vyjechali ŭ Rasiju, ja vyjšła z mašyny ŭ les, kryčała i płakała, u mianie była isteryka. U vyniku heta ŭsio vyliłasia ŭ depresiju».
Viera krychu pažyła ŭ rodnych u Smalensku, a potym pajechała adtul u Murmansk. Ale adčuvańnia svabody ŭ hetaj krainie ŭ jaje tak i nie źjaviłasia. Paśla pryjezdu ŭ Rasiju ŭ Viery pačałasia mocnaja depresija. Navat samyja prostyja pabytovyja spravy davalisia joj ź ciažkaściu.
«Zdajecca, navat nie było sił ustać z łožka. A tata kazaŭ, što treba chutčej znajści pracu».
Dziaŭčynie dapamahła psichaterapija, paźniej Viera i sama skončyła psichałahičnyja kursy. Praca znajšłasia — Ćvikievič pracavała ŭ Vajłdberyz, u klininhu. A jašče — u hateli dla žyvioł: Viera vielmi lubić sabak. Zarobak nie dazvalaŭ joj pierajechać ad baćkoŭ, ź jakimi ŭ Viery byli roznyja palityčnyja pohlady.
«Mnie ź imi było vielmi psichałahična ciažka. Jany byli ŭpeŭnienyja, što ŭ Biełarusi ŭsio dobra, a ja siadzieła nie prosta tak, a sapraŭdy niešta zrabiła. U nas pastajanna byli kanflikty, ja navat prasiła ich pry mnie nie hladzieć televizar, tamu što heta było nievynosna. Na hetym usim fonie ja šmat dumała pra toje, što treba źjazdžać z Rasii, ale mahčymaści nie było».
Siarod kalehaŭ i ŭ asiarodździ Viery taksama byli ludzi, jakija padtrymlivali vajnu. Cisnuła i vonkavaja rekłama. Dziaŭčyna ŭspaminaje — u Murmansku było vielmi šmat biłbordaŭ pra sałdat i «SVA».
«Ja pracavała ź dziaŭčynkaj, jana byccam adekvatnaja i ŭsio razumieje, a ŭ jaje muž tam słužyć. Nu voś i jak?»
Addušyna znajšłasia ŭ psichałohii. Kab dapamahčy sabie i mieć mahčymaść dapamahać inšym ludziam z traŭmatyčnym vopytam, Viera pastupiła ŭ anłajn-akademiju na psichołaha, skončyła hadavy kurs i navat znajšła pieršych klijentaŭ. Dadatkovyja hrošy dali mahčymaść źjechać ad baćkoŭ.
Pierajezd z Rasii ŭskładniała toje, što ŭ Viery byŭ sabaka, kareła-finskaja łajka pa mianušcy Łejła, jakaja žyła ź joj 14 hadoŭ — u Rasii, u Biełarusi (paśla aryštu Viery sabaku viarnuli ŭ Murmansk i ŭžo tam jany «ŭźjadnalisia»). Minułym letam Łejła pamierła — litaralna ŭ Viery na rukach.
Dziaŭčyna pachavała hadavanku, a praź niekatory čas siabry prapanavali joj pajechać u Armieniju. Viera adrazu zhadziłasia.
«Ja radaja, što ŭsio vyjšła tak, jak vyjšła. Łejła pamierła spakojna, jana na mianie hladzieła, ja była ź joj pobač. Ja paśpieła skončyć navučańnie, što mnie ciapier vielmi dapamahaje. Heta byŭ niaprosty pieryjad, ale ŭsio skłałasia tak, jak treba».
Ciapier Viera žyvie ŭ Jerevanie, vyrašaje pabytovyja prablemy čałavieka, jaki niadaŭna emihravaŭ — dakumienty, bankaŭskija kartki, žyllo. Viery znoŭ pryjšłosia ŭładkavacca ŭ klininh, ale jana znachodzić čas i na psichałahičnuju praktyku.
Siarod inšaha, jana hatovaja dapamahać i byłym palitviaźniam.
Nie pišycie listy palitviaźniam u kałonii, heta biessensoŭna
«Rychtavaŭsia da vyjezdu, ale nie paśpieŭ». Byłoha palitviaźnia paŭtorna zatrymali nieŭzabavie paśla vychadu z kałonii
Palitviazień Vitold Ašurak pavinien byŭ siońnia vyjści na volu
Maładoha vypusknika Akademii MUS asudzili pa redkim artykule — za «parušeńnie achovy dziaržaŭnych sakretaŭ»
Ciapier čytajuć
Historyja ŭ EHU — heta histfak vašaj mary. Jeŭrapiejski dypłom z navučańniem na biełaruskaj movie pry intensiŭnym vyvučeńni anhlijskaj. I poŭnaja svaboda11
Kamientary