«Mianie sustreli ŭ štyki. Kazali: a dzie našy daktary?» Jak u minskaj paliklinicy pracujuć daktary ź Iraka i Turkmienistana
U 21‑j paliklinicy Minska pracujuć try miedyki-zamiežniki. Jany raskazali, jak trapili ŭ Biełaruś i jak ich prymajuć pacyjenty.
Chirurh Amar Matar pryjechaŭ z Bahdada (Irak). Praz vajnu ŭ rehijonie jaho siamja niekalki razoŭ pierajazdžała, piša sb.by.
«Mnie było 9 hadoŭ, kali ŭ Iraku pačałasia vajna. My ź siamjoj sabrali rečy i źjechali ŭ Siryju, dzie ja skončyŭ škołu i pastupiŭ u mieduniviersitet. Ale vajna, jakaja pačałasia ŭžo tam, prymusiła viarnucca ŭ Irak. Z-za roźnicy ŭ adukacyjnych sistemach pradoŭžyć vučobu pa miedycynskim profili nie atrymałasia. Kab nie hublać čas, ja pastupiŭ u technałahičny ŭniviersitet na inžyniera. Ale heta było nie majo».
Paśla siabar zaprasiŭ jaho ŭ Minsk, dzie vučyŭsia ŭ mieduniviersitecie. Praz dva miesiacy pryjšło aficyjnaje zaprašeńnie, i Amar u 2013‑m prylacieŭ u Biełaruś. Spačatku na padrychtoŭčym adździaleńni ŭ BDMU hod vučyŭ ruskuju, a potym pastupiŭ na lačebny fakultet.
Z 2022 hoda Amar pačaŭ pracavać chirurham. Spačatku ŭ 11‑j paliklinicy, zatym u 21-j. I, jak sam pryznajecca, mova stała asobnym vyprabavańniem.
«Vy čujecie moj akcent, u mianie daloka nie idealnaja ruskaja, — pryznaje miedyk. — Časam pacyjenty adno adnamu kažuć: «Idzicie da hetaha chirurha. U jaho ruskaja nie vielmi, ale jon dobry doktar». Z adnaho boku, pryjemna, z druhoha — stymuł udaskanalvacca. Byvaje, čałaviek nie razumieje, i ja baču heta. Tady šukaju słovy, pakul nie stanie jasna. Kali pacyjent kaža: «Doktar, ja zrazumieŭ vas, niahledziačy na akcent», — ja vydychaju».
Zaraz chirurh rychtujecca atrymać katehoryi, paśla čaho zmoža sumiaščać pracu ŭ paliklinicy i balnicy.
«Na dadzieny momant paśla pracy ja stažyrujusia ŭ 5‑j balnicy. Raniej paralelna z zaniataściu ŭ paliklinicy pracavaŭ u 10‑j balnicy ŭ adździaleńni hnojnaj chirurhii, a jašče prachodziŭ kliničnuju ardynaturu ŭ Haradskoj kliničnaj balnicy chutkaj miedycynskaj dapamohi ŭ adździaleńni spałučanaj traŭmy, kudy pastupajuć pacyjenty paśla DTZ, padzieńniaŭ z vyšyni i hetak dalej. Tam adrenalin u dobrym sensie słova».
Chirurh Ali Ajdahdyjeŭ — z Turkmienistana. Ali vučyŭsia ŭ Hrodzienskim miedycynskim univiersitecie. Tam ža paznajomiŭsia sa svajoj budučaj žonkaj. I, darečy, mienavita dziakujučy joj apynuŭsia ŭ stalicy.
«Žonka pastupiła ŭ internaturu ŭ Minsk, zaraz pracuje ŭ 17‑j paliklinicy. U mianie ž za plačyma amal try hady ardynatury ŭ Hrodzienskaj haradskoj kliničnaj balnicy chutkaj miedycynskaj dapamohi. Jašče niekatory čas ja pracavaŭ u Turcyi pamočnikam doktara ŭ nieadkładnaj dapamozie i farmaceŭtam u aptecy».
U listapadzie budzie roŭna hod, jak Ali — chirurh u 21‑j paliklinicy. Pavodle jaho nazirańniaŭ, u Biełarusi zamiežnyja daktary ŭžo stali zvykłaj źjavaj:
«Ciapier u minskich paliklinikach i balnicach šmat našych suajčyńnikaŭ. Kali my vučylisia ŭ 2017—2018 hadach i chacieli padpracoŭvać siarednim miedpiersanałam, nas brali nieachvotna. Ale ciapier situacyja źmianiłasia. Pry hetym, viadoma, hladziać, nakolki ty viedaješ ruskuju movu. Choć u škołach Turkmienistana i vykładajuć jaje jak druhuju movu, daloka nie ŭsie joj vałodajuć dobra».
Doktar ahulnaj praktyki Machry Anałyjeva pryjechała ŭ Biełaruś dziesiać hadoŭ tamu z maleńkaha turkmienskaha horada Sierchietabad, što na miažy z Afhanistanam:
«U mianie byŭ prykład: starejšyja braty pastupili ŭ BDMU i zastalisia pracavać u Biełarusi. Ja taksama vyrašyła pasprabavać. Advučyłasia, a ŭ 2022 hodzie ŭładkavałasia ŭ 21‑iu palikliniku».
Ale pieršyja miesiacy pracy byli sapraŭdnym vyprabavańniem.
«Ludzi na ŭčastku sustreli mianie ŭ štyki, — pryznajecca dziaŭčyna. — Kazali: «A dzie našy daktary? Čamu na ŭčastku inšaziemka?» U mianie ruskaja vielmi dobraja, praktyčna jak rodnaja, ale źniešnaść vydavała ŭva mnie «čužuju». Časam ja pryjazdžała na vyklik, a pacyjent, ubačyŭšy mianie, kazaŭ: «Nie moža być doktar inšaziemcam. Pakličcie našych». I navat nie adčyniaŭ dźviery. Ja šmat płakała z-za hetaha. Ale zahadčyca skazała: «Treba pieražyć. Ludzi pryzvyčajacca». I sapraŭdy, z časam usio źmianiłasia. Pacyjenty stali daviarać».
Machry płanuje i dalej raźvivacca ŭ miedycynskaj śfiery — choča stać kardyjareanimatołaham.
Namieśnica hałoŭnaha doktara pa miedycynskaj častcy 21‑j centralnaj rajonnaj palikliniki Zavodskaha rajona Minska Valancina Płotnikava kaža, što skarhaŭ na daktaroŭ-zamiežnikaŭ nie pastupała. Usie jany dobra razmaŭlajuć pa-rusku.
«Kali śpiecyjalist nie spraŭlajecca z movaj, to ŭładkavacca jamu składana: moŭny barjer pieraškadžaje lačeńniu. Z-za hetaha bolšaść vypusknikoŭ miedycynskich VNU z-za miažy viartajucca dadomu paśla internatury. Zastajucca tolki tyja, chto płanuje pradoŭžyć navučańnie i atrymać bolš vuzkuju śpiecyjalnaść».
Kamientary