Z 17 vieraśnia pa 25 kastryčnika 2025 hoda ŭ Minsku prajšoŭ XVI Nacyjanalny fiestyval architektury, prymierkavany da 90‑hodździa Biełaruskaha sajuza architektaraŭ — najstarejšaha tvorčaha sajuza krainy. Šerah pieramožcaŭ paśpieŭ prasłavicca nie ŭ lepšym sensie jašče zadoŭha da konkursu.
Fiestyval sabraŭ viadučych śpiecyjalistaŭ i maładych aŭtaraŭ, abjadnaŭšy pad adnym dacham vystavy, majstar-kłasy, prezientacyi i šerah tvorčych konkursaŭ. Hałoŭnaj padziejaj staŭ XXII Respublikanski konkurs na najlepšy architekturny prajekt i pabudovu, vyniki jakoha padviali ŭ Respublikanskim domie architektara.
Sioleta ŭ konkursie ŭdzielničała bolš za 100 rabot z usioj krainy. Žury ŭznačaliŭ Alaksandr Aksienćjeŭ, hałoŭny architektar «Minskhrada», u skład taksama ŭvajšli dyrektar «TMV Prajekt» Ivan Vinahradaŭ, namieśnik dyrektara pa architektury «Minskhramadzianprajekta» Alaksandr Cialcoŭ, namieśnik dyrektara pa prajektavańni «Homielprajekta» Siarhiej Ciškievič, hałoŭny architektar Bresckaj vobłaści Mikałaj Ułasiuk.
Pieramožcam u kožnaj naminacyi i raździele prysudžajucca dypłomy pieršaj i druhoj stupieniaŭ. U zaležnaści ad kolkaści i jakaści padadzienych prajektaŭ žury moža nie prysudžać uznaharody pa peŭnych naminacyjach abo prysudžać adrazu dva dypłomy peŭnaj stupieni. Najlepšaja z usich dasłanych prac atrymlivaje Hran-pry konkursu.
Hałoŭnaja ŭznaharoda konkursu tradycyjna prysudžajecca dźvium pracam: vialiki Hran-pry — za realizavanuju pabudovu, a mały Hran-pry — za prajekt.
Hran-pry
Vialikim Hran-pry, jakoje ŭ 2023 hodzie nie prysudžałasia ŭvohule, žury vyrašyła adznačyć Inžynierna-techničny centr «Alutech», pabudavany pa technałohii chutkaha ŭźviadzieńnia stalnych budynkaŭ Astron. Jon znachodzicca ŭ minskich Šabanach, u pramysłovaj zonie pa vulicy Sialickaha.
Jaho sprajektavała biełaruskaje biuro Viaset (architektary Dražyn, Hierus, Rachmańko, Nikicienka, Mićko, Piatroŭski, Piščałaŭ) u partniorstvie ź niamieckaj kampanijaj Architekten Wannenmacher + Möller GmbH (architektar Vanienmachier).
Letaś hety abjekt atrymaŭ Hran-pry i załaty miedal na XXXII Mižnarodnym ahladzie-konkursie Mižnarodnaj asacyjacyi sajuzaŭ architektaraŭ (MASA).
Małym Hran-pry adznačany prajekt rekanstrukcyi budynkaŭ byłych carskich kazarmaŭ pad žyły kvartał «Alaksandraŭski» ŭ Hrodnie, stvorany tvorčym kalektyvam bresckaha «Paleśsiežyłbuda», u jaki ŭvajšli architektary Kuźmuk, Jakaniuk, Hniadźko, Suraviec i Tkačuk.
Hety abjekt taksama byŭ letaś uznaharodžany na ahladzie-konkursie MASA dypłomam pieršaj stupieni siarod prajektaŭ u naminacyi «Architekturnaja spadčyna» — što vyhladaje jak sapraŭdny ździek, bo
pavodle prajekta architekturnaja spadčyna — dźvie histaryčnyja kazarmy XIX stahodździa — była daščentu źniščanaja paśla atrymańnia zabudoŭščykam usich nieabchodnych uzhadnieńniaŭ.
Horadabudaŭnictva. Horadabudaŭničyja kancepcyi, kompleksy i prajekty zabudovy
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — hrupa šmatpaviarchovych žyłych damoŭ u rajonie vulicy Navavilenskaj u Minsku — tvorčy kalektyŭ «Ajrana»: Jelisiejeŭ, Jahoraŭ, Sierabro, Piatrenka, Łuščyk, Sidźkova, Valancinava, Kramko, Barysaviec, Fiodaraŭ i Rusak.
Dypłom druhoj stupieni — zabudova paŭdniova-zachodniaha žyłoha rajona №1 u Breście — tvorčy kalektyŭ «Brestprajekta»: Tamašeŭski, Kačurka.
Inšyja prajekty ŭ hetaj naminacyi nie padavalisia.
Prajekty:
Dypłom druhoj stupieni — Akademija futboła Bcs Sports u horadzie Akapijara (Brazilija) — tvorčy kalektyŭ studyi «4 kvartał»: Trusaŭ, Sidzielnikaŭ, Novikava.
Prajekt datujecca 2023 hodam, ale zakazčykam vystupaje biełaruskaja kampanija «Sports Deviełapmients», jakaja była stvorana tolki ŭ pačatku 2024 hoda. Letaś jana šukała palihłota, jaki b svabodna vałodaŭ anhlijskaj, niamieckaj, partuhalnaj i sierbskaj movami, prapanoŭvajučy 14000‑22700 rubloŭ za miesiac.
Hramadskija budynki i zbudavańni
Unikalnyja, šmatfunkcyjanalnyja, kulturna-masavyja abjekty
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — hramadska-administracyjny centr u rajonie vulicy Navavilenskaj u Minsku — tvorčy kalektyŭ «Ajrana»: Łuščyk, Sierabro, Saroka.
Dypłom druhoj stupieni — Minski mižnarodny vystavačny centr u kompleksie «Paŭnočny Bierah» — tvorčy kalektyŭ «Erkier hrup»: Michałap, Ahurcoŭ, Vasiljeva, Pavar. Zakazčykam vystupaŭ «Ryviersajd Deviełapmient Limited».
Prajekty:
Dypłom pieršaj stupieni — prajekt vizit-centra u Prekiectulenie (Narviehija) — tvorčy kalektyŭ «Arktik»: Taćciana Kieskievič, Jaŭhien Lašuk, Admir Čerymahič.
Prajekt, vykanany pa zakazie Prieikestolen Foundation, zadumany jak lohkaja draŭlanaja kanstrukcyja, što arhanična ŭlivajecca ŭ horny łandšaft i słužyć prastoraj dla adpačynku i nazirańnia za pryrodaj biez parušeńnia jaje naturalnaha rytmu.
Dypłom druhoj stupieni — prajekt Hruzinskaha kulturnaha centra «Džordžyja» pa vulicy Filimonava ŭ Minsku — tvorčy kalektyŭ «PHP»: Pluśnin, Haŭrykaŭ, Navažyłaŭ, Łabkovič.
Budynak musić raźmiaścicca ŭ parku Ślapianskaj vodnaj sistemy, dzie pobač užo pabudavany handlovy dom Azierbajdžana. Zialony dach musić lehitymizavać zabudovu zialonaj zony ŭ stalicy, ale nichto nie moža harantavać, što ad jaje raptam nie admoviacca ŭ čas budaŭnictva.
Handlovyja, ofisnyja, administracyjnyja budynki
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — hramadski budynak pa vulicy Vialikaj Trajeckaj, 25 u Hrodnie — tvorčy kalektyŭ «Intełstok inžynirynh»: Varabiej, Žuk.
Dom adznačyŭsia tym, što paśpieŭ atrymać adrazu niekalki tak zvanych fejkavych uznaharod (vanity awards) — premij, jakija dziejničajuć pavodle pryncypu «płaci, kab pieramahčy».
Uletku 2024 hoda paviedamlałasia, što nazvanyja prajekty atrymali srebnuju ŭznaharodu International Architecture & Design Awards (IADA).
U krasaviku 2025‑ha kampanija abviaściła pra pieramohu ŭ Arch Design Award 2025 u naminacyi architekturnaha dyzajnu, a ŭžo ŭ mai taho ž hoda — pra novuju pieramohu ŭ IADA, ale hetym razam u katehoryi realizavanaj pabudovy.
Dypłom druhoj stupieni — handlova-zabaŭlalny centr «Červieński» na skryžavańni vulic Majakoŭskaha i Aranskaj u Minsku — tvorčy kalektyŭ «Minskhramadzianprajekta»: Ivaška, Silivionak, Kucyła, Łukičava, Špakoŭskaja, Karatoŭcava, Aŭdziejenka, Rudzič.
Prajekty:
Dypłom pieršaj stupieni — prajekt hramadskaha budynka pa vulicy Budzionnaha, 52 u Hrodnie — tvorčy kalektyŭ «Intełstok inžynirynh»: Varabiej, Žuk.
Dypłom druhoj stupieni — hramadski abjekt u rajonie transpartnaj raźviazki MKAD — Daŭhinaŭski trakt u Minsku — tvorčy kalektyŭ «PrajektHarantInžynirynha»: Nadzieja Bajaryna, Kanstancin Savin, Jarasłaŭ Taranaŭ, Valeryj Marozaŭ, Siarhiej Miacielica.
Abjekt płoščaj 2400 m², raźličany na tranzitny patok i žycharoŭ navakolla, abjadnoŭvaje kramy, kaviarniu, fitnes-centr i punkty vydačy zakazaŭ. Pavodle apisańnia, architektura stvaraje płaŭny pierachod ad pryvatnaj zabudovy da haradskoj prastory i stanovicca vyraznym akcentam na vyletnaj mahistrali.
Adukacyjnyja i miedycynskija ŭstanovy
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — miedycynski korpus ekstranaj chirurhii kardyjacerebra-sasudzistaj patałohii ŭ Mahilovie — tvorčy kalektyŭ «Mahiloŭhramadzianprajekta»: Rahaŭcoŭ, Ivanova, Sivakova, Ściaciuk, Navičenka, Staravojtava, Rybakova, Korzun.
Novy korpus ekstranaj chirurhii ŭ Mahilovie — šmatstupienny budynak pieramiennaj pavierchavaści (4—8 pavierchaŭ) z unutranym dvorykam i techničnym čardakom. Jon maje dva hałoŭnyja ŭvachody, spałučaje apieracyjnyja, pałaty i dyjahnastyčnyja adździaleńni.
Pavodle apisańnia, budynak arhanična ŭpisvajecca ŭ haradski łandšaft i bačny z boku Dniapra, stvarajučy vyrazny akcent u centry horada. Takim niepraŭdzivym čynam apisvajecca situacyja, kali pad budaŭnictva hetaha abjekta ŭ histaryčnym centry Mahilovie była źniščana biez vyvučeńnia ŭsia histaryčnaja zabudova haradskoj balnicy, a novy korpus hłuchoj ścianoj uzvyšajecca nad dvuma karpusami, jakija pryznanyja aficyjnymi pomnikami architektury.
Dypłom druhoj stupieni — dziciačy sad-pačatkovaja škoła ŭ Słucku — tvorčy kalektyŭ «Minskhramadzianprajekta»: Łaŭrynovič, Cyjonskaja, Kudryckaja, Barykina, Kakšarava.
Prajekty:
Dypłom druhoj stupieni — šmatprofilny stacyjanar na 419 łožkaŭ u Nachodcy (Rasija) — tvorčy kalektyŭ «Biełdziaržprajekta»: Kaminskaja, Skrobat, Hryščankova, Chudyš, Polak. Heta byŭ adziny prajekt, padadzieny ŭ hetaj naminacyi.
Žyłyja damy
Šmatpaviarchovyja (bolš za try pavierchi)
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — 24‑paviarchovy žyły dom u 18‑m mikrarajonie Homiela — tvorčy kalektyŭ «Homielprajekta»: Bielciukova, Karpienka, Puziejeŭ, Kuźkin, Kapačova.
Dypłom druhoj stupieni — błakavany šmatkvaterny dom pa vulicy Pskoŭskaj, 12 u Minsku — architektary Trusaŭ, Šaŭčenka.
Prajekty:
Dypłom pieršaj stupieni — žyły dom pa vulicy Famina, 21 u Breście — tvorčy kalektyŭ «Paleśsiežyłbuda»: Kuźmuk, Jakaniuk, Hniadźko, Suraviec, Tkačuk.
Dypłom druhoj stupieni — žyły dom pa praspakcie Mašerava ŭ Breście — tvorčy kalektyŭ «AjranInviestPrajekt»: Kašanski, Jahoraŭ, Kazłova, Rynkovič.
Adnakvaternyja i małapaviarchovyja (1—3 pavierchi)
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — katedž pa vulicy Čajkoŭskaha, 49 u Minsku — architektary Trusaŭ, Antaniuk.
Dypłom druhoj stupieni — «Dom na bierazie pola» — architektar «AS+SA» Andrej Sałaŭjoŭ.
Inšych prajektaŭ u hetaj naminacyi nie pastupała.
Prajekty:
Dypłom pieršaj stupieni — «H I House» — tvorčy kalektyŭ Biuro architektury i dyzajnu «Kub»: Viktar Jurko, Andrej Dranievič.
Dypłom druhoj stupieni — dom i navies u sadovym tavarystvie «Dubrava-Michalin» u Bresckim rajonie — architekturnaja majsternia Martynava: Martynaŭ, Dziamčuk.
Rekanstrukcyja budynkaŭ i zbudavańniaŭ
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — rehienieracyja terytoryi Rakaŭskaha pradmieścia z rekanstrukcyjaj chlebazavoda №1 — tvorčy kalektyŭ «Minskprajekta»: Pierlina, Chvoryk, Urban, Dziatko, Kucenka, Kusiankova.
Dypłom pieršaj stupieni (byli prysudžany dva dypłomy — NN) — rekanstrukcyja i restaŭracyja kinateatra «Pieramoha» ŭ Minsku — tvorčy kalektyŭ «Minskhramadzianprajekta»: Łakotka, Sanina, Halickaja, Łyhina, Łary, Januš, Bykava, Budnik, Jačejka, Karol, navukovy kiraŭnik Vaškievič.
Dypłom druhoj stupieni — trapieznaja ŭ Spasa-Jeŭfrasińnieŭskim manastyry ŭ Połacku — tvorčy kalektyŭ «Minskhramadzianprajekta»: Danilenka, Kratovič, Aŭdziejenka.
Prajekty:
Dypłom druhoj stupieni — rekanstrukcyja fasadaŭ administracyjna-bytavoha korpusa zavoda «MAV» u Dziaržynsku — tvorčy kalektyŭ «PrajektHarantInžynirynha»: Nadzieja Bajaryna, Jarasłaŭ Taranaŭ, Valeryj Marozaŭ, Siarhiej Miacielica.
Łandšaftnaja architektura i vuličny dyzajn
Prajekty:
Dypłom pieršaj stupieni — dyzajn asiarodździa žyłoha kompleksu «Levada» — tvorčy kalektyŭ: Lidzija Leśniakova, Volha Hiemanava, Luboŭ Šydłoŭskaja, Iryna Bandarovič.
Dypłom druhoj stupieni — kancepcyja dobraŭparadkavańnia nabiarežnaj u Hrodnie — tvorčy kalektyŭ «Intełstok inžynirynh»: Varabiej, Žuk.
Interjery
Interjery hramadskich, administracyjnych i vytvorčych abjektaŭ
Pabudovy:
Interjer «SH03. Škoła talentaŭ» u Novaj Baravoj
Interjer «SH03. Škoła talentaŭ» u Novaj Baravoj
Interjer «SH03. Škoła talentaŭ» u Novaj Baravoj
Dypłom druhoj stupieni — «SH03. Škoła talentaŭ» u Novaj Baravoj — tvorčy kalektyŭ «Pototskaya Architects»: Patockaja, Płaksa, Baranoŭskaja, Łoś.
Interjery škoły pabudavanyja na pryncypach adkrytaści, śviatła i svabody dziejańnia: vialikija šklanyja pavierchni, nasyčanyja kolery i šmatfunkcyjanalnyja prastory padtrymlivajuć ideju, što «talent — u kožnym ruchu».
Prajekty:
Dypłom pieršaj stupieni — interjer stancyi Maskoŭskaha mietrapalitena — tvorčy kalektyŭ instytutaŭ «Masinžprajekt» i «Mietrainžprajekt»: Cielapniova, Prasałoŭ, Vasiljeŭ.
Dypłom druhoj stupieni — restaŭracyja budynkaŭ Łošyckaj siadziby pa vulicy Čyžeŭskich, 17 i prajezdu Čyžeŭskich, 5 i 6 — tvorčy kalektyŭ «Minskhramadzianprajekta»: Łakotka, Sanina, Halickaja, Łyhina, Łary, Januš, Bykava, Budnik, Jačejka, Karol, navukovy kiraŭnik Vaškievič.
Interjery žyłych pamiaškańniaŭ
Pabudovy:
Dypłom pieršaj stupieni — interjer «Dziadovy žoran» — architektar Trusaŭ.
Dypłom druhoj stupieni — interjer kvatery ŭ žyłym kompleksie «Depo» — tvorčy kalektyŭ «I-Project»: Ihnaćjeŭ, Bykaŭ.
Prajekty:
Dypłom druhoj stupieni — dyzajn-prajekt kvatery pa vulicy Hohala, 91 u Breście — Architekturnaja majsternia Martynava: Martynaŭ, Hrynioŭ.
Pramysłovyja kompleksy, budynki i zbudavańni
Prajekty:
Dypłom druhoj stupieni — kancepcyja raźvićcia terytoryi pa zavułku Sofji Kavaleŭskaj, 46 u Minsku — Architekturnaja tvorčaja majsternia ATM: Ščapiła.
Dypłom druhoj stupieni — navukova-vytvorčy abjekt pa vulicy Kižavatava ŭ Minsku — tvorčy kalektyŭ «PrajektHarantInžynirynha»: Nadzieja Bajaryna, Kanstancin Savin, Jarasłaŭ Taranaŭ, Valeryj Marozaŭ, Siarhiej Miacielica.
U naminacyi «Restaŭracyja» žury sioleta nie prysudziła nivodnaha dypłoma, choć było padadziena try prajekty. Anałahičnaja situacyja i ŭ naminacyi «Manumientalnaje mastactva» — na konkurs pastupiła ŭsiaho adna rabota, tamu ŭznaharody taksama nie prysudžalisia.
Heta davoli pakazalna: za dva hady ŭ hetych halinach nie znajšłosia dastatkova hatovych prajektaŭ ci realizavanych abjektaŭ, vartych taho, kab ich pradstavić na sud žury nacyjanalnaha konkursu.
Z usimi prajektami, u tym liku tymi, jakija nie zaniali nijakich miescaŭ, možna aznajomicca ŭ archivie Biełaruskaha sajuza architektaraŭ.
Jak i raniej, uzrovień rabot vielmi rozny: pieramožcy ŭ niekatorych naminacyjach vyhladajuć našmat słabiejšymi za tyja prajekty, jakija zastalisia nie adznačanymi žury ŭ inšych naminacyjach. U niekatorych naminacyjach z hoda ŭ hod adsutničaje choć niejkaja kankurencyja, a inšyja pieramožcy mahli b być adznačanyja tolki ŭ Biełarusi za niajmieńniem lepšaha.
Niahledziačy na toje, što Biełaruś vialikaja jeŭrapiejskaja kraina, dzie aktyŭna viadziecca budaŭnictva, architektura tut časta ŭsprymajecca nie jak adno z hałoŭnych mastactvaŭ, a jak adzin z raździełaŭ da budaŭničaha prajekta — z kamplektam čarciažoŭ vuzłoŭ i płanirovak, ale biez vobrazu, idei ci pačućcia prastory.
Tamu mastackaja vartaść bolšaści pabudoŭ u Biełarusi redka dasiahaje taho ŭzroŭniu, kali na ich sapraŭdy nie soramna hladzieć, jašče radziej — kali ich nie soramna ŭznaharodzić.
«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny
PADTRYMAĆCiapier čytajuć
Andreja Pavuka, jaki trapiŭ u Litvie ŭ moŭny skandał, zvolnili11
Kamientary