Spynić śmierć

Piša Džeremi Braŭn — namieśnik ministra zamiežnych spravaŭ Vialikabrytanii.

U siomy Suśvietny dzień baraćby suprać śmiarotnaha pakarańnia mocna turbuje toje, što my pa-raniejšamu nazirajem, jak śmiarotnaje pakarańnie ŭžyvajecca va ŭsim śviecie. U spravazdačy Amnesty paviedamlajecca, što ŭ 2009 hodzie ŭ 18 krainach dziejničała śmiarotnaje pakarańnie, ahułam 714 čałaviek pakaranyja na praciahu hoda, i heta navat biez dadzienych z Kitaja, dzie takija źviestki źjaŭlajucca dziaržaŭnaj tajamnicaj. Bolšaść śmiarotnych pakarańniaŭ adbyvajecca ŭ Kitai, tak što faktyčny lik, vierahodna, idzie na tysiačy.

Niekatoryja złačynstvy, ździejśnienyja ludźmi, što prysudžanyja da śmiarotnaha pakarańnia, žudasnyja. Čamu ž tady ŭrad praciahvaje vystupać suprać pakarańnia śmierciu pry lubych abstavinach, niezaležna ad ciažkaści złačynstva?

Adkaz na moj pohlad, zrazumieły

Pa-pieršaje, niama nijakich padstavaŭ mierkavać, što čałaviek, ździejśniŭšy złačynstva, jakoje ciahnie za saboj pažyćciovaje źniavoleńnie, zrabiŭ by inačaj, kali b viedaŭ, što złačynstva skončycca śmiarotnym prysudam.

Pa-druhoje, lubaja sudovaja pamyłka, vynikam jakoj źjaŭlajecca śmiarotnaje pakarańnie, niezvarotnaja i niepapraŭnaja. Ciažka zabycca pra vypadak z Derekam Bentli, pakaranym u 1953 hodzie, kali jamu było ŭsiaho 19, i apraŭdanaha praz 45 hadoŭ.

Pa-treciaje, kali dziaržava maje ŭładu asudžać na śmierć ułasnych hramadzian u vyhladzie kryminalnaha pakarańnia, bałans pamiž pravami čałavieka i ŭładaj uradu fundamientalna mianiajecca.

Narešcie, isnavańnie pakarańnia padryvaje čałaviečuju hodnaść i niemahčymaje ŭ XXI stahodździ. Skasavańnie śmiarotnaha pakarańnia źjaŭlajecca važnym krokam na šlachu raźvićcia ŭsiebakovych i ŭsieahulnych pravoŭ čałavieka.

Ciapier isnuje vyraznaja mižnarodnaja tendencyja da hłabalnaj likvidacyi śmiarotnaha pakarańnia. U apošnija 10 hadoŭ tolki 22 krainy skasavali śmiarotnuju karu. Ale hłabalnaje skasavańnie — sprava jašče mnohich hadoŭ, i daviadziecca pieraadoleć surjoznyja prablemy, pierš čym my zmožam žyć u śviecie bieź śmiarotnaha pakarańnia.

Tolki 58 krain zachoŭvajuć śmiarotnaje pakarańnie. Ale 58 — heta ŭsio jašče zašmat.

Zaŭtra ŭrad raspačnie novuju stratehiju pa hłabalnaj likvidacyi śmiarotnaha pakarańnia. My budziem załučać da našaj pracy samych enierhičnych ludziej, budziem pracavać tam, dzie možam damahčysia realnych źmienaŭ.

Heta moža časam patrabavać prahmatyčnaha padychodu da niekatorych krain. Naprykład, zaachvočańnie dziaržavaŭ da farmalnaha ŭstalavańnia maratoryja na śmiarotnaje pakarańnie. I my zaklikajem usie krainy, u jakich praciahvaje dziejničać śmiarotnaje pakarańnie, harantavać, vykonvać minimalnyja mižnarodnyja standarty, u tym liku zabaronu na śmiarotnaje pakarańnie niepaŭnaletnich, ciažarnych žančyn abo asobaŭ, jakija stracili rozum, a taksama zabiaśpiečańnia pravoŭ na spraviadlivaje sudovaje raźbiralnictva i apielacyju.

Naša mižnarodnaja prajektnaja praca taksama prynosić svoj plon. Niadaŭna my padtrymali stanoŭčyja źmieny ŭ Kienii, Barbadosie i Uhandzie.

Zabarona abaviazkovaha śmiarotnaha pakarańnia moža značna pamienšyć kolkaść źniavolenych, prysudžanych da śmierci. Tolki ŭ minułym miesiacy śmiarotny prysud 167 źniavolenych va Uhandzie zamienieny na pažyćciovaje źniavoleńnie ŭ vyniku finansavanaha FCO-prajekta, a letaś Kienija skasavała śmiarotny prysud usim svaim śmiarotnikam — 4000 čałaviek. Heta kroki ŭ pravilnym kirunku.

Ale my nie možam spyniacca na dasiahnutym. Skasavańnie śmiarotnaha pakarańnia nie adbudziecca raptoŭna, i nas napieradzie čakaje šmat pracy. Vialikabrytanija pa-raniejšamu ćviorda nacelenaja na dziejańnie jak sama, tak i razam ź mižnarodnymi partniorami, kab dasiahnuć našaj kančatkovaj mety — hłabalnaj likvidacyi śmiarotnaha pakarańnia.

* * *

Džeremi Braŭn — namieśnik ministra zamiežnych spravaŭ Vialikabrytanii. Naležyć da Libieralna-demakratyčnaj partyi. Artykuł dasłany pasolstvam Vialikabrytanii ŭ Biełarusi. 11 kastryčnika ŭ śviecie adznačajecca Dzień baraćby suprać śmiarotnaha pakarańnia.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0