Усевалад Гарачка. Жыў на сьвеце рабочы

Жыў на сьвеце рабочы —

Бессаромныя вочы.

Украў на працы ён лом

І схаваў у сябе пад сталом.

Прыйшлі да яго пралетарыі,

І не з пустою шклатараю.

Кажуць:

— Вярні нам лом.

Але ён прагнаў іх калом.

Прыйшоў да яго брыгадзір,

Надзеў парадны мундзір.

Кажа:

— Аддай мне лом,

Што схаваў пад сталом.

Прыйшла да яго міліцыя,

Як да якога патрыцыя.

Але ўсім гегемон

Паказваў на дзьверы:

— Вон!

Так і застаўся рабочы

Безь сяброў,

Без капейкі сірочай.

Затое вялізны лом

Упрыгожвае дом.

* * *

З ранку да ночы,

З ночы да ранку

Точыць

рабочы

балванку.

Точыць балванку,

Сьцяўшы зубы,

Радзіме

на славу,

Буржуям —

на згубу.

Точыць рабочы

Гэту балванку:

Будуць

ракеты

А можа —

танкі.

З ночы да ранку,

З ранку да ночы

Рабочы

балванку

точыць.

* * *

Такая бель,

Што не адрозьніць воку,

Дзе неба, дзе зямля.

І далягляд

Магчыма распазнаць

Хіба што

Па стажку

Ці выпадковым дрэве.

Няма што там лавіць,

Нішто ня цешыць вока,

І заміжволі апускаесься назад

Углыб душы —

Але і там

Такая ж бель.

І сузіраеш выпадковасьць думкі

Нібы варону,

Што ўзьнялася па-над сьветам,

Дзе не адрозьніць

Неба ад зямлі.

* * *

Запрасілі мяне ў залю суду, нібы ненадоўга.

Калі сьведкам, думаю я, — мне няма чаго сьведчыць, а падсудным — дык я не злачынца.

Бачу, прада мною чалавекі са тры. (А суд ідзе: усё новым і новым выносяць прысуды, радзей — адпускаюць.) І чамусьці ўсе ідуць мне наперад. А я — зноў апошні: чакаю прысуду камусьці? Ці, можа, сабе?

* * *

Як загаралася першае лісьце на дрэвах,

Як ішоў наперад, наперад

Па хісткай кладцы вясны —

Радок за радком

Зьбягала ўдалеч чароўная стужка…

І вось яшчэ адна вясна за плячамі,

А ў далонях — новыя вершы.

* * *

Возера — старасьць.

Гэта рэчка спынілася ўспомніць

Сваё мінулае.

* * *

Быў музыкант,

Пісаў прыгожыя песьні.

Скончыў жыцьцё самагубствам

І трапіў у пекла.

Засталіся прыгожыя песьні,

Што клічуць за ім.

* * *

Праімчалася вайна, нібыта баль,

Слаўнай дзедавай Назе далі мэдаль,

Ёй да неба з бронзы помнік узьвялі,

А вакол — квітнеюць родныя палі:

Ні вайны цяпер табе, ні іншых бед —

Дзівіцца з вышынь Нага на мірны сьвет.

Ленін і Дзяржынскі

Ленін — круглы,

Дзяржынскі — доўгі.

Фэлікса мала,

Ульянава — многа.

За Леніным — Кайзэр,

У Дзяржынскага — маўзэр.

Ленін у Маўзалеі,

Дзяржынскі — у глеі.

Але і адзін, і другі

Носяць бараду і кепку

І ўсёй душой аддадзены

Ідэі дыктатуры пралетарыяту

І сусьветнай рэвалюцыі.

* * *

Зноў май

Варыць сваю страву:

Кіпіць

Вэтэранамі плошча,

Вецер ім

Языкі палошча.

Сьцягі

Зьлева і справа.

* * *

Недзе п’е за перамогу здраднік-дзед,

А Нага — Нага пайшла ў белы сьвет.

Холад дзікі: на двары сабака здох,

А Нагу ніхто ня пусьціць на парог,

Дзед забыўся пра яе і вынес бот,

А ў вайну Нага закрыла целам дот.

Ды ад праўды ад зямной ніхто ня зьбег,

Пад сабачы закапаюць дзеда брэх.

А Нага, яна між намі назаўжды,

Яе імем называюць гарады.