«Я наведаў самую ізаляваную краіну Еўропы». Амерыканскі блогер расказаў, як прыязджаў у Беларусь у 2020-м і 2024-м
Блогер са Штатаў быў у Беларусі двойчы: першы раз — восенню 2020 года, калі ў краіне адбываліся масавыя пратэсты, а другі — у жніўні 2024-га. Відэа, прысвечанае гэтым падарожжам, ён выклаў некалькі дзён таму. Далей ён рушыў у Расію — і там яго затрымалі.
Амерыканцу трапіць у Беларусь няпроста
«Я наведаў самую ізаляваную краіну Еўропы. Гэта было нялёгка» — так амерыканскі блогер Sabbatical (Томас Джон Бірд) назваў сваё відэа пра Беларусь. На першых секундах роліка — кадры з вокнаў апартаментаў на праспекце Незалежнасці, знятыя падчас першага візіту ў Мінск у верасні 2020 года. На ім людзі з нацыянальнымі сцягамі скандуюць «Усе сюды».
Выпуск пра нашу краіну блогер пачынае са словаў: «Беларусь — гэта краіна, поўная савецкай архітэктуры і гісторыі. Краіна з самай працяглай дыктатурай у Еўропе, якая падтрымала Расію ў вайне супраць Украіны».
Блогер тлумачыць, што трапіць у Беларусь было складана: спачатку трэба атрымаць візу, для якой неабходна пацвердзіць бронь гатэля. Акрамя таго, з Еўропы ў Беларусь не лётаюць самалёты, таму ехаць трэба праз сухапутную мяжу — Польшчу, Літву або Латвію. Візу амерыканцу адкрылі тэрмінам на чатыры дні — роўна на тэрмін ягонай броні.
Амерыканец ехаў праз Польшчу. Польская памежніца на рускай мове спытала ў яго, дзе ягоны другі пашпарт — відаць, падумала, што ён мае не толькі амерыканскае, але і, напрыклад, беларускае грамадзянства.
Гутарка з КДБ на англійскай
На беларускім баку мяжы не абышлося без выкліку на гутарку: падарожніка на англійскай мове пачалі распытваць спецслужбы — ці быў ён ва Украіне, ці мае там сяброў, што думае пра «спецыяльную ваенную аперацыю». Таксама папрасілі паказаць фота на тэлефоне. Пасля праверкі змесціва гутарка скончылася, і блогер атрымаў дазвол на ўезд у Беларусь.
«Адна добрая рэч у перасячэнні мяжы з Польшчы ў Беларусь — як толькі ты трапляеш на іншы бок, адразу апынаешся ў вялікім, па беларускіх мерках, горадзе», — адзначае амерыканец пра Брэст. Ён здзівіўся, што ў Еўропе існуюць два гарады з такой назвай.
Экстрэмальна нізкія цэны
Праз нізкія цэны на жыллё падарожнік вырашыў заночыць у Брэсце, хоць меў аплачаны гатэль у Мінску.
«Гатэльны нумар у Еўропе за $30 — цяжка ўявіць, што гэта магчыма», — кажа ён.
Апроч таннасці, амерыканец, як і іншыя замежнікі, адзначае надзвычайную чысціню:
«Беларусь і беларусы славяцца чысцінёй. Гэта частка культуры. Беларусь, мабыць, самая чыстая краіна ў Еўропе».
Беларусь ён называе «шэрай зонай паміж Захадам і Расіяй», дзе ўсё яшчэ працуюць заходнія брэнды і не ўведзеныя жорсткія фінансавыя абмежаванні, як у Расіі. Таму ён усё яшчэ можа карыстацца сваёй банкаўскай карткай.
Пасля наведвання Брэсцкай крэпасці і ночы ў гатэлі падарожнік накіраваўся цягніком у Мінск. Яго ўразіла, што квіток каштаваў усяго $5, а міні-пончыкі і кава ў гранёнай шклянцы з падшкляннікам — толькі $1,5. Цягнік яму падаўся вельмі савецкім, а шклянку з падшкляннікам ён назваў вельмі дзіўнай, але прыкольнай канструкцыяй.
Цэны пастаянна здзіўлялі амерыканца. Напрыклад, за таксі ад вакзала да гатэля ён заплаціў менш за $3. Таму ён неаднаразова падкрэсліваў: Беларусь — вельмі танная краіна.
Мінск блогер назваў «вельмі савецкім»: «У Расіі я не быў, але, паводле майго разумення, гэта літаральна самае савецкае месца, якое толькі можна наведаць», — сказаў ён.
Ён адзначыў, што на вуліцах горада вельмі мала людзей і што ў Беларусі шмат увагі надаецца тэме Другой сусветнай вайны:
«Нават у падземным гандлёвым цэнтры ёсць героі Другой сусветнай вайны. Герояў у барацьбе з нацыстамі тут вельмі шануюць».
У 2020-м уцякаў ад міліцыі
Шпацыруючы па праспекце Незалежнасці, блогер знайшоў дом, дзе жыў чатыры гады таму:
«Вось тут я спыняўся апошні раз, калі быў у Беларусі. Я тады зняў кватэру праз Airbnb. Гэта была вельмі савецкая кватэра. З тых вокнаў уверсе быў выдатны від на ўвесь праспект».
Гэта быў 2020 год — год пандэміі. Амерыканцам было забаронена ехаць у большасць краін, але адкрытымі засталіся Мексіка, Танзанія і Беларусь.
«Тады можна было проста прыляцець у Мінск і атрымаць 30 дзён без візы. Беларусь хацела прыцягваць турыстаў, і можна было забраніраваць жыллё праз Airbnb. Зараз гэта ўжо немагчыма».
Блогер прызнаецца, што не ведаў, у якую сітуацыю трапляе:
«Я прыехаў у Беларусь у верасні 2020-га, калі ўжо адбываліся масавыя пратэсты, але нават не здагадваўся пра гэта».
Па яго словах, паездка ў Мінск была спробай схавацца на месяц ад глабальных каранцінных абмежаванняў: «Я яшчэ не быў ютуберам, ведаў мала пра Беларусь, Расію і Савецкі Саюз. Па-руску размаўляў толькі на самым простым узроўні».
З акна сваёй кватэры на праспекце Незалежнасці ён бачыў, як праходзілі маршы, як збівалі і затрымлівалі людзей.
Цэлы месяц амерыканец правёў у Мінску, і напрыканцы верасня ледзь не стаў ахвярай затрымання.
«Гэта было аднойчы ў канцы верасня, у адзін з выхадных. Я ўжо бачыў пратэсты, што праходзілі па галоўным праспекце, але не ведаў, куды яны скіроўваюцца гэтым разам. На той вуліцы было ціха, вельмі ціха. І раптам я азірнуўся і ўбачыў, як людзі бягуць у маім напрамку — зусім не дзеля спорту, а з чыстай, панічнай боязі.
Відавочна, набліжалася міліцыя. І тады мяне працяла думка: калі я застануся тут, мне можа прыйсці канец.
Хто ведае, што магло здарыцца з замежнікам, які выпадкова трапіў у эпіцэнтр падзей? І я таксама пабег. Я быў у жудасным страху. Усё навокал было зачынена. Я бег, пакуль не знайшоў маленькі рэстаран, што яшчэ працаваў. Забег туды, сеў за стол і на сваім пачатковым узроўні рускай сказаў, што проста хачу крыху схавацца. Яны мяне зразумелі.
Я праседзеў там некалькі гадзін, і мне проста прыносілі напоі — бясплатна. Ніхто нічога не патрабаваў.
І вось тады я зразумеў нешта важнае пра краіны былога СССР: нават калі ты не займаешся палітыкай, дастаткова апынуцца ў няправільным месцы і ў няправільны час — і ўсё можа імгненна перайсці ў нешта значна горшае», — адзначыў ён.
«Гэты ўрок я, нарэшце, засвоіў. Але я ўсё роўна люблю людзей Беларусі і Расіі. Люблю асаблівую атмасферу Беларусі — яна зусім не падобная да астатняй Еўропы. Люблю гасціннасць да чужынцаў у абедзвюх краінах — пра якую, дарэчы, большасць іншаземцаў нават не здагадваецца.
Я ўжо не магу вярнуцца, але спадзяюся: калі-небудзь беларусы змогуць жыць у той краіне, пра якую марылі», — такімі словамі блогер завяршаў свой аповед пра Беларусь.
З Беларусі ён планаваў паехаць у Расію, але даведаўся, што замежнікі з ЕС і ЗША не могуць перасякаць беларуска-расійскую мяжу. Давялося тэрмінова шукаць іншы маршрут і накіравацца ў Літву, а адтуль у Эстонію, каб нарэшце трапіць у Расію.
У Беларусі ўсё скончылася пазітыўна. Аднак у Расіі амерыканца затрымалі — за тое, што ён знаходзіўся без дазволу ў 20-кіламетровай памежнай зоне з Кітаем.
Каментары
И где же та чистота?
Hateļ pryvatny, heta nie ŭ zalik, ci mala jakaja hrazišča ŭ kahosci ŭ chacie, ci škarpetki smiardziučyja, heta ž nia robić horad hraznym...