Неўзабаве маюць з'явіцца новыя банкноты еўра. Яны ўжо выклікалі польска-французскія спрэчкі
Работы над новым дызайнам банкнот еўра ўступаюць у вырашальную фазу. Хоць Еўрапейскі цэнтральны банк (ЕЦБ) плануе ўвесці іх толькі праз некалькі гадоў, адна з прапаноў ужо выклікала спрэчку паміж Варшавай і Парыжам. Пытанне: як павінна быць напісана імя і прозвішча польскай нобелеўскай лаўрэаткі Марыі Складоўскай-Кюры, піша Euronews.
Новы дызайн еўра — паміж культурай і прыродай
У студзені гэтага года Рада кіраўнікоў ЕЦБ абвясціла два фінальныя матывы для новых банкнот: «Еўрапейская культура» і «Рэкі і птушкі». Праект, які атрымае найбольшую падтрымку грамадскасці і журы, будзе рэалізаваны.
Матыў «Еўрапейская культура» мае на мэце прадставіць асоб, якія адыгралі важную ролю ў фарміраванні еўрапейскай ідэнтычнасці. Сярод іх — двойчы нобелеўская лаўрэатка, першаадкрывальніца ў фізіцы і хіміі Марыя Складоўска-Кюры.
Яе выяву плануюць змясціць на банкноце наміналам 20 еўра. Ілюстрацыя будзе паказваць сцэну з адукацыйнага працэсу — жанчыну, якая чытае лекцыю ў зале, поўнай сшыткаў і кніг.
Марыя, а не Мары
Праблема ўзнікла, калі ЕЦБ прадставіў чарнавы варыянт надпісу: Marie Curie (Skłodowska). Хоць гэта прадугледжвалася як кампраміс, у Польшчы такая форма выклікала хвалю абурэння.
Для многіх палякаў замена польскага імя на французскі варыянт або ігнараванне дзявочага прозвішча — гэта не проста фармальнасць, а пытанне гонару. Гэта ўспрымаецца як недаацэнка польскага ўнёску ў гісторыю Еўропы.
Палітычнае вымярэнне спрэчкі стала відавочным, калі польскія СМІ і каментатары адзначылі, што іншыя гістарычныя асобы — як Мігель дэ Сервантэс або Людвіг ван Бетховен — захавалі свае арыгінальныя імёны ва ўсіх моўных версіях.
«Чаму Марыя павінна быць Мары, калі Майкл не замяніў Мігеля?» — задаецца пытаннем Gazeta Wyborcza.
Марыя Складоўска: польска-французская біяграфія
Марыя Складоўска нарадзілася ў Варшаве ў 1867 годзе, калі горад знаходзіўся пад расійскай уладай. Толькі пасля пераезду ў Парыж яна пачала сваю міжнародную навуковую кар’еру. На працягу жыцця жанчына выкарыстоўвала розныя варыянты прозвішча — у час шлюбу падпісвалася як Складоўска-Кюры, але з часам усё часцей — як М. Кюры.
Новыя банкноты — праз некалькі гадоў
Працэс замены старых банкнотаў на новыя расцягнецца на некалькі гадоў. Рада кіраўнікоў ЕЦБ выбярэ найлепшыя праекты ў 2026 годзе. Пасля гэтага пройдзе яшчэ некалькі гадоў да з'яўлення банкнотаў у абароце. Сучасныя банкноты еўра страцяць сілу не адразу, а пэўны час будуць хадзіць паралельна.
ЕЦБ падкрэслівае, што ўлічвае складанасць сітуацыі.
«Мы кансультуемся з рознымі гістарычнымі і моўнымі крыніцамі, каб вызначыць найбольш правільны запіс», — запэўнівае прадстаўнік банка.
Паводле яго, чарнавы варыянт Marie Curie (Skłodowska) павінен адлюстроўваць падвоеную ідэнтычнасць нобелеўскай лаўрэаткі.
Палякі ўжо прызвычаіліся да выявы Марыі Складоўскай-Кюры на банкнотах — раней яна ўпрыгожвала купюру наміналам 20 000 злотых.
Больш, чым проста банкнота
Для многіх еўрапейцаў новая банкнота з выявай Марыі Складоўскай-Кюры будзе не толькі сродкам аплаты. Гэта будзе сімвалічны жэст — прызнанне дасягненняў навукоўкі і напамін пра агульную культурную спадчыну Еўропы, у якой не павінна быць месца для спрашчэнняў і скарачэнняў.
Ці знойдзе Еўрапейскі цэнтральны банк рашэнне, якое задаволіць і польскі, і французскі бок? Час пакажа. Да ўвядзення банкнотаў у абарот яшчэ застаецца час — але для многіх грамадзян Старога кантыненту гэта ўжо сёння пытанне нацыянальнай і еўрапейскай ідэнтычнасці.
«Прадалі 1647 купюр за 3 дні». Ажыятаж вакол памятнай банкноты Нацбанка не сціхае
У Беларусі за 5 тысяч рублёў прадаюць 200-рублёвую банкноту. У яе вельмі незвычайны брак
На аўкцыёне прадаюць беларускую банкноту, у якой у нумары толькі нулі
Марыя Складоўская-Кюры ўзначаліла спіс 100 жанчын, якія змянілі свет
Каментары