Незалік

У Будзіміра прачытаў выдатную цытату: «Для таго каб зло перамагло, добрым людзям дастаткова нічога не рабіць». Не заўважаць. Адвярнуцца.

З журфака БДУ адлічылі Насту Шулейку — дзяўчыну, адзінай віной якой перад беларускім ладам рэчаў стала тое, што яна збірала перадачы на ​​Акрэсціна. Цёплыя рэчы для тых, каму вельмі холадна.

Так, яна была на акцыях пратэсту, але хто з нас не быў?

Дык вось, Насту адлічылі. Пасля 19 снежня 2010 г. адлічэнняў з журфака не было, цяпер зноў пачаліся.

Ясна, што адлічылі яе цалкам законна.

За непаспяховасць, няздадзеныя залікі і чорт ведае яшчэ чаго — мне нават нецікава гэта слухаць і чытаць. І палітыка тут, вядома ж, ні пры чым.

Урэшце, калі яна сама сядзела на Акрэсціна, яе сапраўды не было на занятках. І гэта дастатковая падстава — ну і гэтак далей.

У выкладчыкаў, што не паставілі для Насты залікі, сумленне зусім чыстае. Не заўважаць. Адвярнуцца.

Жыццё чалавека паламанае. Ад таго, што ён зрабіў нешта добрае.

Не змог не заўважыць. Прасякнуўся спагадай да тых, каму халодна. Не забыўся пра тое, што здарылася 19 снежня, і выйшаў на акцыю ў гадавіну разгону «Плошчы».

Зараз наперадзе — вымушаная эміграцыя, вучоба за мяжой, прычым гэта ў лепшым выпадку, калі паступіць.

Добра, дарэчы, што дзяўчат з актыўнай палітычнай пазіцыяй яшчэ не дадумаліся ў нас забіраць у войска. Але ёсць варыянт, што на завочнае ў Вільню Наста не пройдзе. І застанецца без вышэйшай адукацыі. На ўсё жыццё. Вы ўяўляеце, што такое быць разумным, начытаным, актыўным чалавекам і не мець магчымасці атрымаць вышэйшую адукацыю? Бо 

ці трэба тлумачыць, што адлічэнне Насты — гэта свайго роду «воўчы білет»?

Усе беларускія альма-матэр для яе цяпер зачыненыя па тым жа сучым маўклівым прынцыпе, па якім закрытыя канцэртныя пляцоўкі для фігурантаў «чорных спісаў». Яна не зможа паступіць у Беларусі чыста выпадкова, без усялякай палітыкі. А калі паступіць за мяжой, будзе вымушана размяняць бліжэйшыя гады на стамляючыя падарожжы, стамляючы душу побыт выгнанца — усё тое, на што відавочна не падпісвалася, збіраючы перадачы на ​​Акрэсціна.

Але самае галоўнае, сябры. Вось ёсць чалавек, па жыцці якога прайшліся чужой подласцю.

Чалавек здзейсніў дабро і адчуў на сабе пякельнае дзеянне зла. І што? Ён стаў героем?

Вы дачытаеце да канца гэты артыкул (калі дачытаеце) і забудзецеся пра Насту Шулейка. Я не ўпэўнены, што ўсе аднакурснікі патэлефанавалі ёй у гэтыя дні з падтрымкай, хутчэй за ўсё дзейнічае паскудненькі беларускі прынцып маўчання:

для часткі аднагодак яна проста перастала існаваць.

Дзе ўзнагарода, сябры? У жыцці пасля смерці? У рэінкарнацыі?

Дзе, з другога боку, адплата тым, хто вінаваты ў гэтым зле?

Яны засталіся выкладаць і, быць можа, я пабачуся з імі на які-небудзь міжнароднай канферэнцыі ў Берліне, Вільні або іншым еўрапейскім горадзе — так ужо здаралася. Калі я паспрабую загаварыць з імі на тэрыторыі Еўрасаюза пра Насту Шулейка, жыццё якой яны паламалі, яны, хутчэй за ўсё, не ўспомняць, хто гэта. А калі ўспомняць, зусім шчыра скажуць, што нічога не маглі зрабіць: дзяўчына адсутнічала на занятках, ну і гэтак далей.

Яны не злыя. Яны добрыя. Яны проста не заўважаюць. Адвярнуліся.

Усе зло ў гэтай краіне адбываецца менавіта так пры добрай большасці, што адвярнуліся. Быць можа, ім страшна? Я не магу гэтага зразумець.

Вось глядзіце. Я выкладаю ў Еўрапейскім гуманітарным універсітэце шэраг курсаў на бакалаўрскім і магістарскім узроўні. Пры гэтым з’яўляюся чалавекам памяркоўна ліберальных поглядаў, які досыць нервова адносяцца да таго, што адбываецца цяпер у Беларусі.

Але калі сярод маіх студэнтаў на семінары раптам апынецца малады чалавек з велізарным значком БРСМ,

які пачне актыўна казаць пра перавагі беларускай палітычнай сістэмы (а такія, дарэчы, былі), я ўважліва яго выслухаю і, калі ён будзе даказваць складна, нават пахвалю і прывяду у прыклад. У мяне не ўзнікне жадання паставіць яму незалік за тое, што яго погляды супярэчаць маім. Гэта таму, што я добры, а яны злыя? Чаму яны ламаюць жыцці гэтым дзецям?

Не буду казаць аб акадэмічнай аўтаноміі, студэнцкім нон-канфармізме і іншых рэчах.

Гэтыя ўсе словы як бы з іншага дыскурсу. Я не спрабую зрабіць Беларусь бліжэйшай да Балонскага працэсу, хоць, вядома, і на гэтую справу выпадак Насты Шулейка акажа драматычны ўплыў. Але

для мяне куды важнейшы чалавечы чыннік. Адвярнуліся. Не заўважылі. Дазволілі злу ў чарговы раз перамагчы.

Вы можаце спытаць: а што, уласна рабіць? Уключаць вінаватых, хай ускосна, у адлічэнні Насты ў чорныя спісы? Гэта, дарэчы, можна задаволіць, але гэта праблему не вырашыць. Таму, што страх — вельмі фіговы матыватар.

Чалавек павінен супрацьстаяць злу таму, што яму крыўдна за блізкага, а не таму, што ён баіцца, што яго дробная подласць будзе пакараная. І вось, мне здаецца,

сцэнар тут просты. Мы ведаем, што ёсць дзяўчына, якой цяпер цяжка. Ёй трэба дапамагчы. Я, журналіст, напісаў пра яе артыкул. Што можаш зрабіць ты — вырашай сам.

Галоўнае, памятай: «Для таго, каб зло перамагло, добрым людзям досыць нічога не рабіць».

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0