Pieršaje prahramnaje fiłasofskaje ese biełaruskaha nacyjanalnaha ruchu nazyvałasia «Adviečnym šlacham». Napisaŭ jaho ŭ 1921 hodzie 25-hadovy Ihnat Kančeŭski (psieŭdanim — Ihnat Abdzirałovič). Praz paŭtara hoda jon pamior, 26-hadovym. Jaho ese zastajecca aktualnym, moładź pa-raniejšamu im začytvajecca, heta adzin ź lubimych tvoraŭ dla analizu ŭ studentaŭ. Redkaje vizijanierstva!
«Biełaruś — heta hranica pamiž Uschodam i Zachadam», — pisaŭ Kančeŭski.
Hałoŭnaj metaj naroda Kančeŭski ličyŭ dziaržaŭnuju niezaležnaść. Adnoj z hałoŭnych pieraškod dla raskryćcia ludskoha patencyjału ličyŭ biurakratyčnuju sistemu dziaržavy i duch «kancylaryi». Cyvilizavany šlach vyrašeńnia hramadskich prablem bačyŭ u volnaj tvorčaści, nieprymusovych formach sacyjalnaha abjadnańnia ludziej, u vybary «treciaha, sialanska-ramieśnickaha šlachu volnych bractvaŭ i kaapieracyi — pamiž dzikim kapitalizmam i tyraničnym sacyjalizmam».
Aŭtar «Adviečnym šlacham» doŭhi čas zastavaŭsia «čałaviekam biez vobrazu». Jahonyja fotazdymki byli nieviadomyja.
I voś fota znajšłosia!
Ihnat Kančeŭski ŭ 1915—1917 hadach vučyŭsia ŭ Maskoŭskim ŭniviersitecie, hetaje fota pachodzić ź jaho ŭniviersiteckaj spravy. Fota znajšoŭ rasijski historyk Ihar Barynaŭ u Centralnym dziaržaŭnym archivie Maskvy.
Ciapier čytajuć
«Na kancertach niama miesca radykalnamu nacyjanalizmu, ahresii i hvałtu». Maks Korž vykazaŭsia nakont skandału, jaki razhareŭsia paśla jaho vystupu ŭ Varšavie3636
Kamientary