Dva bajcy

Chto viedaje — kali b nie adkryćcio Druhoha frontu na Zachadzie, jakaja data adznačałasia b u Biełarusi ŭ jakaści Dnia Respubliki? Piša Vital Taras.

Adnym z samych papularnych miedyjnych siužetaŭ u traŭni staŭ zabaŭny epizod vajny ŭ Afhanistanie. Hieroj hetaha epizodu — amierykanski šarahoviec Zakaryja Bojd, jaki ŭ momant napadu talibaŭ na błok-post nie paśpieŭ pryvieści ŭ paradak svaju amunicyju.

U vyniku jon vyjšaŭ na ahniavy rubiež u kascy, broniekamizelcy, šlopancach i ŭ ružovych trusach z nadpisam «Ja lublu Ńju-Jork».

Mnie ŭspomniłasia hetaja historyja ŭ suviazi z tym, što 6 červienia adznačajecca 65-ja hadavina vysadki desantu sajuznych vojskaŭ u Narmandyi. Padziejam taho času pryśviečany viadomy film Styviena Śpiłbierha «Ratujučy šarahoŭca Rajiana» («Saving Private Ryan»). Šarahoviec Rajian , u adroźnieńnie ad Bojda — prydumany piersanaž. Ale abstaviny, u jakich razhortvajecca siužet filma, realnyja. I sama historyja z ratavańniem mahła zdarycca ŭ sapraŭdnaści.

Na Zachadzie 6 červienia 1944 nazyvajuć Day D (Takim terminam u kamandna-štabnoj praktycy ZŠA abaznačaŭsia luby dzień, na jaki pryznačałasia jakaja-niebudź vajskovaja apieracyja). Padčas samaj bujnoj datul u historyi vajskova-desantnaj apieracyi na niekalki plažaŭ na poŭnačy Francyi vysadzilisia z mora i z pavietra na parašutach piać piachotnych dyvizij i adna braniatankavaja bryhada. U ekśpiedycyjnyja siły sajuźnikaŭ pad kamandavańniem hienierała Ejzienchaŭera znachodziłasia 2 miljony 876 tysiač čałaviek.

Padčas narmandskaj apieracyi (pačatkovaja jaje faza nazyvałasia «Nieptun», usia apieracyja ŭ cełym — «Avierłord») u červieni-lipieni sajuźniki stracili 122 tysiačy, hiermanski bok — 117 tysiač čałaviek. Pośpiech apieracyi zrabiŭ mahčymym vyzvaleńnie Paryža ŭ žniŭni.

Cikava, što na abarončych ŭmacavańniach, viadomych jak Atłantyčny Vał, sajuźnikam supraćstajali pieravažna tak zvanyja Ŭschodnija bataljony Viermachta, sfarmavanyja z dobraachvotnikaŭ na zachoplenych niemcami terytoryjach SSSR.

Dyk voś, što da siužetu zhadanaha filma. Amierykancy sapraŭdy mahli i mohuć kinuć na vyratavańnie adnaho abo niekalkich svaich čałaviek cełyja vajskovyja farmavańni i navat fłot. Uspomnim choć by niadaŭniaje paśpiachovaje vyzvaleńnie amierykanskaha kapitana sudna, zachoplenaha samalijskimi piratami. Niemcy padčas vajny mahli kinuć cełuju dyviziju, kab złavić usiaho adnaho ŭciekača kancłahieru. Na heta jany siłaŭ nie škadavali. A savieckaje kamandavańnie uvohule nie ličyłasia ź ludskimi stratami — ni čužych, ni svaich. Ličycca, što Savieckaja armija straciła kala 30 miljonaŭ zabitymi, choć dakładnych źviestak dahetul niama. Rasijski piśmieńnik-frantavik Viktar Astafjeŭ śćviardžaŭ, što na kožnaha zabitaha niamieckaha sałdata prychodzilisia siem savieckich.

Siońnia niekatoryja dziaržaŭnyja dziejačy napyšliva zajaŭlajuć, što ŭkład Savieckaj armii u vyzvaleńnie Jeŭropy ad fašyzmu — u ludskich stratach — byŭ niesuvymierna vyšejšy, čym u sajuźnikaŭ. Jak byccam žyćci 250 tysiač zahinułych vajskoŭcaŭ ZŠA (bolš ludskich strataŭ Złučanyja Štaty za ŭsiu historyju panieśli tolki ŭ Hramadzianskuju vajnu), takoj samaj kolkaści francuzaŭ ci amal čatyrochsot tysiač brytancaŭ ničoha nie kaštavali.

Ale chto viedaje — kali b nie adkryćcio Druhoha frontu na Zachadzie, jakaja data adznačałasia b u Biełarusi ŭ jakaści Dnia Respubliki? Pośpiech apieracyi «Bahratyjon» u niemałoj stupieni zaležaŭ ad pośpiechu apieracyi «Avierłord». Jak i naadvarot, zrazumieła.

Ale ni pastaŭki sučasnaj vajskovaj techniki ŭ SSSR pavodle lend-lizu, ni charčovaja dapamoha sajuźnikaŭ, ni «Dzień D», pavodle savieckaj tradycyi, nie ličacca siońnia vartymi ŭvahi padziejami ni ŭ Biełarusi, ni ŭ Rasii. Vidać, nie ŭpisvajucca jany ŭ kancepcyju supraćdziejańniu falsifikacyi historyi.

A što stała z šarahoŭcam Zakaryjaj Bojdam, jak vy dumajecie? Jon vielmi bajaŭsia, što jaho zvolniać z vojska i bolš nikudy nie voźmuć. Ministr abarony ZŠA Robiert Hiejc zajaviŭ, što vysoka aceńvaje mužnaść Bojda. Jon skazaŭ, što hety bajec prydumaŭ novy sposab viadzieńnia vajny: «Tolki ŭjavicie sabie, što vy adčujecie, kali ŭ vas celicca chłopiec u šlopancach i ružovych trusach».

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0