«Jość adziny sposab vyratavać biełaruskuju movu»

Za ŭsie hady nikoli, absalutna nikoli nichto nie abraziŭ ni nas, ni našu movu, nichto nie prajaviŭ da nas niehatyvu.

Zvyčajna my čuli ad ludziej takoje:

— Oj, kak vy krasivo hovoritie! Ja kohda-to učiłaś v biełorusskoj škole, no tiepieŕ vsio užie pozabyła…

— Mnie očień nravitsia biełorusskij jazyk, no, k sožaleniju, ja počti ni odnoho słova nie znaju. Raźvie čto «cukierka». — Stop! Ty ž vučyšsia ŭ 10 kłasie! 10 hod vučyŭ biełaruskuju movu! — Nu, ja počti vsie uroki prohulivaju.

— Biełorusskij jazyk očień krasivyj, no jeśli hovoriat pravilno, kak vy. A ja nie choču portiť jazyk svoimi ošibkami.

— O, ja srazu poniała, čto vy rodom iz Hłubokoho! Słyšu — hovor takoj nieobyčnyj. (Alo, ciocia, heta nie «hovor» i nie hłybocki dyjalekt, a zvyčajnaja litaraturnaja mova!)

— Ja vielmi lublu biełaruskuju movu, ale dziaciej na joj nie haduju. Jak vyrastuć, niachaj sami vybieruć, na jakoj movie razmaŭlać (pry hetym, viadoma ž, haduje dziaciej pa-rusku).

— O, otkuda vy? Iz Ukrainy? — A vy? — A my iz Minska. — I što, nikoli nie čuli biełaruskuju movu? — Nie.

— Oj, a ja taksama vučyłasia ŭ <miesca, dzie ja pracuju>! I ja navat vierš napisała pra našu movu! <Čytaje mnie vierš pra toje, jak my zaniadbali rodnuju movu. Dalejšaja kamunikacyja adbyvajecca pa-rusku>

— A na kakom jazykie vy s niej hovoritie? <Heta pastajanna pytajucca dzieci>

Dalej čytać tolki tym, chto pieražyvaje za los našaj movy.

Davajcie budziem ščyrymi — naša mova praktyčna źniščanaja. Pryčym nie tolki vorahami, ale i nami samimi. Niahledziačy na toje, što mova — adzin z najvažniejšych elemientaŭ luboj nacyi, što heta samaja dastupnaja i lehalnaja zbroja suprać anieksii, što heta važny histaryčny pomnik — nam samim ciapier jana słaba patrebnaja.

Tak, niechta zaraz pryhadaje mnie pra iŭryt, ale na adnu adrodžanuju habrejskuju movu prypadajuć sotni i tysiačy źnikłych. Niechta skaža pra toje, što 5% aktyŭnych ludziej hatovyja paciahnuć za saboj usich astatnich, ale nie zabyvajem, što mnohija aktyŭnyja ludzi zaniatyja ciapier nie pierachodam na biełaruskuju, a pierajezdam za miažu.

Dyk voś, kali vy kažacie: «Ja vystupaju za odin hosudarstviennyj jazyk — biełorusskij/biełaruskij», vy nie vyratujecie movu.

Kali vy kažacie: «Ja vydatna havaru pa-biełarusku, ale nie chaču abmiažoŭvać svaich dziaciej» — dzieci vašy nie skažuć pa-biełarusku ŭžo ni słova.

Kali vy kažacie: «Snačała riešim političieskije/ekonomičieskije voprosy, a potom budiem dumať pro jazyk» — vy ŭsio adno nikoli ŭsich pytańniaŭ nie vyrašycie.

Naša mova — heta ŭsio ž-taki prosta mova. Nie śviatynia, jakuju nielha abrazić pamyłkami, i nie muziejny artefakt, jaki tolki možna vyvučać i jakim treba tolki zachaplacca.

Šancaŭ vyžyć u jaje ciapier nie tak i šmat. Ale adziny i tolki adziny sposab vyratavać jaje, heta

Razmaŭlać.

Tut i ciapier.

• 147
• 0
• 0
• 1
• 0
• 1
• 2
• 0