Dzieciam bolš za ŭsio padabajecca Bahdanovič. Jak žyvie biełaruski licej u Bielsku Padlaskim
Siarod šmatlikich navučalnych ustanoŭ Polščy, što raspačali novy hod 4 vieraśnia, — biełaruski licej u Bielsku Padlaskim. Žurnalist MOST naviedała jaho i daviedałasia, čamu vałodańnie biełaruskaj movaj tut ličać dobrym punktam u reziume.
II Licej u Bielsku Padlaskim raspačaŭ svaju historyju ŭ 1944 hodzie — u toj čas jon isnavaŭ u vyhladzie čatyrochhadovaj Biełaruskaj dziaržaŭnaj himnazii, a taksama dvuchhadovaj Biełaruskaj siaredniaj škoły.
Aficyjna ŭstanova nazyvajecca licejem ź biełaruskaj movaj navučańnia. Faktyčna ŭsie asnoŭnyja pradmiety, kaniečnie, vykładajucca pa-polsku, ale fakultatyŭna vučni naviedvajuć zaniatki biełaruskaj movy i litaratury — razam try hadziny na tydzień. U trecich kłasach jość dadatkovaja hadzina pa historyi i kultury biełaruskaj mienšaści, raspaviała nastaŭnica biełaruskaj movy Hanna Bražoŭskaja.
U statucie liceja prapisana, što jaho dziejnaść nakiravanaja na padtrymku biełaruskaj kultury siarod navučencaŭ. Biełarusaŭ, jakija zusim niadaŭna źjechali z radzimy, licej moža ździvić: u kłasie bieł-čyrvona-bieły ściah, a kalidory ŭpryhožanyja stendami, jakija raspaviadajuć pra Branisłava Taraškieviča (jaho imia nosić licej) i «Pahoniu». Pry licei jość nievialikaja pravasłaŭnaja kaplica.
Sioleta ŭ licej pastupiła bolš za 90 vučniaŭ. Siarod ich palaki i etničnyja biełarusy, a taksama ŭkraincy, jakija vymušana pakinuli radzimu. Kolkaść ukraincaŭ, adnak, uvieś čas źmianiajecca, bo niekatoryja siemji pierajazdžajuć na zachad Polščy, paviedamiŭ dyrektar liceja Uładzimir Vavulski.
U asnoŭnym u licej pastupajuć dzieci z pačatkovaj škoły, jakaja znachodzicca pobač ź licejem, a taksama dzieci baćkoŭ, jakija sami vučylisia ŭ hetym licei.
— Ciapier baćki pierad pačatkam navučalnaha hoda pišuć zajavu, kali ich dzieci płanujuć naviedvać uroki biełaruskaj movy. Raniej takich pravił nie było: za ŭsiu historyju isnavańnia liceja movu vyvučali ŭsie, a potym zdavali ekzamieny, — kaža Hanna Bražoŭskaja.
Dzieciam bolš za ŭsio padabajecca Bahdanovič
Navučency, jakija zajmali vysokija miescy ŭ alimpijadach abo z dobrymi adznakami zdavali ekzamieny, mahli pretendavać na pastupleńnie ŭ prestyžnyja polskija ŭniviersitety: biełaruskuju movu zaličvali jak zamiežnuju naroŭni z anhlijskaj abo niamieckaj.
— Moj vychavaniec vučyŭsia ŭ Vyšejšaj techničnaj akademii ŭ Varšavie. Dzieści na trecim kursie jon razam z adnahrupnikami pačaŭ šukać pracu: u SV paznačyŭ, što dobra viedaje biełaruskuju movu. Jon byŭ adziny, kaho zaprasili na tuju pracu, — adznačaje Bražoŭskaja.
Padručniki dla vyvučeńnia movy rychtujuć nastaŭniki z Hajnaŭki — horada, jaki jość centram biełaruskaj nacyjanalnaj mienšaści. Surazmoŭca adznačaje, što ŭ biełaruskich škołach uchił robiać na vyvučeńnie movy, litaratura ž adychodzić na druhi płan. U licei — nie tak.
— Pieradusim navučajem arfahrafii, da kožnaj temy imkniomsia padbirać patrebnuju leksiku. Rychtujemsia i da zdačy ekzamienaŭ: raspaviadajem dzieciam, jak pravilna interpretavać i analizavać vieršy.
Ź biełaruskich kłasikaŭ dzieciam bolš za ŭsio padabajecca Maksim Bahdanovič, ličyć nastaŭnica. Cikaviacca jany taksama tvorčaściu Vasila Bykava.
Kamientary